امام خمینی (ره) در روزهای آغازین پیروزی انقلاب اسلامی پیرامون اهمیت مجلس شورای اسلامی سخن مهمی دارند که بارها همگان از طریق رسانه­ها شنیده­ایم و آن اینکه «مجلس در رأس امور است.»
بالطبع اهمیت مجلس به عنوان یکی از پایه­های نظام مردم­سالاری بر هیچکس پوشیده نیست. این اهمیت را قانون اساسی هم تصدیق کرده و به آن پرداخته است.
اما گاه و بیگاه که نه پیوسته شاهد ضعف­هایی در عملکرد مجلس بوده­ایم که بیشتر ناشی از عدم آمادگی بسیاری از نمایندگان برای وظایفی که عهده­دار شده­اند می­باشد زیرا از دانش و تجربه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در ابعاد مختلف یا کلاً برخوردار نیستند و یا اینکه بعضی­ها حتی در رشته­های تحصیلی خود هم به علت دوری از مطالعه و فراموشی صاحب نظر نیستند.
ای کاش شورای نگهبان از داوطلبان نمایندگی مجلس آزمون عمومی و تخصصی به عمل می­آورد تا مشخص شود بعضی از مدعیان تا چه میزان نسبت به مسایل بی­اطلاعند.
دو تجربه تلخ بعد از انقلاب مشروطیت و انقلاب اسلامی در خصوص عملکرد مجلس خسارت­های زیادی به این ملت وارد کرده است.
بعد از انقلاب مشروطیت دو گروه به مجلس راه یافتند. یکم رجال سیاسی تحصیلکرده که به یکی از احزاب چپ یا راست وابسته بودند و هر کدام ساز خود را می­زدند.
دوم درباریان، خوانین و منصوبینی که هر چند از بین تحصیلکرده­ها انتخاب می­شدند، اما از آنها خواسته می­شد مطیع فرمان شاه باشند و در جهت خواسته­های او عمل کنند.
چون در زمان شاه سابق فعالیت احزاب گسترده، شفاف و آزاد نبود و احزابی هم که مجوز فعالیت داشتند زیر بیرق شاه و درباریان و به فرمایش آنان ایده­ها و نظرهای خود را اعلام می­کردند، مردم چندان رغبتی به شرکت در انتخابات مجلسین نداشتند و اگر شناسنامه­هایی هم از طرف خریداران به حوزه­های رأی­گیری برده می­شد به علت کم­سوادی و فقری که بر مردم حاکم بود، آنان کمتر اطلاعی از نحوه عملکرد و یا شناسایی از نامزدها ­داشتند جز اقلیتی از اداری­ها و یا کسانی که از نزدیک دستی دور بر آتش داشتند و بعضاً هم در انتخابات شرکت نمی­کردند.
بر این اساس و با توجه به روند گذشته امام خمینی (ره) اعلام کردند:
اکنون که با عنایت پروردگار و همت ملت عظیم­الشأن سرنوشت کشور به دست مردم افتاد و وکلا از خود مردم و با انتخاب خودشان بدون دخالت دولت و خان­های ولایات به مجلس شورای اسلامی راه یافتند و امید است که با تعهد آنان به اسلام و مصالح کشور جلوگیری از هر انحراف بشود، وصیت اینجانب به ملت در حال و آتیه این است که با اراده مصمم خود و تعهد خود به احکام اسلام و مصالح کشور در هر دوره از انتخابات وکلای دارای تعهد به اسلام و جمهوری اسلامی که غالباً بین متوسطین جامعه و محرومین می­باشند و غیرمنحرف از صراط مستقیم به سوی غرب یا شرق و بدون گرایش به مکتب­های انحرافی هستند، اشخاص تحصیلکرده و مطلع بر مسایل روز و سیاست­های اسلامی به مجلس بفرستند.
