اوضاع کارهای زیربنایی کشاورزی خراب است/ 5 سال آینده آبی در استان باقی نمیماند/ رکود 600 واحد صنعتی در فارس
محمدمهدی قاسمی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در این جلسه با بیان اینکه اصلاح الگوی کشت کار پیچیده اما شدنی است و عزم همگانی را میطلبد، اظهار کرد: الگوی کشت به نوعی همان آمایش کشاورزی است که براساس آن با توجه به ظرفیتها و پتانسیلهای هر منطقه، محصولات مناسب کشت میشود.
وی ضمن اذعان به اینکه نباید کشاورزی را به دلیل کوتاهی و کمکاری خود محدود و محکوم کنیم، گفت: اقتصاد و استقلال ما به کشاورزی وابسته است اما برای بهرهبرداری بهینه در این حوزه آنچنان که شایسته است برنامهریزی و سرمایهگذاری نکردهایم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس از اینکه برخی میگویند هیچ کشتی انجام نشود، انتقاد و اظهار کرد: باید به امنیت غذایی توجه کرد و در رأس نظام تصمیمگیری شده است که گندم به عنوان یک کالای استراتژیک است چراکه اگر گندم تولید نکنیم، ورادات گندم میتواند به ابزاری در دست دشمن برای فشار به کشور تبدیل شود.
وی ضمن تاکید بر ضرورت تامین نیازهای غذایی مردم در داخل تصریح کرد: در کشورهای پیشرفته تا 80 درصد قیمت تمام شده محصول را به آن سوبسید میدهند و در کشورهای آمریکا و اروپا این رقم 50 درصد است درحالی که در ایران حداکثر سوبسیدی که به کشاورز دادهایم بین 10 تا 12درصد بوده است.
قاسمی با بیان اینکه برای کارهای زیربنایی کشاورزی در استان فارس سرمایهگذاری نشده است، گفت: تنها 240 هزار هکتار از اراضی استان تحت پوشش آبیاری نوین است و در 110 هکتار از اراضی استان تجدید و نوسازی اراضی انجام شده است.
این مقام مسئول از اینکه درخصوص اشتغال جایگزین برای کشاورزان اقدام جدی انجام نشده انتقاد و تصریح کرد: باید مساله معیشت کشاورزان در نظر گرفته شود چراکه وقتی به کشاورز گفته میشود که برنج نکارد اگر برای او کشت یا اشتغال جایگزین تعریف نشده باشد برای امرار معاش مسئله عدمکشت را رعایت نمیکند.
مشکل ما این است که ناگهانی برای همه یک نسخه میپیچیم
محمد ابولپور، محقق مرکز آموزش کشاورزی استان فارس هم در این جلسه با تاکید بر اینکه سطح زیر کشت گندم و محصولات زراعی ارتباط معنیداری با بارش باران دارد، اظهار کرد: در یک دوره بارندگی خوب سطح زیر کشت گندم دیم بین 300 تا 400 هکتار بوده است.
وی افزود: در نقطه مقابل عدم ارتباط میزان بارش با سطح زیرکشت باغات استان مطرح میشود که بدون توجه به میزان بارش سطح زیرکشت باغات صعودی بوده است و در یک بازه زمانی 10 ساله سطح زیر کشت باغات استان 36 درصد افزایش یافته است.
ابولپور گفت: نسبت سود گندم و گوجهفرنگی یک به چهارهزار است و همین مسئله سبب شده تا کشاورزان ترغیب به کشت گوجهفرنگی شوند در صورتی که میزان مصرف آب در کشت گوجهفرنگی بیشتر از گندم است.
وی با اشاره به گسترش شوری آب در برخی مناطق استان فارس تاکید کرد: باید ذخایر آبی استان با الگوی کشت مناسب هر منطقه حفظ شود زیرا افت هر یک متر آب شیرین سبب بالا آمدن 40 متر آب شور میشود.
ابولپور با اشاره به اینکه در طرح الگوی کشت شهرستانهای جهرم، خرامه، ارسنجان و اقلید به عنوان مناطق پایلوت برای تغییر الگوی کشت در نظر گرفته شدهاند، گفت: هزینه تغییر الگوی کشت در هر هکتار 100 هزار ریال است.
وی یکی از چالشهای پیش روی کشاورزی را مسائل مدیریتی دانست و با تصریح اینکه مشکل ما این است که یکدفعه و بدون مطالعه نسخه میپیچیم، گفت: نمیتوان برای همه یک نسخه داد و باید در هر منطقهای متناسب با شرایط آن منطقه کشت مناسب انجام شود.
این کارشناس مسائل کشاورزی با بیان اینکه اکنون برای هر هکتار برنج 24هزار مترمکعب آب مصرف میشود، گفت: با آبیاری بهینه میتوان این مقدار را به 110هزار مترمکعب کاهش داد. همچنین کشت ذرت با 6700مترمکعب آب در هکتار امکانپذیر است که اکنون در عرصه 14هزار مترمکعب مصرف میشود.
جای تاسف دارد پزشکان و سرمایهداران به حوزه کشاورزی وارد شدهاند!
حمیدرضا دهقانی، مدیر عامل شرکت آب منطقهای استان فارس هم در این جلسه با بیان اینکه دولت به ازای هر چاه 160 میلیون تومان یارانه میدهد، گفت: در استان فارس حجم عظیمی از منابع آب در اختیار کشاورزان قرار میگیرد اما راندمان و نتیجه مطلوبی از این بخش گرفته نشده است.
