به گزارش شیرازه به نقل از تابناک، دریاچه پریشان به همراه سایر تالاب‌های استان فارس که زیستگاهی برای پرندگان و مرغان دریایی به شمار می‌رود، این روزها با شروع فصل گرما دوباره خشک شدند تا معضل برداشت بی رویه آب برای مصارف کشاورزی دست از گریبان این اکوسیستم‌های آسیب دیده بر ندارد. در حالی که در ابتدای سال جاری به دلیل بارش‌های مناسب دریاچه‌های استان فارس آبدار شده بودند اما طی چند روز گذشته به دلیل تبخیر زیاد و بالا بودن سطح زیرکشت این دریاچه‌ها به‌طور کامل خشک شدند.

پریشان، دوباره پریشان شد

دریاچه پریشان که از مهم‌ترین دریاچه‌های آب شیرین کشور به شمار می‌رود، در فصل فروردین و اردیبهشت به دلیل بارش‌های مناسب آبگیری شد و شرایط به گونه ای شد که چشمه‌های این دریاچه فعال شدند البته دریاچه‌های طشک و بختگان نیز به وضعیت مناسبی دست یافتند اما هم اکنون بار دیگر این دریاچه‌ها خشک شده و با خشکی دست‌و پنجه نرم می‌کنند.

بارندگی در شهرستان کازرون طی چند هفته اول امسال به اندازه ای بود که حدود 100 هکتار از دریاچه پریشان را آبگیری کرد.معاون نظارت و پایش محیط زیست استان فارس در این رابطه می‌گوید: طی چند روز گذشته با وجود اینکه دریاچه پریشان به طور مناسبی آبگیری شده بود بار دیگر خشک شد.

محسن جعفرنژاد می‌افزاید: در حالی‌که در دریاچه پریشان شاهد حضور پرندگان بودیم و انتظار می‌رفت که این دریاچه تا پاییز آبدار باشد اما به طور غیر منتظره‌ای پریشان خشک شد. البته دریاچه بختگان و طشک نیز که در این مدت آبدار شده بودند و بعد از چند سال وضعیت آنها بهبود پیدا کرده بود ناگهان به طور 100 درصد خشک شده اند. معاون نظارت و پایش محیط زیست استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص دلایل خشک شدن این تالاب‌ها را این‌گونه عنوان کرد: یکی از دلایل اصلی خشک‌شدن دریاچه‌های استان فارس بالا بودن سطح زیرکشت و کشاورزی اطراف آنهاست که در از بین رفتن دریاچه‌های استان تاثیرگذار است.

در این راستا ضروری است که مسئولان امر نسبت به مدیریت مصرف آب و تغییر الگوی مصرف اقدام کنند در غیر این صورت به صورت مداوم به جز در زمان محدودی باید منتظر خشک بودن دریاچه‌های مهم فارس بود.

چاه‌ها و برداشت‌های غیر مجاز

جعفرنژاد یکی دیگر از موضوعات مهم در خشک شدن دریاچه‌ها را وجود چاه‌های غیرمجاز عنوان کرده و می‌گوید: در حال حاضر تعداد قابل توجهی چاه غیرمجاز در اطراف دریاچه‌های استان وجود دارد که این امر در خشک شدن دریاچه‌ها تاثیرگذار است.

معاون نظارت و پایش محیط زیست استان فارس ادامه داد: البته چاه‌های مجازی که در اطراف دریاچه‌های استان به تعداد زیاد وجود دارد در خشک شدن دریاچه‌ها بی تاثیر نیست زیرا هیچ‌گونه مدیریتی در برداشت از آن صورت نمی‌گیرد.

وی بر لزوم کنترل برداشت از چاه‌های استان فارس تاکید و خاطرنشان می‌کند: البته تبخیر زیاد نیز در خشک شدن دریاچه‌های استان تاحدودی تاثیرگذار است اما نه به آن اندازه‌ای که برداشت‌های غیرمجاز تاثیر می‌گذارد. یکی دیگر از موضوعاتی که در خشک شدن تالاب‌های استان فارس تاثیرگذار است عدم اختصاص حقابه بوده که در این راستا مسئولان امر باید نسبت به تخصیص حقابه‌های این دریاچه‌ها اقدام کنند. البته دریاچه‌های کمجان و مهارلو در استان فارس تا حدودی آبدار بوده و هنوز خشک نشده اند.

