به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی؛ تلفیق اصالت ونیای امروز که سرعت تغییرات سبک زندگی، هویت فرهنگی بسیاری از جوامع را تحت تأثیر قرار داده، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی به عنوان الگویی متعادل، اصیل و معنوی مطرح می‌شود، این سبک زندگی، نه تنها ریشه در ارزش‌های دینی و ملی دارد، بلکه می‌تواند پاسخگوی بسیاری از چالش‌های دنیای مدرن باشد.

بنابراین، در جهان پرهیاهوی امروز که هجوم فرهنگ‌های وارداتی، سبک زندگی بسیاری از جوامع را دچار تغییر و تحول کرده، بازخوانی و بازتعریف «سبک زندگی ایرانی-اسلامی» ضرورتی انکارناپذیر است، سبکی که منشأ آن عقلانیت، اخلاق، معنویت و هویت تاریخی-فرهنگی ملت ایران است و می‌تواند راهکاری موثر برای برون‌رفت از بحران‌های فرهنگی و اجتماعی کنونی باشد.

سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی چیست؟

سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، ترکیبی هوشمندانه از میراث فرهنگی ایران و تعالیم اسلامی است که بر پایه اصولی مانند ساده‌زیستی و قناعت «بر اساس آموزه‌های دینی»، اهمیت خانواده و احترام به بزرگترها «به عنوان هسته اصلی جامعه»، تلفیق هنر ایرانی با معنویت اسلامی «مثل معماری مساجد، خوشنویسی و موسیقی اصیل» و توجه به سلامت جسم و روح «پرهیز از اسراف، تغذیه حلال و پاک» بنا شده است.

در مجموع می توان گفت، سبک زندگی، مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری، عادات، ارزش‌ها، نگرش‌ها و انتخاب‌هایی است که هویت فردی و جمعی یک جامعه را شکل می‌دهد و در چارچوب تمدن اسلامی، سبک زندگی نه صرفاً یک «شیوه زیستن»، بلکه آیینه‌ای از باورهای دینی، جهان‌بینی توحیدی و نگاه اخلاق‌مدار به هستی است.

چرا سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی؟

در مقابل هجوم فرهنگ‌های مصرف‌گرای غربی، سبک زندگی ایرانی- اسلامی می‌تواند از هویت ملی و دینی حفاظت کرده، جامعه را از آسیب‌های فردگرایی افراطی و مادی‌گرایی دور نگه داشته و روابط اجتماعی را بر اساس اخلاق و احترام متقابل تقویت کند.

ایرانی بودن؛ اسلامی ماندن

در سبک زندگی ایرانی-اسلامی، روح اسلام با اصالت‌های فرهنگی ایرانی درآمیخته است. از احترام به خانواده و جایگاه والای مادر، تا مهمان‌نوازی، نوع‌دوستی، حیا، قناعت، و عدالت‌محوری؛ همه اینها مؤلفه‌هایی‌اند که هم در آموزه‌های دینی ما وجود دارند و هم در فرهنگ ایرانی ریشه‌دارند.

نمونه‌های سبک زندگی ایرانی - اسلامی عینی در زندگی روزمره

مهمان‌نوازی که یکی از بارزترین ویژگی‌های ایرانیان که در اسلام نیز بر آن تأکید شده است، پوشش متعادل و حجاب به عنوان نماد حیا و عزت نفس، نه محدودیت، توجه به مناسبت‌های مذهبی و ملی مانند مراسم محرم، نوروز و شب‌های قدر که همبستگی اجتماعی را افزایش می‌دهند، نمونه ها و مصادیق بارز و دقیق سبک زندگی ایرانی- اسلامی در عصر معاصر و زندگی روزمره ما به شمار می‌رود.

چالش‌ها، راهکارها و فرصت‌ها

ورود بی‌مرز فناوری و رسانه‌های جهانی، موجب گسترش سبک‌های زندگی غرب‌گرا شده که بعضاً با مبانی دینی و فرهنگی ما در تضاد است، اما همین فضای دیجیتال می‌تواند فرصتی برای ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی با زبان روز، رسانه‌های نوین، و محتوای خلاقانه و جذاب باشد.

با وجود مزایا، برخی چالش‌ها مانند تهاجم فرهنگی، تغییر ذائقه جوانان و رسانه‌های خارجی وجود دارد، راهکارهای مقابله شامل تولید محتوای جذاب و مدرن بر اساس ارزش‌های اسلامی ـ ایرانی «مثل فیلم‌ها، سریال‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی»، تبیین منطقی و غیرتحمیلی سبک زندگی اسلامی برای نسل جوان، تقویت اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولیدات داخلی است.

تبیین و ترویج این سبک زندگی، تنها وظیفه حاکمیت یا نهادهای فرهنگی نیست؛ بلکه مسئولیتی بر دوش همه ما است به طوری که این شامل خانواده‌ها، معلمان، رسانه‌ها، هنرمندان، دانشگاهیان و فعالان اجتماعی خواهد شد.

برای ساخت جامعه‌ای اخلاق‌مدار، هویت‌محور و پویا، باید به ریشه‌های خود بازگردیم، نه با نگاه نوستالژیک، بلکه با رویکردی خلاق، آینده‌نگر و بومی‌ساز.

در نهایت، سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی نه یک پدیده تاریخی، بلکه یک انتخاب آگاهانه برای زندگی بهتر است. این الگو می‌تواند در عین حفظ اصالت، با نیازهای دنیای امروز سازگار شود و جامعه را به سمت تعالی معنوی و رفاه مادی هدایت کند.

بنابراین سبک زندگی ایرانی-اسلامی نه شعار است و نه یک پروژه کوتاه‌مدت بلکه مسیری است برای زیست مؤمنانه، متعادل و معنادار در جهانی متغیر. اگر به درستی شناخته و تبیین شود، می‌تواند الگویی نوین برای جهان معاصر باشد که در پی معنا، عدالت و آرامش حقیقی است.

نویسنده: مبین جلیلی