وی گفت: جای تاسف دارد که اکنون کشاورزی در استان فارس به به یک بیزینس تبدیل شده و افرادی مثل پزشکان و سرمایهداران که در حوزه تخصص خود موفق بوده در حال ورود به کشاورزی هستند.
مدیر عامل شرکت آب منطقهای استان فارس با ابراز تاسف از برخی سیاستها و تصمیمات اشتباه خاطرنشان کرد: در شهرستان فسا که مردم تا 150 کیلومتری این شهر آب شرب ندارند هنوز توسعه باغات متوقف نشده است و در جهرم که عمق چاهها به 400 متر رسیده هنوز الگوی کشت مناسب ارائه نشده است.
وی عنوان کرد: درست است که کشت برنج در استان فارس متوقف شده اما کشاورزان هنوز کشت این محصول را متوقف نکردهاند و ما روزانه 10 تراکتور در این زمینه توقیف کرده و محصولات کاشته شده در کف رودخانه و حوزه سد دورودزن را تخریب میکنیم!
دهقانی تاکید کرد: اگر روند برداشت آب به همین صورت ادامه یابد در 5 سال آینده آبی در استان باقی نمیماند تا برای کشت محصول تصمیمگیری شود.
رکود 600 واحد صنعتی در استان فارس
علی همتی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس هم در این جلسه با بیان اینکه تاکنون عزم جدی برای تغییر الگوی کشت وجود نداشته است، گفت: درست است که کشت برنج در استان ممنوع شده اما آیا برای کشاورز کشت یا شغل جایگزین نیز تعریف شده است.
وی با اشاره به مشکل کمبود آب در شهرهای شرقی استان فارس بیان کرد: در شهرهایی مثل فسا و جهرم با وجود مسئله کمآبی صنایع آببر مثل پتروشیمی و فولاد تعریف شده است.
همتی با تاکید بر عزم جدی مسئولان، روحانیون و رسانهها برای تبیین مشکل کمبود آب و آموزش نحوه صحیح مصرف به مردم تصریح کرد: با محدود کردن کشاورزی باید در پی ایجاد اشتغال در بخشهای مختلف به ویژه صنعت در استان باشیم تا مبادا روزی این استان خالی از سکنه شود.
وی با اشاره به تعطیلی حدود 600 واحد صنعتی در استان فارس خاطرنشان کرد: به دلیل کمبود آب برخی جوازهای صنعتی آببر که صادر شده در حال حاضر برای ما گرفتاری درست کرده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس با اشاره به انجام طرح آمایش صنعت در شهرستانهای استان افزود: تمام شهرها در این طرح مطالعه شده و مشخص شده است که هر منطقه قابلیت احداث چه صنایعی را دارد.
بنابراین گزارش، مقام ارشد حوزه صنعت و معدن استان فارس درحالی از صدور مجوز برای صنایع آببر انتقاد میکرد که هیچ گزارشی از ایجاد و رونق صنعتهایی که به آب کمتری نیاز دارند یا ایجاد اشتغال در حوزههای صنعت و معدن برای جمعیت عظیم بیکاران استان ارائه نداد.
در این جلسه هم مانند سایر جلسات مشابه درخصوص کارهایی که باید انجام شود سخنها گفته شد اما هیچ بازه زمانی برای عملیاتی کردن راهکارها و حل مشکلات حوزه کشاورزی در نظر گرفته نشد و درخصوص مشکل کمآبی که اکنون کشاورزان با آن دستو پنجه نرم میکنند، سخنی به میان نیامد و تصمیمی گرفته نشد.
همچنین سرنوشت کشاورزانی که با امید و آرزو همه داراییهای مختصرشان را در زمینهایی که تنها راه درآمد و امرار معاش آنهاست هزینه کردهاند به امید آنکه ثمری از آن بچینند در هالهای از ابهام قرار دارد و باید منتظر ماند و دید که مسئولین مربوطه در راستای «حمایت از کشاورزان» چیزی که در این جلسه با عدم حضور نمایندهای از این قشر زحمتکش کمتر به چشم آمد، نسخهای عملیاتی خواهند پیچید یا اینکه خدای نکرده کشاورزان بدون آنکه راه جایگزینی برای امرار معاش داشته باشند، باید خشک شدن مزارع و باغات خود و برباد رفتن تنها سرمایههای زندگیشان را با چشمانی حسرتآلود به نظاره بنشینند!
با در نظر گرفتن گزارش مدیران مربوطه از وضعیت بحرانی آب که وضعیت معیشت کشاورزان را نیز بحرانی کرده و عدم اعطای سوبسید مناسب به محصولات کشاورزی، این سوال مطرح میشود که کدام پزشک و سرمایهداری در این حوزه سرمایهگذاری کرده است؟!
و سوال جدیتر این است که آیا باید با پاک کردن صورت مساله، راه آسان تخریب مزارع و توقیف ادوات کشاورزی را در پیش گرفت یا اینکه مانند برخی استانهای همجوار طرح نکاشت را اجرا و در مناطقی که آب برای آبیاری محصولات وجود ندارد با پرداخت اجارهبهای زمینهای کشاورزی به کشاورزان به آنان اجازه کشت نداد؟!