شیرازه – سرویس اجتماعی؛ طلاق اگرچه برای زندگی‌هایی که از زوایای مختلف به بن‌بست رسیده‌اند، شیرین باشد اما در هر صورت، تلخ‌ترین حلال خداوند است. طلاق خودش یک مساله است و تبعات ناشی از آن، ده‌ها مساله؛ از فرزندان طلاق گرفته تا زنان مطلقه، از زمینه‌های فساد تا نگاه جامعه و ...

طی سال‌های اخیر، رشد طلاق در استان‌های مختلف کشور افزایش یافته. این زنگ خطر، اگرچه دیر به گوش مسئولین امر رسید، اما چند سالی می‌شود که تلاش‌هایی برای کاهش این آمار صورت می‌گیرد.

طلاق در استان فارس

اگرچه در خصوص آمار دقیق طلاق در استان فارس، اعداد متفاوتی ذکر شده اما آن‌چه همه به آن اذعان دارند، رشد فزاینده آن است به گونه‌ای که مدیرکل بهزیستی فارس گفته است که طی ده سال اخیر، آمار طلاق در این استان دو برابر شده است. بر اساس آماری که موسوی به تازگی ارائه کرده، از هر 4.5 ازدواج در فارس، یک مورد به طلاق می‌انجامد. البته پیش از این و در اوایل آذر 93 علی رضایی سرپرست معاونت جوانان سازمان ورزش و جوانان فارس، آمار تکان‌دهنده‌تری داده بود. او گفته بود که از هر سه ازدواج در این استان، یکی از آن‌ها منجر به طلاق می‌شود. فارس در سال 92 بعد از استان سیستان و بلوچستان، بیشترین افزایش طلاق نسبت به سال 91 را در سطح کشور داشته است و این، دردی بزرگ برای استان و شهری است که سومین حرم اهل بیت علیهم السلام می‌باشد. در سال 91 7462 طلاق و در سال 92 9438 طلاق در این استان به ثبت رسیده است.

طرح «مطلع مهر»؛ طرحی گمنام و بی‌نتیجه

یکی از طرح‌هایی که در اواخر دولت دهم برای مهار و کاهش رشد فزاینده طلاق در چندین استان کشور به اجرا گذاشته شد، طرح «مطلع مهر» بود. ناهید شمس مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری فارس در آذر 91 در خصوص این طرح گفته بود: «این طرح به صورت پایلوت در هشت استان کشور در حال اجرا است و بیش از 124 هزار کارمند در سطح کشور زیرپوشش این طرح قرار می‌گیرند. بر اساس آمار موجود بیش از 51 درصد از طلاق‌ها در پنج سال ابتدای زندگی رخ می‌دهد و به همین دلیل تلاش می‌کنیم تا با برگزاری دوره‌های آموزشی برای این افراد، به نتایج موثری در زمینه میزان طلاق دست یابیم. این طرح در سه بخش پزشکی، روانشناسی و احکام و با حضور مشاوران و کارشناسان ملی و استانی اجرا می‌شود و ما امیدواریم تا شاهد موفقیت بیشتری در کاهش شیب طلاق باشیم.»

آن‌گونه که شمس اظهار داشته، این طرح اساسا آموزشی بوده و لذا نگاهی جامعی به مقوله طلاق در جامعه نداشته است. مهم‌ترین دلیل برای کم‌اثر بودن (اگر نگوئیم بی‌اثری) این طرح، افزایش آمار طلاق در استان فارس است. عمر «مطلع مهر» البته آن‌قدر کم بود که حتی در اواخر دولت دهم نیز رد قابل توجهی از آن در رسانه‌ها قایل پیگیری نبود.

طرح بشیر؛ کاهش 56 درصدی طلاق در بزد!

در حالی که رسانه‌ها هم‌چنان آمار طلاق را بازنشر داده و کارشناسان از آن ابراز نگرانی می‌کنند، یک خبر خوب توجه خیلی‌ها را به خود جلب کرد؛ کاهش 56 درصدی طلاق استان یزد.

طرح «بشیر» عنوان طرحی است که از سوی سازمان بهزیستی طراحی شده و پس از اجرای آزمایشی در استان یزد، توانسته به موفقیت قابل توجهی دست یابد. هاشمی رئیس سازمان بهزیستی وقتی در آخرین روز آذر امسال به قم رفته بود، در دیدار با آیت‌الله مکارم شیرازی گفت که امیدوار است که «بشیر» تا آخر سال در استان‌های دیگر کشور نیز عملی شود. و حالا بناست چنین اتفاقی رخ دهد. به گفته موسوی مدیرکل بهزیستی فارس، این طرح از اول اسفند امسال در 10 استان کشور به شکل پایلوت و با اعتبار بالغ بر 20 میلیارد تومان آغاز می‌شود که فارس نیز در میان این استان‌ها قرار دارد.

«بشیر» چیست؟

آن‌گونه که رئیس سازمان بهزیستی گفته، «بشیر» در سه مرحله قبل از ازدواج (انتخاب همسر)، مرحله بعد از ازدواج (مدیریت حل تعارض، عشق و صمیمیت، فرزندپذیری) و مرحله طلاق (مداخله‌ به‌هنگام و مشاوره تلفنی و حضوری) برای دو گروه از افرادی که در سن ازدواج‌اند و یا در آستانه جدایی و طلاق قرار دارند، اجرا خواهد شد. آن‌چه امیدها به «بشیر» را افزایش داده، تعامل قوه قضائیه و سازمان بهزستی و منظم بودن فرایند تصمیم‌گیری و طرح‌ریزی ساختار برای آن است. همین امر هم باعث شده تا علاوه بر پیش‌گیری از وقوع طلاق، مواردی مانند برنامه‌ریزی برای بدترین حالت‌ها یعنی شرایط پس از طلاق در دستور کار قرار گیرد تا آثار سوء طلاق که منجر به بروز برخی مفاسد می‌شود، کاهش یابد. به عنوان مثال حمایت مالی از زن مطلقه و یا سرپرستی برای فرزند طلاق و ... در این طرح دیده شده است.

«بشیر»، شبه سونامی طلاق در فارس را مهار خواهد کرد؟

مدیرکل بهزیستی فارس به این سوال پاسخ مثبت داده. او با اشاره به موفقیت طرح «بشیر» در نصف کردن آمار طلاق در استان یزد، این طرح را کامل‌ترین طرحی دانسته که تا کنون در کشور انجام شده است.

اراده دولت که البته هم‌گام با اراده قوه قضائیه برای مهار آمار طلاق در کشور شده، نخستین گام جدی برای کاهش این آمار تلخ است. این‌که چقدر این طرح می‌تواند در استان فارس به عنوان یکی از استا‌ن‌های صدر جدول طلاق در کشور، موفق باشد، بیش از هر چیز دیگری، نیازمند همت مسئولین مربوطه و البته حمایت‌های گسترده مقامات ارشد استان است. «بشیر» اگرچه طرح به ظاهر جامعی است اما اراده عملی مسئولان پشت‌ سر آن نباشد، فاصله‌اش با با طرح شکست خورده «مطلع مهر»، چیزی نخواهد بود.