به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»؛ به نقل از خبرگزاری «راه دانا»؛ در سایه بمباران‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی، جهان به زخمی عمیق در دل تاریخ انسانی مبتلا شد؛ وقایعی که همیشه در خاطره مانده و نقطه عطفی تاریخ را مشخص کردند. این صفحه‌های تلخ از گذشته، همچنان به ما یادآوری می‌کنند که تلاش برای صلح و انسانیت هرگز به حد کافی نیست.

 این دو عملیات که با فاصله سه روز در زمان جنگ جهانی دوم توسط دستور هری ترومن، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، علیه امپراتوری ژاپن انجام شدند، منجر به کشتار گسترده شهروندان شهرهای هیروشیما و ناکازاکی گردید. حدود ۲۲٬۰۰۰ نفر جان باختند که بیشتر آنها شهروندان غیرنظامی بودند. از این تعداد، بیش از نیمی در همان لحظه بمباران کشته شدند، در حالی که بقیه به دلیل اثرات مخرب تشعشعات رادیواکتیو تا پایان سال ۱۹۴۵ جان خود را از دست دادند.

 یادمان بمباران هسته‌ای هیروشیما، تنها ساختمانی است که در نزدیکی محل انفجار قرار داشت و به‌صورت کامل تخریب نشد. عملیات اول در تاریخ دوشنبه، ساعت ۸:۱۵ صبح روز ۶ اوت ۱۹۴۵ به وقت محلی در شهر هیروشیما انجام گرفت. بمب اتمی اول به نام پسرک توسط یک هواپیمای بمب‌افکن به نام انولا گی (به انگلیسی: Enola Gay) بر روی هیروشیما انداخته شد.

 برای تأثیر تخریبی بیشتر، بمب به نحوی تنظیم شده بود که ۵۷۶ متر بالای سطح زمین منفجر شود. انرژی تولید شده توسط این بمب برابر بود با انرژی حاصل از ۱۵ کیلو تن تی‌ان‌تی. فعل و انفعالات اتمی در مرکز این بمب باعث گرمائی حدود چندین میلیون درجه سانتیگراد شد. این گرمای عظیم هر چیزی را تا شعاع یک و نیم کیلومتری مرکز اصابت بمب به‌طور کلی ذوب کرد. مردمی که از دور دست انفجار «پسرک» را در آسمان هیروشیما مشاهده کردند می‌گفتند که خورشید دیگری را در آسمان دیده‌اند.

 دو سوم ساختمان‌های هیروشیما از جمله کارخانه‌های فولادسازی و صنعتی چون میتسوبیشی در اثر این بمباران نابود شدند. تنها چیزی که از شهر باقی ماند ساختمان تالار ترویج صنعتی استانی هیروشیما بود که انفجار، بالای گنبد این بنا رخ می‌دهد و به‌خاطر قرارگرفتن در کانون مرکزی انفجار، کاملاً ویران نشد.

 دو روز پس از بمباران هیروشیما و بر خلاف انتظار و میل آمریکا، دولت شوروی به امپراتوری ژاپن اعلان‌جنگ داد و نیروهای ارتش سرخ شوروی به مواضع ژاپن در منچوری یورش بردند. ورود شوروی به جبهه جنگ اقیانوس آرام باعث شد که دولت آمریکا مصمم شود هرچه سریع‌تر جنگ را به نفع خود و بدون مشارکت شوروی خاتمه دهد. در این راستا استفاده بیش‌تر از سلاح هسته‌ای ساده‌ترین راه فشار بر ژاپن بود، و نیروهای مسلح آمریکا برای استفاده مجدد از بمب هسته‌ای نیازی به مجوز جدید دولت نداشتند؛ زیرا مجوزی که ترومن برای حمله اتمی صادر کرده بود اجازه استفاده از بمب‌های جدید را می‌داد.

 بر اساس اطلاعات هواشناسی نیروی هوایی آمریکا، بازهٔ زمانی مساعد برای حمله دوم به ژاپن سه روز پس از حمله اول پدیدار می‌شد، و باید از این بازه حداکثر استفاده به عمل می‌آمد. هدف بعدی برای بمباران هسته‌ای، شهر کوکورا بود که صنایع گسترده نظامی و اسلحه‌سازی در آن وجود داشت.

 در ابتدای مأموریت بر اساس گزارش هواشناسی، دید مناسبی برای هدف‌گیری بر فراز کوکورا وجود داشت. اما وقتی هواپیمای بمب‌افکن به حدود منطقه موردنظر رسید، تمام آسمان شهر با دود و غبار پوشیده شده بود و امکان پیداکردن هدف را از میان برده بود. علاوه بر دید کم، پدافند هوایی و ظاهرشدن هواپیماهای شکاری ژاپن مسئله را کمی بغرنج کرده بود.

