قیام های مردم تبریز نقطه عطفی در روند تاریخ معاصر ایران و پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شود. مردم شجاع تبریز با دو قیام یكی در دوره استبداد صغیر و شكست محمدعلی شاه و دیگری قیام 29 بهمن سال 1356 علیه محمدرضا پهلوی نقش برجسته ای را از خود در تاریخ مبارزات به ثبت رساندند.

در 19 دی 1356 قیام مردم قم در اعتراض به انتشار مقاله ای اهانت آمیز به امام خمینی(ره) با امضای مستعار \'احمد رشیدی مطلق\' در روزنامه اطلاعات از طرف عوامل رژیم پهلوی به خاك و خون كشیده شد.

در 29 بهمن 1356 هجری خورشیدی كه برابر با اربعین شهدای قم بود مردم نقاط مختلف ایران خود را آماده برگزاری مراسم می كردند.

در شهر تبریز نیز به دعوت آیت الله قاضی طباطبایی و 10 تن دیگر از علمای تبریز قرار بر این بود كه مردم در مسجد قزللی (میرزاآقایوسف مجتهد) تجمع كنند و بر اساس همین قرار، مردم متعهد خطه آذربایجان در مقابل این مسجد اجتماع كردند.

در این زمان رییس كلانتری بازار سرگرد حق شناس به مردم اعلام كرد كه متفرق شوند و ماموران كلانتری نیز با اقداماتی توهین آمیز نسبت به مسجد و اعتقادات مردم از ورود آنها به داخل مسجد جلوگیری كردند.

جوانی مبارز و انقلابی به نام محمد تجلی كه از توهین های ماموران خشمگین شده بود با رییس كلانتری گلاویز شد و در این زمان حق شناس با اسلحه كمری‌ و شلیك گلوله ای از نزدیك، این جوان 22 ساله را به شهادت ‌رساند.

مردم خشمگین، پیكر خون آلود شهید تجلی را برروی دست گرفتند و در خیابان‌ها با سر دادن شعارهایی علیه رژیم به راه ‌افتادند.

این حركت منجر به شكل گیری راهپیمایی گسترده‌ای در سطح شهر شد . در این زمان یحیی لیقوانی رییس ساواك تبریز با توجه به گسترش قیام مردمی در تماس با تهران و اخذ دستور سركوب مردم و حفاظت از مناطق مهم؛ دست به كار شد.

شورای امنیتی استان، دستور استقرار یگان ها و ادوات نظامی از جمله تانك و نفربر را در سطح شهرصادر كرد و در این روز با مقاومت و پایمردی مردم تبریز، این شهر از خون جوانان، بازاریان، دانشجویان، مردان و زنان، رنگین شد و پس از جنایت خونین قم، فاجعه دیگری گریبان رژیم پهلوی را گرفت و این رژیم را نابودی نزدیك تر كرد.

سرانجام پس از سركوب شمار زیادی از مردم، نیروهای نظامی بر شهر مسلط شدند.

ساواك اعلام كرد، در این روز 581 نفر دستگیر، 9 نفر كشته، 118 نفر زخمی، 3 دستگاه تانك، 2 سینما، یك هتل، كاخ جوانان، حزب رستاخیز و تعدادی اتومبیل شخصی و دولتی به آتش كشیده شدند.

برخی منابع با توجه به ابعاد وسیع این قیام و كشتار، تعداد شهدا و مجروحین را بیش از 600 نفر اعلام كردند.

امام خمینی(ره) در پیامی به مناسبت قیام مردم تبریز فرمودند:\'سلام بر اهالی شجاع و متدین آذربایجان عزیز. درود بر مردان برومند و جوانان غیرتمند تبریز. درود بر مردانی كه در مقابل دودمان بسیار خطرناك پهلوی قیام كردند و با فریاد \'مرگ بر شاه\' خط بطلان بر گزافه گویی های او كشیدند. زنده باشند مردم مجاهد عزیز تبریز كه با نهضت عظیم خود، مشت محكم بر دهان یاوه گویانی زدند كه با بوقهای تبلیغاتی، انقلاب خونین استعمار را كه ملت شریف ایران با آن صددرصد مخالف است، انقلاب سفید شاه و ملت می نامند و این نوكر اجانب و خود باخته مستعمرین را نجات دهنده ملت می شمارند\'.

ایشان در ادامه فرمودند:\'من نمی دانم با چه زبانی به اهالی محترم تبریز و به مادران داغدیده و پدران مصیبت كشیده تسلیت بگویم، با چه بیان این قتل عام های پی در پی را محكوم كنم. من از مقدار جنایات و عدد مقتولین و مجروحین اطلاع صحیح ندارم. ولی از بوق های تبلیغاتی معلوم می شود كه جنایت های بیش از تصور ماست. با این وصف، شاه افراد پلیس را كه به قتل عام به دلخواه او دست نزده اند، به محاكمه می خواهد بكشد...\'

قیام مردم تبریز، محمدرضا پهلوی را سخت به وحشت انداخت زیرا او كه به خیال خام خود توانسته بود فاجعه قم را كمرنگ و افكار عمومی جهان را از درك چنین رویداد تلخی منحرف سازد، ناخواسته حلقه ای دیگر از خشم و نفرت مردم را نسبت به خود بوجود آورده بود كه تا پیروزی انقلاب اسلامی زنجیری محكم و پیوسته را ایجاد كرد و عاقبت این حلقه های درهم تنیده سبب سقوط رژیم پهلوی شدند.

انتهای پیام/