مستند ساز 14 جنگ بین المللی: رسانهها مستندی از جنایات داعش بسازند
رضا برجی متولد اسفند ۱۳۴۳همدان است که از 19 سالگی عکاسی را در جبهه ها آغاز کرد و از اواخر سال ۱۳۶۵ به گروه "روایت فتح" پیوست. این جانباز ۴۵ درصد رکورددار حضور در 14 جنگ بین المللی است که شرکت در 15 نمایشگاه انفرادی و نمایشگاه های جمعی عکس 11 کشور جهان، عضویت در هیئت داوران جشنواره های فیلم مستند و مسابقات عکاسی ایران و جهان، نگارش مقالاتی در زمینه فرهنگ، رسانه و سینما، نوشتن چند کتاب از جمله "سه گزارش"، "تونل گیلاس"،"پدر - پسر - خون"، ساخت 12 سریال تلویزیونی و 44 فیلم مستند بلند و کوتاه از جمله "سواحل اشک و زیتون"، "سال های گلوله و زنبق"،"مادران سربرنیتسا" و "در امتداد غدیر" را در سوابق فعالیت ارزنده خود دارد
برجی در همایش «جنگ در قاب خبر و دوربین» با اشاره به تعریفی از خبر گفت: در زمان آغاز جنگ حمله آمریکا به عراق رئیس خبرگزاری CNN اعلام کرد که از این لحظه مفهوم خبر در دائرةالمعارف دنیا عوض میشود.
وی با یادآوری اینکه الفبای ارتباطات این است که کسی پیامی را از فرستنده به گیرنده برساند و این پیام در قالبهای مختلف نیز مخابره میشود، افزود: تعریفی که در این جنگ به دنیا ارائه شد خبر یعنی آنچه اکنون مشاهده میکنید، است در صورتی که پیش از ان خبر به معنی اتفاقی بود که مدتی پیش رخ داده و اکنون خبر آن تهیه شده و مخابره می شود.
مستند "روایت فتح"پربیننده ترین برنامه دوران جنگ تحمیلی بود
برجی به شرایط و هجمههای فرهنگی دشمنان اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری تعبیر بسیاری زیبایی در این زمینه به کار بردند و آن شبیه خون فرهنگی است و دقیقاً نیز دشمنان اینگونه عمل میکنند چنانچه مشاهده میکنیم صهیونیستها نخستین روزنامه خود را در سال 1773 میلادی منتشر کردند اما نخستین روزنامه ماحدود 100 سال قبل بود لذا ما در حرفه رسانه و اطلاعرسانی200 سال از آنها عقبتر هستیم و رقبای ما در عرصه رسانه چنین کسانی هستند که میخواهند بازار را از ما بگیرند.
همرزم شهید چمران و یکی از فعالان تیم مستند سازی «روایت فتح» عنوان کرد: اگر تمام اتفاقاتی که در اوضاع 8 ساله دفاع مقدس رخ داد به خوبی منعکس میشد، آن مدینه فاضلهای که آن روز در شلمچه و خطهای مقدم جبهه شکل گرفته بود، امروز نیز در جامعه خود داشتیم.
وی، مدینه فاضله را از خط مقدم جبهه تا 50 کیلومتر قبل از آن توصیف کرد و گفت: آن خلوص، ایثار و آن چیزی که عصاره شیعه ناب است در این 50 کیلومتر وجود داشت.
برجی با بیان اینکه متأسفانه ما نتوانستیم از این شرایط و مدینه فاضله به خوبی استفاده کنیم، گفت: در زمان جنگ ما 2شبکه تلویزیونی بیشتر نداشتیم در صورتی که عراق دارای چندین شبکه بود آنها در طول روز 12 ساعت اخبار و وقایع جنگ را پخش میکردند در صورتی که ما در روز یک ساعت و 15 دقیقه داشتیم. مشارکت رسانه های آنها در جنگ 85 درصد بود اما ما25 درصد مشارکت داشتیم.
این جانباز و یادگار دوران دفاع مقدس ادامه داد: اتفاقاتی که در مدینه فاضله رخ میداد تنها بر قسمت کوچکی از جامعه تأثیر گذاشته بود و سایر مردم از مدینه فاضله دور افتاده بودند، به همین دلیل کسانی که حتی یک بار به جبهه میرفتند و از نزدیک این مدینه فاضله را مشاهده میکردند اکثراً دوباره به جبههها باز میگشتند.
وی به مستند «روایت فتح» اشاره کرد و گفت: در این مستند شهید آوینی به نگاهی رسیده بودند که حداکثر تأثیرگذاری را بر مخاطب داشت و به تعبیری مدیریت چشم مخاطب را به خوبی می دانست .
دوربین در دفاع مقدس به عنوان یک شاهد اتفاق حضور داشت نه یک موجود بیگانه و اضافه
برجی با اشاره به دلایل استقبال مخاطبان از مستند "روایت فتح" افزود: شهید آوینی 10 روز قبل از اجرای هر عملیات عکاسان و تصویربرداران را به گردان ها می فرستاد تا در گردان ها و بین رزمندگان حضور داشته باشند تا دوربین در عملیات عضو غریبه نباشد.
این خبرنگار ادامه داد: در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، سوژه ها به گونه ای بود که از عامه و اقشار مختلف مردم در جنگ حضور داشتند و دوربین به عنوان یک شاهد اتفاق حضور داشت و یک موجود بیگانه و اضافه نبود.
برجی با تأکید بر اینکه در مستندسازی باید چشم مخاطب را مدیریت کرد، گفت: این مسئله اصولی دارد که اگر آن اصول را رعایت کنیم میتوانیم بیشترین تأثیر را بر روی مخاطب داشته باشیم.
