به گزارش شیرازه، هنر و قالب های گوناگون آن، در دوران پریشان احوالی انسان که زشتی ها را بیشتر از زیبایی ها به چشم می بیند، اهمیت مضاعفی پیدا کرده که می تواند با بیان و تبین حقیقت و هرآنچه که معارف اصیل الهی در ادیان مختلف به خصوص دین مبین اسلام که مطابق با فطرت پاک انسانی است، به تصویر می کشد را راهبری کند.

هنرمند درعین تعهدی که به قالب و مضمون هنری دارد با شور و عشق و ذوق خود می تواند برای تعالی خویش و دیگر انسانها تلاش کند و آرمان ها و آرزوهای انسانی را نسل به نسل منتقل کند تا به فراموشی سپرده نشود.

سید مرتضی آوینی، نمونه والای هنرمندی است که در فضای روشنفکری قبل از انقلاب اسلامی تنفس کرد اما درآن خود باخته و متوقف نشد، در مسیر حقیقت جویی و با تعهد به آرمانهای انقلاب اسلامی پیش رفت تا که به شهادت رسید.

تعریف هنر انقلاب اسلامی و هنرمند متعهد را باید از زبان کسانی شنید که خود اهل هنر هستند و فهم درستی ازآن دارند.

شیرازه به همین بهانه به گفت و گو با نویسنده، منتقد و کارشناس فرهنگی شهرمان، بیژن کیا پرداخت تا درفرصت اندکی از زبان یک هنرمند از سید شهیدان اهل قلم و هنر انقلاب اسلامی بشنود.

بیژن کیا در آغاز سخن از سید مرتضی آوینی گفت که از منظر های مختلفی می توان راجع به او صحبت کرد اما نکته ای که مورد غفلت واقع شده یا کمتر پرداخته شده، این است که آقا مرتضی در آن فضای روشنفکری قبل از انقلاب اسلامی راه را خودش انتخاب کرد.

کیا با بیان اینکه از ماجرای سید مرتضی آوینی و در جست وجوی حقیقت بودنش شاید بتوان این نتیجه را گرفت که اجازه بدهیم و کمک کنیم تا هنرمندان ما بدور از سفارش کردن و سفارش پذیری ها، خودشان با آزمون و خطا درست راه صلاح را پیدا کنند، چرا که فرصت رشد و بالندگی می یابند و در یک مرحله متوقف نمی شوند ادامه داد:مدیران فرهنگی استانی ما باید به شهیدان زنده ای که همجون شهید آوینی در عرصه هنر حضور دارند، فرصت رشد و بالندگی بدهند و اجازه ندهیم شهید آوینی فقط یک اسطوره بماند بلکه ما احتیاج داریم به کسانی که در این عرصه فعالیت کنند.

این نویسنده شیرازی با اشاره به باور شهید آوینی که هنرمند باید به تکامل معنوی برسد و بعد دست به وسیله هنری چه دوربین چه قلم بزند ادامه داد:ایشان الگوی شفاف و کاملا کارکردگرایی برای نسل جوان و هنرمندان ما هستند که بایستی به درستی معرفی بشوند که متاسفانه در این مورد غفلت میشود. به نظرم بهتر است از درس گفتارهای آوینی استخراج شود و یک دوره مطالعاتی برای هنرمندان ترتیب بدهیم.

بیژن کیا را می توان از نویسندگان متعهد به هنر انقلاب اسلامی دانست و درکتابهایش چون؛ "هفت و سیزده دقیقه" ، "پرواز ناتمام"، "یاسریاسر احمد"، "مارش نظامی در راهرو بیمارستان" ،"مرد خاکستری" و... به وضوح این رویکرد را دید.

او در ادامه سخنانش  گفت:در تاریخ معاصر ما چند اتفاق افتاد که ارائه تعریف از هنر انقلاب اسلامی را با پیچیدگی هایی روبرو می کند.ما یک هنر مردمی و مبارز قبل از انقلاب اسلامی داشتیم، که در طیف های مختلف خودش را نشان میداد واینها فصل مشترکی داشتند که براندازی طاغوت بود و کارهای هنری درقالب مختلف با مضامین، ظلم ستیزی، اعتراض، انتقاد با یک تصویر جدید از جامعه ایرانی ارائه می دادند.