 پس از صرف‌نظر از بمباران منطقه کوکورا، بمب‌افکن آمریکایی فقط سوخت کافی برای بازگشت به پایگاه هوایی در اوکیناوا داشت. فرمانده عملیات تصمیم گرفت که به‌جای رهاکردن بمب اتمی در دریا و یا بازگرداندن آن به پایگاه، بهتر است آن را بر روی ناکازاکی بیندازند که در مسیر بازگشت بمب‌افکن به پایگاه هوایی در اوکیناوا قرار داشت و یکی از اهداف کم‌اهمیت‌تر آمریکا در ژاپن محسوب می‌شد.

آسیب‌های وارده به هیروشیما به‌مراتب بیشتر از ناکازاکی بوده است چرا که هیروشیما شهری صاف بوده و تشعشعات هسته‌ای تمام شهر را در نوردید؛ ولی ناکازاکی حالتی داشت که شهر در میان دو دره تقسیم شده بود و نصف شهر در یک دره و نصف دیگر در دره مجاور قرار داشت و با رهاسازی بمب هسته‌ای در یکی از دره‌ها بخش دیگر شهر که در دره دیگر قرار داشت به‌مراتب آسیب کمتری دید بدین ترتیب در تاریخ پنج‌شنبه ۹ اوت ۱۹۴۵ میلادی، بمب دیگری به نام «مرد چاق» (به انگلیسی: Fat Man) بر روی شهر ناکازاکی انداخته شد. پس از نابودی ناکازاکی، ژاپن مجبور به تسلیم شد.

 سرانجام ژاپن که در هفتم دسامبر ۱۹۴۱ میلادی برای از میان برداشتن تهدید ناوگان آمریکا در اقیانوس آرام بدون اعلان جنگ در یکی از بزرگ‌ترین حمله‌های تاریخ، پایگاه ناوگان آمریکا را در پیرل هاربر نابود کرده بود، در ۱۴ اوت دست از جنگ کشید، هیروهیتو در پیامی رادیویی در ۱۵ اوت پایان یافتن جنگ را به مردم ژاپن اعلام کرد و در دوم سپتامبر ۱۹۴۵ میلادی تسلیم نامه ژاپن بر عرشه رزمناومیسوری که از پیرل هاربر جان به در برده بود در خلیج توکیو امضا شد.
 بعدها آمریکایی‌ها اعلام کردند که در آن زمان جز آن دو بمبی که بکار برده بودند بمب اتمی دیگری آماده استفاده نداشته‌اند.

 واکنش‌ها در برابر بمباران هسته‌ای

 وزیر دفاع سابق ژاپن

 روز ۳۰ ژوئن ۲۰۰۷، فومیو کیوما وزیر دفاع وقت ژاپن در اظهاراتی درباره جنگ دوم جهانی، تلویحاً بمباران اتمی این دو شهر ژاپن توسط نیروهای آمریکایی در اوت سال ۱۹۴۵ را اقدامی لازم دانسته بود. وی گفته بود: «برای پایان‌دادن به جنگ جهانی دوم، چاره‌ای جز بمباران اتمی و کشتار تعداد کثیری از مردم وجود نداشته است.» افکار عمومی ژاپن واکنش شدیدی به این اظهارات نشان دادند و شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، اظهارات وزیر دفاع را تقبیح کرد. چند روز بعد در ۳ ژوئیه ۲۰۰۷، وزیر دفاع تحت‌فشار افکار عمومی مجبور شد اظهارنظر قبلی خود دربارهٔ بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی را پس بگیرد و با عذرخواهی از مردم این دو شهر، از مقام خود استعفا دهد.

 خدمه هواپیمای بمب‌افکن

 فرمانده هواپیمای «بی-۲۹» که در جنگ جهانی دوم نخستین بمب اتمی را بر شهر هیروشیمای ژاپن فروانداخت در سن ۹۲ سالگی درگذشت. «پل وارفیلد تیبت جونیر»، در خانه‌اش در شهر کلمبو در ایالت اوهایوی آمریکا درگذشت. سه تن از خدمه این هواپیمای جنگی، اظهار داشته‌اند که «کاربرد سلاح اتمی اقدامی لازم در تاریخ» بوده و آنها از این کار «به دلیل پایان‌دادن به جنگ جهانی دوم پشیمان نیستند».

 گفتنی است؛ بمباران هسته‌ای هیروشیما و ناکازاکی تا به امروز تنها موارد استفادهٔ جنگی از سلاح هسته‌ای در جهان است. پس از این دو بمباران، دولت ژاپن تسلیم شد.

 انتهای خبر/224224