انقلاب مردمی تونس در برگیرنده اهداف و آمال و خواسته های تاریخی مردم آزاده تونس بوده و تحقق دموکراسی، سرنگونی رژیم فاسد بن علی و ساقط کردن نظام سیاسی استبدادی بخشی از انقلاب و خواسته های مردم این دیار بوده است.

تونس در سال 1956 از استعمار فرانسه مستقل شده و کمالیسم ترکی در این کشور بازتولید شده و بورقیبه ایسم کوبی نظام سکولاریستی کمالیسم بوده و از همان زمان مبارزه با سنت و میراث فرهنگی اسلامی و عربی سرلوحه حکومت دیکتاتوری واستبدادی حبیب بورقیبه (1956 ـ 1987) وژنرال زین العابدین بن علی (7 نوامبر 1987 ـ14 ژانویه2011) بوده است.

سقوط بن علی نقطه عطفی در تاریخ تونس و مردم آن بوده و سرفصل تازه ای در مبارزات مردم آزاده این کشور با تراکم های تاریخی نظام استبدادی و سکولاریستی مکتب بورقیبسم و چالش های جدید است.

پیروزی انقلاب تونس که بخشی از دستاوردهای مبارزات مردم با فرهنگ و آزاده بوده، سرآغاز تولد ملت جدید و بسترساز اوضاع انقلابی و استثنایی برای این کشور و الگوی مناسب برای انقلاب ها و خیزش های ملل خاورمیانه وشمال افریقا، بوده است.

چالش های پیش روی این انقلاب و دستاوردهای آن متنوع و متفاوت است. از جمله این چالش ها:

1ـ چالش های امنیتی

ـ همزیستی و همپوشانی میان خلاء نهادی وساختارهای حکومتی و اوضاع آشفته. این وضعیت در دوران حکومت موقت محمد الغنوشی، نخست وزیر سابق دوران حکومت بن علی (در27 فوریه 2011 ساقط شد) و حکومت الباجی قائد السبسی (84 ساله) بیشتر نگران کننده بود.

ـ درگیری و منازعه میان جریانات سیاسی از یک سو و درگیری میان انقلابیون و دولت های دوره گذر، معضلات امنیتی هزینه بردار به وجود آورد. در این وضعیت هراس و نگرانی از بازگشت بن علی و ضدانقلابیون در حال فزونی بوده است.

ـ استمرار و بقای نهادها و ساختارهای نظامی ـ امنیتی بدون تصفیه مدیران و کادرهای فاسد و وفادار به رژیم بن علی.

ـ نامشخص بودن نقش ارتش در سیاست و قدرت و مدیریت و روند تصمیم گیری در کشور. با وجود تشکیل پارلمان و دولت جدید در تونس ولی بطور شفاف نقش ارتش هنوز مشخص نیست.

 2ـ چالش هویتی

- چالش هویتی حکومت و نظام سیاسی دولت در تونس در جوهره قانون اساسی و دکترین گفتمان سکولاریستی غالب و ریشه دارد. هنوز خط مشی و مکتب بورقیبیسم و هواداری از فرهنگ و گفتمان فرانکفونی و غربزدگی در اندیشه سیاسی حاکمیت جایگاه و اعتبار دارد.

 3ـ چالش سیاسی

- گرچه انقلاب مردمی در تونس محیط و فضایی برای آزادی بیان و مطبوعات فراهم کرده و این فضای باز سیاسی فواید و زیان های گوناگونی داشته است اما در این فضا نهادها و ساختارهای دموکراتیک و حزبی شکل گرفته و مشارکت مردمی در تعیین سرنوشت و مدیریت کشور نهادینه کرده است.

در دوران استبدادی بن علی 6 حزب سیاسی بطور صوری فعال بوده ولی با پیروزی انقلاب زمینه جهت تاسیس 51 حزب در جریانات و طیف های سیاسی و مرامی فراهم شد. نظام کثرت گرایی سیاسی مزایای و نواقصی دارد. احزاب و سازمان های سیاسی تونسی هنوز به قواعد بازی سیاسی و دموکراتیک آشنایی کامل ندارند واین وضعیت عواقبی خوبی در پی نخواهد داشت.

کشمکش میان حکومت ائتلافی میان سه حزب درجه اول در پارلمان تونس از همان آغاز یک پدیده علنی و آشکاری بوده است و هنوز مشخص نیست که عمر این ائتلاف تا چقدر به درازا می کشد.

 4ـ چالش اقتصادی و معیشتی

خطرناک ترین چالش پیش روی آینده انقلاب تونس، مشکلات قدیمی و جدید تونس در بعد اقتصادی و بعد معیشتی بوده است. یکی از مطالبات و خواسته های مردم در تونس تحقق عدالت اجتماعی و تامین کرامت انسانی بوده است و عملی شدن این خواسته در گروی تامین سطح معیشتی مناسب برای هر تونسی بوده است.

 کلام آخر :

بازسازی مناسبات تونس نوین با شرکای منطقه ای و فرامنطقه ای رژیم بن علی در ابعاد مختلف به ویژه روابط سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی ـ فرهنگی، بزرگترین و خطرناک ترین تهدید و چالش برای آینده انقلاب مردم تونس و رهروان خط شهید محمد بوعزیزی (اولین شهید و طلیعه گر انقلاب تونس) است.