ریشه های این باور را در رویکرد دینی می توان درآثار محمود حکیمی و استاد مرتضی مطهری مثال زد و در بحث گروههایی که درچهارچوب مذهبی نمی گنجند ولی معترض هستند به دیدگاه چپ اشاره کرد.

با وقوع انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام(ره) کفه ترازو به سمت دیدگاه مذهبی و اجتماعی سنگین تر می شود و بعد از پیروزی انقلاب به تدریج با هنر و ادبیات  انقلاب اسلامی بیشتر آشنا می شویم که البته دریک دوره ای با سکوت نیز همراه است و کارهایی که انجام می شود در عرصه سینما و تئاتر است و در ادبیات به جز یکی دو اثر کوتاه از آقای محمود گلابدره ای می بینیم که تاریخ نگاری انقلاب است.

اتفاق بعدی آغاز جنگی است که به ما تحمیل شد واینجا هنر مقاومت شکل می گیرد و در دهه 60 هم رشد می کند که بعد از اتمام جنگ می شود هنر و ادبیات دفاع مقدس.
در دهه 70 رویکردجدید نسبت به هنر و ادبیات انقلاب اسلامی را شاهد بودیم.
درست است که ریشه های هنر پایدار یا دفاع مقدس جدای از ریشه های انقلاب اسلامی نیست اما مقوله هنر دفاع مقدس از جنس پایداری بود درحالی که هنر انقلاب اسلامی و خود انقلاب یک آرمان گرایی دارد و یک مدینه فاضله ای را به تصویر می کشد که درآن بحث امید و مهدویت نیز هست.

هنر انقلاب اسلامی نیاز به نظریه پردازی دارد

 کیا با بیان اینکه بحث نظریه پردازی در هنر انقلاب اسلامی متاسفانه مغفول واقع شده است افزود: هنرمند به صورت غریزی و جوششی مسیر صواب را پیدا کرده و دارد می رود اما اگر بخواهیم هنر انقلاب اسلامی را به جهانیان عرضه کنیم و گفتمان فرهنگی و بن مایه های اندیشه انقلاب اسلامی را مطرح کنیم نیاز به تعریف دقیق و نظریه پردازی است که دراین قضیه ضعیف عمل کردیم.

بایستی مسئولین و متولیان فرهنگی کشور و استان به این موضوع توجه داشته باشند و همایش های هنری و ادبی با رویکرد نظریه پردازی هنر و ادبیات انقلاب اسلامی مدنظر قرار بگیرد.

برخی هنرمندان خود را از عرصه تئوری پردازی دور کردند و باید توجه بشود که روحیه انقلابی داشتن هم مهم است و همین روحیه در میان هنرمندان هم بایستی تقویت شود.

ما می دانیم که عدالت طلبی، ظلم ستیزی و آرمان گرایی از ویژگی های انقلاب اسلامی است اما اینکه تعریف دقیق و شفاف وجود ندارد و همین موجب بخشی نگری و اعمال سلیقه های شخصی می شود، درست نیست و امیدوارم دانشگاهها و مراکز مذهبی و مطالعاتی ما این موضوع را جدی بگیرند.

بیژن کیا در انتقاد به اعمال سلیقه و بخشی نگری برخی مسئولان بیان کرد: ما دوبرادر عزیز داریم یکی محمد محمودی نورآبادی که نویسنده متعهد و موفقی است که در دفاع مقدس حضور داشته و خاطراتش چاپ شده اما برادر دیگر ایشان ستار محمودی نورآبادی که ایشان هم چون برادر در راستای دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی درخارج از مرزها و کشور سوریه جنگیده و جز شهدای مدافع حرم است، خاطراتش را بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس چاپ نمی کند در حالی که بحث مدافعان حرم جز هنر و ادبیات انقلاب اسلامی است.

نباید برای هنری که در خدمت انقلاب اسلامی است مرز بندی کنیم و خودمان را از افرادی مثل شهید اسکندری، ستار محمودی نورآبادی و حتی گردان فاطمیون مدافع حرم حضرت زینب(س) محروم کنیم.

با جوان ها به زبان خودشان صحبت کنیم و یک گفتمان فرهنگی را پایه ریزی کنیم

بیژن کیا با بیان اینکه باید مخاطب شناسی داشت و توجه کرد که مخاطب دهه 80 و 90 با مخاطب دهه 60 که درگیر موشک باران بوده وخودش لمس کرده متفاوت است گفت:نیاز هست که با جوان ها به زبان خودشان صحبت کنیم و یک گفتمان فرهنگی را پایه ریزی کنیم، چه جوانان داخل کشور و چه خارج از کشور که درنامه حضرت آقا هم توجه به این نکات قابل مشاهده است. باید از جذابیت های هنر و ادبیات استفاده کنیم و یک استراتژی فرهنگی داشته باشیم.