بی پناهی دریاچه‌ها در ایران

دریاچه‌ها در ایران طی سال‌های اخیر بحران‌های زیادی را تجربه کرده اند. شاید مهم‌ترین بحران در دریاچه ارومیه با خشک شدن این دریاچه روی داد که اعتراضات فراوان فعالان زیست محیطی را برانگیخت. اعتراضاتی که پس از ماه‌ها، توانست بخشی از آب رفته ارومیه را برگرداند اگرچه هنوز هم با تهدیدهای جدی مواجه است. رئیس کارگروه تحقیقات مؤلفه‌های بیابان‌زایی در این باره با بیان اینکه هم‌اکنون دو‌سوم دریاچه ارومیه تبدیل به شوره‌زار شده است، می‌گوید: هم اکنون عمق متوسط این دریاچه از ۱۴ متر به ۲ متر کاهش یافته است.

محمد درویش می‌افزاید: مساحت دریاچه ارومیه در زمان پر آبی آن تقریباً برابر 540هزار هکتار بود و هم‌اکنون 360 تا 390هزار هکتار از این مساحت به دلیل عدم تأمین حق آبه آن خشک شده است.رئیس کارگروه تحقیقات مؤلفه‌های بیابان‌زایی تاکید می‌کند: بر همین اساس می‌توان گفت که هم‌اکنون دوسوم این دریاچه خشک شده است و این امر بیانگر این مطلب است که عمق متوسط این دریاچه به شدت کاهش یافته است.وی با بیان اینکه آسیب‌پذیری و شکنندگی دریاچه ارومیه بیشتر شده است، می‌گوید: در کنار کاهش مساحت این دریاچه، عمق متوسط آب آن نیز طی سال‌های اخیر کاهش قابل توجهی یافته است.

درویش درباره نوسانات عمقی دریاچه ارومیه طی سال‌های گذشته اظهار می‌دارد: در ابتدا عمق متوسط این دریاچه برابر 14 متر بود اما هم‌اکنون عمیق‌ترین محدوده این دریاچه به حدود 4 متر می‌رسد. البته نباید فراموش شود که در حال حاضر سطح ناچیزی از این دریاچه است که دارای عمقی معادل 4 متر است؛ بر همین اساس می‌توان گفت عمق متوسط این دریاچه در شرایط فعلی برابر 2متر است.هم‌اکنون دو سوم دریاچه ارومیه تبدیل به شوره‌زار شده است و با توجه به اینکه جهت وزش باد غالب از غرب به شرق است، بر همین اساس نواحی شرقی دریاچه ارومیه و اطراف شهرستان‌های بناب، مراغه، آذرشهر و عجب شیر تحت تأثیر گرد نمک قرار گرفته‌اند. گرد نمک علاوه بر اینکه خاک را آلوده می‌کند و موجب از بین رفتن کشت‌زارها می‌شود، می‌تواند در نهایت سبب افزایش مخاطرات ایمنی و کاهش ضریب سلامتی تمامی زیست‌مندان ساکن در منطقه شود.

اخطار قانون اساسی در مجلس برای خشک شدن دریاچه ارومیه

نگرانی از خشک شدن دوباره دریاچه ارومیه این بار موجب شده تا مجلسی‌ها به دنبال پیشگیری از وقوع حادثه باشند. نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در همین باره نسبت به کاهش سطح آب دریاچه ارومیه هشدار داد و خواستار برگزاری سریع جلسه با مسئولان امر شد. نادر قاضی پور در جلسه اخیر مجلس، خطاب به لاریجانی گفت که شما در مجلس هشتم تلاش کردید و طرح‌هایی را برای احیای دریاچه ارومیه به تصویب رساندید.

قاضی‌پور با اشاره به کاهش 32 سانتی‌متری سطح آب دریاچه ارومیه از رئیس مجلس خواست هرچه سریع‌تر جلسه ای را برای نجات و احیای این دریاچه تشکیل دهد.این در شرایطی است که مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در هشداری گفت که ارتفاع آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته 18 سانتی‌متر کاهش یافته است.

به گفته حسن عباس‌نژاد ارتفاع آب دریاچه ارومیه در حال حاضر یک هزار و 271 سانتی‌متر است که با وجود نزولات جوی نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.وی ضمن اظهار تأسف از کاهش ارتفاع این دریاچه، افزود: میزان نزولات جوی نسبت به پیش‌بینی صورت گرفته کم بود همچنین افزایش دمای هوا یکی از عوامل دخیل در افزایش میزان تبخیر بود به طوری که همه این عوامل دست‌به‌دست هم‌ دادند تا سطح آب دریاچه کاهش پیدا کند.

وی با بیان اینکه اقدامات لازم برای احیای این دریاچه دیر آغاز شده، تاکید کرد: با وجودی که دیر است ولی هیچ‌گونه اقدامی در راستای صیانت از محیط زیست نباید بیهوده قلمداد شود به‌طوری‌که هر چند ناچیز ولی تاثیرگذار است لیکن امیدواریم در راستای احیای دریاچه ارومیه اتخاذ تدابیر لازم تداوم پیدا کند.