به مناسبت سالروز شهادت علی بن حمزه(ع):
امامزاده ای که با سر بریده به دنبال قاتلش راه افتاد
نقل است پس از آنکه علی بن حمزه به شهادت رسید، حضرت به لطف الهی از جا برخاست و سر مبارکش را برداشت و به راه افتاد و پس از طی مسیری بر زمین افتاد و تا چند روز از لبانش جمله مقدس لا اله الاالله شنیده میشد
به گزارش سرویس فرهنگی شیرازه، حضرت علی‌بن
حمزه(ع)، نوه امام موسی كاظم(ع) و برادرزاده امام رضا(ع) و احمد بن موسی(ع) است که
حرم ملکوتی اش در شهر شیراز است.علی بن
حمزه(ع) در سال 190 هجری قمری در مدینه متولد شد و پس از عزیمت به ایران در سن 30
سالگی در 23 محرم سال 220 هجری قمری به شکلی عجیب به دستور خلفای عباسی به شهادت
رسید.
علمای انساب از جمله ابونصر بخاری- شیخ شرف عبیدلی و ابوالحسن عمره در قرون سه الی
پنجم هـ. ق نوشته اند كه حضرت علی ابن حمزه (ع) فرزندی نداشته است. شاید كمتر امام
زاده ای باشد كه علمای انساب و بزرگان رجال تصریح به محل دفن او در مكان خاصی
نموده باشند، متأسفانه درباره اكثر مزارات مشهور ایران چند نقل قول وجوددارد،
خوشبختانه درباره حضرت علی ابن حمزه بن موسی الكاظم(ع) اتفاق واجماع علمای انساب
بر این است كه وی در این مكان مقدس آرمیده است
روایت شده در آن زمان كه بنی عباس به تعقیب علویون در تمام بلاد ایران پرداختند، حضرت علی ابن حمزه(ع) به همراه تعدادی از نزدیكان خود جهت یاری عموی خود حضرت امام رضا(ع) در سال 220 هـ. ق ( زمان حكومت معتصم عباسی) به شیراز آمد و در جنگی كه میان عمال عباسی با حضرت و یارانش در منطقه ارژن نزدیك شیراز در گرفت لشكر حاكم عباسی در فارس ( قلتق خان) شكست خورده و عزیمت نمودند.
پس از تجدید قوا عباسیون از تاریكی شب استفاده نموده و به حضرت و همراهانش حمله ور شدند و متأسفانه همراهان حضرت در صحرا پراكنده شدند و برخی هم شهید شدند.
آنگاه حضرت علی ابن حمزه(ع) كه در این درگیری جراحات سختی برداشته بود در یكی از غارهای كوه شمالی كه در آن چشمه آبی نیز وجود داشت به طور مخفیانه زندگی می كرد، می گویند این همان غاری است كه بعدها ابن باكویه برای انزوای خود به یمن و بركت وجود مقدس حضرت علی ابن حمزه(ع) كه در آن غار زندگی می كرده به عنوان محل زندگی خود انتخاب نموده وامروزه به باباكوهی شهرت یافته است.
حضرت علی بن حمزه با فروش هیزم امرار معاش می كرده و در یكی از روزها كه عمال عباسی كه در تعقیب حضرت بودند با چهره نورانی و خالی كه درصورت حضرت مشاهده كردند او را شناسایی كردند و به عمال عباسی خبر دادند. آنگاه عمال عباسی از مركب پیاده شدند و به حضرت حمله ور شدند، چون حضرت مسلح نبود مأموران عباسی پس از هجوم ناجوانمردانه ایشان را زخمی كردند و سپس سر مباركش را از بدن جدا نمودند.
در اسناد تاریخی از جمله کتاب ابن جنید شیرازی آمده است که
حضرت درحالی که سر بریده خویش را در دست گرفته بودند و سر ذکر «لااله الا الله» می
گفت به مکان فعلی آمده و آرمیده اند و تا چند روز از سر بریده ایشان صدای ذکر به
گوش می رسید.
حافظ شیرازی از زائران آن حضرت بوده و شعری در وصف حضرت به این مضمون سروده است:
سر آن کشته بنازم که پس از کشته شدن سر خود گیرد و اندر پی قاتل برود
بقعه متبرک علی‌بن حمزه (ع) در شيراز در پائين خيابان دروازه قرآن (دروازه اصفهان)
واقع است که اصل این بنا در زمان عضدالدوله ديلمی ايجاد شده و بعدها در زمان
صفويه، زنديه و قاجار تعميراتی بر روی آن انجام شده است.