سؤال: در واقع چند درصد از نمایندگان دوره­های قبلی مجلس شورای اسلامی واجد شرایطی بوده­اند که امام راحل به آن اشاره داشته­اند؟
خلاصه کلام امام (ره) در خصوصیت ویژگی­های یک نماینده خوب، تعهد او به اسلام، عدم وابستگی به شرق یا غرب، عدم وابستگی به مکتب­های انحرافی و مطلع به مسایل روز و سیاست­های اسلامی است.
برآورد کلی ما این است که در تعهد اکثریت آنها به اسلام و عدم وابستگی­شان به شرق یا غرب بحثی نیست اما به واقع بیشتر آنها افراد صاحب­نظر، مطلع و کارشناس نبوده­اند. زیرا بسیاری از ندانم­کاری­ها، اشتباهات و مشکلاتی که دولت­های گذشته ایجاد کرده­اند ناشی از عدم تشخیص و یا اهمال بعضی از نمایندگان بوده است که بعضاً در تشخیص منافع ملی و اعتبار انقلاب دچار اشتباه شده و یا به مصلحت از کنار قضایا گذشته­اند.
در خصوص قوت و ضعف اصولگرایان و یا اصلاح­­طلبان و نیروهای مستقل چندان تفاوتی دیده نمی­شود هر یک از جناح­ها در مجلس گرفتار مشکلات و مسایلی بوده­اند.
مقام معظم رهبری هم در این خصوص توصیه­های عدیده­ای دارند که در این کوتاه­نوشتار صرفاً به یکی از آنها بسنده می­شود.
ایشان در بخشی دیگر از سخنان خود درباره نامزدهای انتخابات گفتند: نامزدها باید با قصد خدمت وارد عرصه انتخابات شوند زیرا اگر کسانی با هدف قدرت­طلبی و به دست آوردن ثروت و با انگیزه­های ناسالم دیگر وارد انتخابات شوند، به مردم و کشور خدمت نخواهند کرد.
ارتباط نامزدها با مراکز قدرت و ثروت مخرب است.
رهبر انقلاب اسلامی، در همین زمینه ارتباط نامزدها با مراکز ثروت و قدرت را بسیار مخرب دانستند و خاطرنشان کردند: این همان شیوه­ای است که در به اصطلاح دموکراسی­های دنیا به ویژه در آمریکا دیده می­شود و نامزدها با حمایت مالی کمپانی­ها، شرکت­ها و افراد ثروتمند، وارد انتخابات می­شوند و بعد از پیروزی وامدار این افراد هستند و به جای خدمت به مردم، در جهت منافع صاحبان قدرت و ثروت، قانون وضع می­کنند.
ادامه در ستون روبه رو
ادامه از ستون روبه رو
با این وصف هم حضرت امام راحل و هم مقام معظم رهبری هر دو در یک راستا به ویژگی­های یک نماینده خوب برای مجلس شورای اسلامی صراحتاً اشاره کرده و مکرراً تأکید کرده­اند.
یعنی تقوی، تعهد عملی به اسلام، عدم وابستگی به گروه­ها و احزاب منحرف، عدم وابستگی به شرق یا غرب و دارای دانش، بینش سیاسی لازم و شخصیتی که در شأن مجلس باشد.
اگر بناست در آینده مجلسی صاحب نظر، کارآمد و شاخص داشته باشیم که مشمول مشکلات و ناکارآمدی­های گذشته نباشد مردم ما می­باید با دقت نظر، مطالعه و تشخیص خود به دور از تبلیغات ناسالم به نامزدهایی روی آورند و رأی دهند که بتوانند در تشخیص درد و مشکلات توانا و در رفع آن هم صاحب اندیشه و طرح باشند و هیچ نماینده­ای جرأت نکند منافع شخصی و خواسته­های خود را بر منافع و مصالح کشور و ملت ترجیح دهد.
در چنین شرایطی است که می­توان گفت نماینده خوب حکم کیمیا ندارد و می­توان بدان دست یافت.