چاقی و اضافه وزن مشکل شایع این روزگار است و افراد زیادی از کودک و جوان گرفته تا میانسال و سالمند با آن دست به گریبان هستند. چاقی نه‌تنها سلامت افراد را به خطر می‌اندازد، بلکه از نظر ظاهری هم دردسرساز است. بنابراین کاملا طبیعی است که افرادی با هدف سود بیشتر اقدام به تبلیغات غیرواقعی کنند؛ تبلیغاتی که از لاغرشدن طی یک هفته یا کاهش وزن آسان و بی‌دردسر خبر می‌دهد.

اما باید بدانید لاغرشدن هم اصول خاصی دارد که اگر رعایت نشود، مشکل‌ساز است.‌ گیتی بهدادی‌پور، کارشناس تغذیه و رژیم‌درمانی در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره ویژگی‌های رژیم‌ صحیح کاهش وزن توضیح می‌دهد: یکی از نکات مهمی که باید در رژیم‌های کاهش وزن رعایت شود استفاده از همه گروه‌های غذایی است؛ به این معنی که از تمام گروه‌ها باید به مقدار مناسب و توصیه‌شده استفاده شود.

وی با اشاره به گروه‌های غذایی مختلف می‌گوید: رژیم غذایی متعادل باید شامل همه گروه‌های غذایی یعنی نان و غلات، میوه، سبزی، گوشت و حبوبات، شیر و لبنیات و سهم کمی از روغن‌ها و چربی‌ها باشد.به گفته وی، باید از رژیم‌های لاغری که سبب کاهش وزن سریع می‌شود، اجتناب کرد و بهتر است کاهش وزن به میزان نیم تا یک کیلوگرم در هفته باشد.

رژیم‌های تک‌خوری، ممنوع!

با توجه به این‌که بر اساس رژیم‌های لاغری متعادل در هفته فقط باید نیم تا یک کیلوگرم کاهش وزن داشته باشید، شاید این سوال برای شما هم مطرح شود که کاهش وزن 10 کیلوگرم در هفته چیست؟ چرا در بعضی از تبلیغات ادعا می‌شود وزن فرد را در مدت یک ماه تا 20 کیلوگرم کاهش می‌دهند؟ و...

بهدادی‌پور در پاسخ می‌گوید: این رژیم‌ها برای سلامت فرد دردسرساز است و ممکن است عوارضی جدی ایجاد کند. رایج‌ترین این نوع رژیم‌ها، رژیم‌های تک‌خوری است؛ به‌عنوان مثال رژیم پروتئین نوعی رژیم تک‌خوری است که در آن گروه غذایی اصلی را که گروه غلات است، کاملا حذف می‌کنند و مصرف گروه پروتئین را افزایش می‌دهند.‌ وی‌با اشاره به عوارضی که این رژیم‌ها در درازمدت برای فرد ایجاد می‌کند، توضیح می‌دهد: این رژیم‌ ممکن است موجب لاغرشدن فرد شود، اما آب بدن را نیز کاهش می‌دهد. پروتئین در بدن به اوره تبدیل و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود بنابراین مشخص است که تا چه حد می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.

به گفته این کارشناس تغذیه، مواد قندی سوخت اصلی سیستم عصبی محسوب می‌شود و به همین دلیل حذف نشاسته و مواد قندی از رژیم غذایی موجب بروز عوارضی مانند افسردگی، ریزش مو و حتی کم‌خونی می‌شود.وی با اشاره به این‌که سبزیجات کمترین میزان کالری را دارد، می‌گوید: اگر برای لاغرشدن فقط از گروه سبزیجات استفاده کنید نیز با عوارضی مانند کمبود پروتئین، کمبود آهن و B12 روبه‌رو می‌شوید. بنابراین استفاده از رژیم‌های تک‌خوری 100 درصد اشتباه است.

گول تبلیغات را نخورید

میل و اشتیاق مردم برای لاغرشدن با شیوه‌ای آسان و در مدتی کوتاه باعث شده است افراد زیادی به فکر سوءاستفاده بیفتند. بهدادی‌پور در این مورد خاطرنشان می‌کند: اگر بخواهیم وزن را به شیوه‌ای علمی کاهش دهیم به طوری که فقط چربی بسوزد و ماهیچه و آب بدن از بین نرود، فقط باید به میزان ماهی 2 تا 4 کیلوگرم کاهش وزن داشته باشیم.