بر اساس اسناد تاریخی محل دفن این امامزاده گرانقدر تا زمان امير عضدالدوله ديلمی
بدون بارگاه و گنبد به فراموشی سپرده شده بود اما فاطمه خاتون خواهر اميرعضدالدوله
ديلمی ساختمان بزرگ و گنبدی بلند بر سر قبر حضرت علی‌بن حمزه (ع) ساخت.
در زمان صفويه و
بعدها در زمان زنديه بازسازی‌هايی گسترده‌ای بر روی آرامگاه انجام شد. در زمان قاجار
در سال ۱۲۳۹ هجری قمری در اثر زلزله ساختمان آرامگاه با خاك يكسان شد و در سال ۱۲۶۰ هجری قمری توسط
حسينعلی ميرزا بازسازی بقعه و بارگاه علی‌بن حمزه (ع) انجام شد و در سال‌های اخير
تعميراتی در آن انجام گرفته و در حال حاضر به طرز نيكويی محافظت می‌شود.
در جای جای بقعه علی بن حمزه(ع) می توان نمونه هایی بی نظیر از ترکیب ذوق و هنر را
مشاهده کرد که چشم هر رهگذری را مجذوب خود می کند.
این بقعه متبرکه جز آثار ثبت شده تاریخی است که علاوه بر دوستداران و ارادتمندان
اهل بیت و مریدان امامزادگان واجب التعظیم پذیرای خیل کثیری از گردشگران داخلی و
خارجی است.
بنای كنونی امامزاده عبارت است از يك گنبد مدور به ارتفاع تقريبی ۱۶ متر كه سبك طاق
مدور آن عيناً به قيصريه بازار لار شباهت دارد. دور تا دور بدنه طاق در فواصل معين
كتيبه‌های كوچكی از خط كوفی تزيينی قرار گرفته است. سه شاه‌نشين در جهات شمال،
جنوب و مشرق واقع شده و درب ورودی رو به مغرب باز می‌شود.
درب ورودی حياط امامزاده نيز در سمت باختر قرار دارد كه سردر آن فرو ريخته و تنها
قسمت جزيی از گچ‌بری‌های آن باقی مانده است. اين گچ‌بری‌ها يكی از نفيس‌ترين آثار
هنری قرن دهم هجری به شمار می‌رود. در ضلع دست راست ورودی اشعاری بر قطعه سنگی
منقور است كه نصب آن به دستور ميرزا محمدحسين وزير صورت گرفته و مربوط به سال 1074
هجری قمری می باشد.
محوطه‌ای كه درب
ورودی بدان منتهی می‌شود و به‌وسيله درب ديگری از حرم جدا شده و عبارت از طاقی است
كه دارای اشكال هندسی است و گچ‌بری‌های بسيار زيبايی از سقف آن فرو ريخته و قسمتی
نيز زير گچ‌كاری‌های بعدی پنهان مانده است. در ضلع دست راست درب دو لنگه‌ای خاتم
كاری اطاقی است كه آن هم از آثار دوران صفوی است. در وسط درب نوشته شده (عمل استاد
علی بمان نجار ۹۹۳) و دور تا دور قسمت بالايی چهارچوب با خط ثلث زيبايی اسامی دوادزه
امام كنده كاری شده است. معجر چوبی از سه طرق منقش به كنده كاری‌های برجسته است كه
به دستور شاه عباس بزرگ (۹۹۴ - ۱۰۳۸) تهيه شده است. بر روی درب معجر با خط
ثلث نوشته شده (كتبه الفقير بماند علی فی السنه الف و سبع)
در ضلع ديگر معجر اشاعری حاكی از انی كه به دستور شاه عباس اول معجر تهيه شده نقر می
باشد و ماده تاريخ تهيه آن هم كه در سنه ۱۰۰۷ است.
در ديوار غربی نيز گچ‌بری زيبا و خوش خطی ديده می‌شود كه به همت استاد شمس الدين
عبدالحسين اصفهانی بنا ساخته شده است.
گچ‌بری جرزها يكی از شاه‌نشين‌های داخل حرم نيز مؤيد اين است كه قبل از پادشاهی
شاه عباس گچ‌بری‌ها تهيه شده است.
انتهای پیام/ر
نظرات بینندگان