این
مستندساز دوران دفاع مقدس خاطرنشان کرد: در زمان جنگ چهار برنامه از 2
کانال ایران پخش می شد، مستند "روایت فتح" که شهید سید مرتضی آوینی ساخت
آن را به عهده داشت، پربیننده ترین برنامه دوران جنگ تحمیلی بود.
وی گفت: تمام آدمها اینگونه هستند که زمانی برای اولین بار در برابر دوربین قرار میگیرند شخص دیگری میشوند و تلاش میکنند تا مطالبی را بیان کنند که مخاطبان از آن خوششان بیاید اما دستاندرکاران روایت فتح هنگام ساخت مستند و 10 روز قبل از عملیات در میان رزمندگان حضور مییافتند و به تدریج این دوربین برای تمام رزمندگان آشنا میشد و به آن عادت میکردند و در زمان عملیات دیگر درگیر احساس غربت نمیشدند.
برجی با بیان اینکه شهید آوینی در ساخت روایت فتح به اقشار مختلف مردم توجه داشت، گفت: دلیل استقبال از این مستند از سوی مردم به نگاه شهید آوینی و نوع فلسفه او که فسلفه اشراق بود باز میگشت.
این یادگار دوران دفاع مقدس به نقش بسیج در ایام دفاع مقدس اشاره و ابراز کرد: اگر امام راحل یکسال قبل از آغاز جنگ تشکیل بسیج مستضعفین در کشور نداده بودند و در این راستا عدهای آموزش نظامی نمیدیدند شاید صدام به واقع در همان یک هفته اول میتوانست در تهران جشن برگزار کند.
وی خاطرنشان کرد: در زمان جنگ 52 کشور مستقیماً به عراق کمک میکردند و تحلیلگران آنها بر اساس مسائل اجتماعی و روانی همه چیز را درست تحلیل کرده بودند اما نیروی بسیج جلوی تمام این اتفاقات را گرفت و این از درایت امام راحل بود که میدانست این انقلاب با این روش اسلام ناب محمدی که دارد، مورد هجوم قرار میگیرد.
برجی با اشاره به اینکه در طول تاریخ ایران جنگها و نزاعهای مختلفی در این کشور رخ داد، گفت: در تمام جنگهایی که رخ داد قسمتی از خاک ایران جدا شد اما در تنها جنگی که ذرهای از این خاک جدا نشد، جنگ 8 ساله دفاع مقدس بود.
این مستندساز بینالمللی در ادامه به بیان خاطراتی از جنگهای مختلف ایران، تاجیکستان و کشورهای مختلف پرداخت وبا توجه به فجایعی که در آن جنگ ها رخ داده بر لزوم توجه به نقش بسیجیان وقدردانی از زحمات آنان در حفظ و نگهداری از ناموس و خاک ایران زمین وجلوگیری از فجایع این چنینی در ایران اسلامی تأکید کرد.
وی با تأکید بر اینکه بسیجیان ما 8 سال خون دل خوردند، گفت: اما متأسفانه ما قدردان زحمات آنان نیستیم و باید بیش از اینها قدر کسانی که اجازه ندادند ذرهای از خاک ایران جدا شود و شجاعانه از ناموسان این مملکت دفاع کردند را دانست. وی افزود: تشکیل بسیج میلیونی از درایت امام (ره)بود که می دانست این انقلاب با این اهداف، نگاه و روش مورد حمله قرار می گیرد.
ما به تعداد آدم هایی که رفتند جنگ قصه جنگ داریم
سازنده
مستند "در امتداد غدیر" با انتقاد از برخی فیلمسازان که از کمی قصه های
جنگ سخن می گویند، خاطرنشان کرد متأسفانه برخی میگویند که چرا این همه
فیلم جنگی میسازیم
اما آیا واقعاً ساخت فیلم دفاع مقدس فقط مربوط به عراق است؟علاوه بر آن ما
به تعداد آدم هایی که رفتند جنگ، به تعداد مادران شهداء، به تعداد
خواهرانی که منتظر بودند برادرانشان از جنگ برگردند، به تعداد رفقایی که
منتظر رفیقشان بودند، قصه جنگ داریم. منظوراز قصه جنگ آن حماسهها و درسهایی است که باید از آن آموخت.
وی با یادآوری اینکه امام راحل فرمودند شهادت هنر مردان خداست و شهیدآوینی گفت که شهادت یک لباس تک سایز است، گفت: هر شخصی بخواهد به این لباس دست یابد باید خود را اندازه این لباس کند تا بتواند شهید شود و شهادت کسی را انتخاب نمیکند بلکه این ما هستیم که باید خودمان را به اندازه این لباس دربیاوریم.
وی با یادآوری اینکه افرادی که کار مستندسازی جنگ را انجام می دادند در آن زمان امکانات زیادی نداشتند، گفت: مخاطب و انتظارش از رسانه را باید شناخت و باید عکسی گرفته شود که برای ابهامات و سوالات بیننده جواب داشته باشد.
وی تصریح کرد برای قدم گذاشتن در این راه نباید منتظر حمایت نشست بلکه باید برای آن تلاش کرد اخیرا با توجه به تاکیدات رهبری بر مسائل فرهنگی راه خیلی هموار تر شده است همت می طلبد. یادم می آید ان موقع برای مستند سازی به بوسنی رفته بودم فقط اندازه بلیط رفت پول داشتم موقع برگشت دوربینم را فروختم تا بتوانم به ایران بیایم. الان جا دارد رسانه ای ها برای ساخت مستند درباره وقایع اخیر منطقه از جمله مسائلی که داعش ایجاد کرده دست به کار شوند.