بهدادی‌پور با تاکید بر نقش ورزش در رژیم‌های لاغری توضیح می‌دهد: ورزش، سوخت‌ و ساز بدن را افزایش می‌دهد و از این طریق باعث کاهش وزن می‌شود. بنابراین رژیم اصولی کاهش وزن همراه با ورزش، بهترین شیوه لاغرشدن است.به گفته وی، کاهش وزن کار چندان راحتی نیست و در مدت یک روز و یک هفته اتفاق نمی‌افتد‌ به‌طوری که اگر رژیم غذایی ثابتی داشته باشید، باید 25 تا 30 ساعت بدون توقف پیاده‌روی کنید تا یک کیلوگرم چربی بسوزانید.

آیا با قرص لاغر می‌شویم؟

خوردن چند عدد قرص، به جای چند ساعت ورزش و رژیم گرفتن کاری ساده به نظر می‌رسد؛ اما آیا واقعاً چنین شیوه‌ای درست است و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند؟بهدادی‌پور با بیان این‌که مردم برای لاغرشدن ترجیح می‌دهند بیشتر از داروهای لاغری استفاده کنند، می‌گوید: امروزه انواع داروهای گیاهی و شیمیایی برای لاغرشدن در بازار موجود است؛ اما باید دقت داشته باشید هیچ‌یک از داروهای گیاهی به طور مستقیم چربی‌ها را از بین نمی‌برد و فقط اشتهای فرد را کاهش می‌دهد.

به گفته این کارشناس تغذیه، اگر بخواهید با کاهش اشتها وزنتان را کم کنید، شیوه‌های سالم‌تر و ساده‌تری نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال اگر 15 دقیقه قبل از شروع غذا 2 لیوان آب بخورید یا 30 دقیقه قبل از غذا یک بشقاب سالاد سبزیجات مصرف کنید، اشتهای کمتری خواهید داشت.وی با اشاره به انواع داروهای شیمیایی لاغرکننده می‌گوید: داروهای لاغری با نام‌های تجاری مختلفی وارد بازار می‌شود به همین دلیل هنگام خرید باید دقت داشته باشید دارو حتما تاییدیه وزارت بهداشت را داشته باشد ؛ چرا که در غیر این صورت ممکن است عوارضی برای شما ایجاد شود؛ همچنین خوب است بدانیم در برخی از داروهای غیرمجاز حتی از مواد مخدر برای کاهش اشتها استفاده می‌شود.

به گفته این کارشناس تغذیه، اگر رژیم لاغری اصولی باشد و توسط فردی متخصص طراحی شود هیچ‌گونه عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند؛ اما نکته مهم این است که امروزه مردم برای تهیه رژیم مناسب، لزوما به افراد متخصص مراجعه نمی‌کنند.‌ وی می‌افزاید: اگر پس از استفاده از رژیم دچار ناراحتی‌های اعصاب مانند پرخاشگری شدید، احساس سرگیجه و ضعف داشتید و چشم‌تان سیاهی می‌رفت یا این‌که ریزش موی شدید پیدا کردید باید هر چه سریع‌تر شیوه‌تان را تغییر دهید.

بهدادی‌پور تاکید می‌کند: افرادی که تا به حال اصلا ورزش نمی‌کردند و به تازگی همراه با رژیم، ورزش را شروع کرده‌اند، ممکن است اوایل کار ناامید شوند و تصور کنند وزنشان اصلاً کاهش نمی‌یابد.به گفته وی، توده ماهیچه‌ای بدن افرادی که اصلا ورزش نمی‌کنند، تحلیل رفته و چربی جایگزین آن شده است. بنابراین با شروع ورزش توده چربی از بین می‌رود ولی توده ماهیچه‌ای، هم گسترش می‌یابد و چون ماهیچه وزن بیشتری دارد، اثر کاهش وزن مشخص نمی‌شود؛ اما هرچه سعی کنید توده ماهیچه‌ای بدن را افزایش دهید به کاهش وزن خود بیشتر کمک کرده‌اید چون توده ماهیچه‌ای سوخت‌و ساز بدن را افزایش می‌دهد و تنها راه افزایش توده ماهیچه‌ای نیز ورزش است.‌ بنابراین ورزش کردن همراه با رژیمی متعادل و سلامت، بهترین شیوه برای کاهش وزن است.

 نویسنده : نیلوفر اسعدی بیگی

منبع : روزنامه جام جم   17/11/1390