در دنیای امروز، هوش مصنوعی «AI» به سرعت در حال تبدیل شدن به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما است. از تلفن‌های هوشمند و دستیارهای مجازی گرفته تا خودروهای خودران و سیستم‌های تشخیص چهره، هوش مصنوعی در حال حاضر در بسیاری از جنبه‌های زندگی ما حضور دارد.

با این حال، در کنار مزایای فراوان، هوش مصنوعی می‌تواند آسیب‌های اجتماعی جدی نیز به همراه داشته باشد. در این یادداشت، به بررسی برخی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی هوش مصنوعی می‌پردازیم.

یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها در مورد هوش مصنوعی، تأثیر آن بر بازار کار است. با خودکار شدن بسیاری از وظایف توسط هوش مصنوعی، احتمال از دست دادن شغل توسط بسیاری از افراد وجود دارد. به ویژه، مشاغلی که نیاز به مهارت‌های تکراری و قابل پیش‌بینی دارند، بیشتر در معرض خطر خودکار شدن هستند. این امر می‌تواند منجر به افزایش نرخ بیکاری و نابرابری اقتصادی شود.

حریم خصوصی و امنیت

هوش مصنوعی می‌تواند با جمع‌آوری و تحلیل حجم عظیمی از داده‌های شخصی، حریم خصوصی افراد را به خطر بیندازد. برای مثال، سیستم‌های تشخیص چهره می‌توانند برای شناسایی و پیگیری افراد بدون رضایت آن‌ها استفاده شوند.

این روزها که دربستر فضای مجازی بازار اخبار جعلی داغ است، هوش مصنوعی می‌تواند برای ایجاد اخبار جعلی و انتشار اطلاعات نادرست، امنیت و اعتماد عمومی را خدشه‌دار کند.

استفاده بیش از حد از هوش مصنوعی می‌تواند منجر به وابستگی افراد به این فناوری و کاهش مهارت‌های انسانی آنها شود. برای مثال، استفاده بیش از حد از سیستم‌های ناوبری می‌تواند باعث کاهش مهارت‌های جهت‌یابی افراد شود. همچنین، استفاده از هوش مصنوعی در آموزش می‌تواند منجر به کاهش تعاملات انسانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان شود.

تولید محتوای بصری با هوش مصنوعی فرصت یا چالش

هوش مصنوعی «AI» به طور فزاینده‌ای در تولید محتوای بصری مانند بنرها، بیلبوردها، عکس‌نوشته‌ها و سایر آثار هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع، هم فرصت‌ها و هم چالش‌هایی را برای طراحان، هنرمندان و جامعه به طور کلی ایجاد می‌کند.

هوش مصنوعی می‌تواند به سرعت و به صورت خودکار، طرح‌های مختلفی را با کیفیت بالا تولید کند. این امر به ویژه در مواردی که نیاز به تولید تعداد زیادی طرح در مدت زمان کوتاه است، بسیار مفید است.

همچنین هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های کاربر، طرح‌هایی را به صورت شخصی‌سازی شده برای هر فرد تولید کند. این امر می‌تواند در تبلیغات و بازاریابی بسیار مؤثر باشد.

هوش مصنوعی می‌تواند با ترکیب ایده‌های مختلف و ایجاد طرح‌های جدید، به افزایش خلاقیت در طراحی کمک کند و علاه بر آن، می‌تواند هزینه‌های تولید محتوای بصری را کاهش دهد.

اما، نکته‌ای که قاب‌تامل است این است که تولید آثار هنری توسط هوش مصنوعی، ارزش هنری آن‌ها را کاهش می‌دهد. اگر در نقاط مختلف شهر به بیلبوردهای نصب شده در سطح شهر نگاهی بیندازید تصاویر مصنوعی را می‌بینید که با واقعیت فاصله دارد.

تصاویری که چهر‌ه‌های شبیه به‌هم را نشان می‌دهند و حس و حالی که یک فرد واقعی می‌تواند داشته باشد و آن حس و مطلب موردنظر را می‌تواند انتقال دهد را یک تصویر و هنر ساخته شده توسط هوش مصنوعی نمی‌تواند منتقل کند، هرچند به بهترین نحو ساخته شده باشد.

به نظر می‌رسد استفاده از هوش مصنوعی برای ساخت تولید محتوای منتشر شده در سطح شهر، کار متولیان این امر را ساده کرده؛ اما همان‌گونه که فرش ماشینی نتوانست ارزش و جایگاه فرش دستباف را بگیرد، محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی هم نمی‌تواند جایگاه هنر هوش یک انسان واقعی را بگیرد.

در نهایت، هوش مصنوعی، با وجود مزایای فراوان، می‌تواند آسیب‌های اجتماعی جدی نیز به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، لازم است که توسعه و استفاده از هوش مصنوعی با دقت و مسئولیت‌پذیری انجام شود.

همچنین، باید قوانین و مقررات مناسبی برای کنترل و مدیریت هوش مصنوعی وضع شود.

علاوه بر این، آموزش و آگاهی عمومی در مورد خطرات و مزایای هوش مصنوعی می‌تواند به جامعه در مقابله با این چالش‌ها کمک کند.

راضیه مویدی

خبرنگار و مدرس سواد رسانه