وی با اشاره به تحولات و نا امنی ها درمنطقه ادامه داد: خدا را شاکرم که دراین منطقه بحران زده ما جز امن ترین کشورها هستیم و متاسفانه نمی بینیم که این موضوع به درستی به جوان ترها منتقل بشود.این فضای منحصر به فردی است که خدای ناکرده اگر از دست برود یک بخش عظیمی از میراث فکری بشر صدمه جدی می بیند وآن فرهنگ انقلاب اسلامی هست که ما اینها را نمی بینیم.

ما قدر خودمان را نمی دانیم چرا که درک نکرده ایم، چقدر برجهان تاثیرگذاشته ایم و می توانیم تاثیر گذار باشیم و دراین میان یکی از ابزارهای مهم تاثیر گذاری هنر و ادبیات است که آن را هنوز باور نکرده ایم وظرفیت های بسیاری هم بلااستفاده مانده است.
 

فعالیت های خودجوش هنری نسل جوان دراستان امیدوار کننده است

این کارشناس فرهنگی بیان کرد: اما درخصوص شرایط فعلی هنر انقلاب اسلامی درشیراز و استان فارس خوشبختانه نقاط امیدوار کننده ای وجود دارد.خود من در کلاس ها و برخی کارگاهها که با نسل جوان روبرو می شوم شاهد فعالیت های خودجوش درعرصه فرهنگ و هنر هستم که برای من امیدوار کننده است.

می بینم یک جوان 23 - 22 ساله وقتی صحبتی از رهبر خودش می شنود دوربین به دست می گیرد و شروع می کند به کار کردن و اثرش به نام"ایران 205 میلیونی" درجشنواره عمار پخش می شود یا فیلم" من فریاد میزنم" کارهایی هستند که بدور از سفارشی بودن، خود فرد احساس وظیفه و تکلیف می کند و وارد این عرصه می شود.

در ادبیات و نویسندگی هم افرادی چون؛میثم محمدی، مریم شیدا و از نویسندگان قدیمی تر اکبر صحرایی، محمودی نورآبادی، ارسنجانی همچنان در فضای ادبیات انقلاب اسلامی مشغول هستند و نسل جوان هم کم کم وارد می شوند.

خیلی امیدوارم که ناشران آزاد و غیر دولتی هم وارد این عرصه بشوند و درحقیقت به این دیدگاه برسند که دست جوانها را بگیرند تا این رشد وبالندگی بیشتر اتفاق بی افتد.

هنر انقلاب اسلامی باید وارد فرهنگ عمومی و بطن زندگی مردم بشود

بیژن کیا در بخش دیگر سخنان خود اظهار داشت:در دورانی که مورد هجوم ناجوانمردانه ترین حمله ها هستیم هنر و ادبیان انقلاب اسلامی را نباید ویترینی کرد باید وارد بطن زندگی مردم بشود اما متاسفانه این خلا به صورت دیگری پر میشود و با جمع آوری دیش ها چندان فایده ای ندارد چرا که امواج ماهواره ای همچنان فعال هستند.

هنر و ادبیات را نباید ایزوله کرد و در جشنواره ها و همایش ها متوقف کرد بلکه بایستی در عرصه فرهنگ عمومی منتشر بشود، در کف خیابان های شهر ها به نمایش گذاشته شود.

کیا خاطر نشان کرد: وقتی یک خانم خانه دار یک شهروند معولی به این نتیجه میرسد که این فرهنگ میتواند خانواده اش را حفظ کند مطمئنن به این سمت اقبال خواهد کرد.متاسفانه به ذائقه ها توجه نمی شود، اینکه ببینند مخاطب از چه چیزی خوشش می آید، البته هر خوش آمدنی خوب نیست. ما میدانیم هرذائقه ای خوب نیست اما باید فصل مشترک ذائقه و خوبی و نیکی را پیاد کنیم و از اینجا شروع کنیم.

درشرایطی که اوضاع منطقه را می بینیم و وضعیت سرمایه داری غرب و پرده دری و خشونت در هنر و سینمایش را، معتقدم هنر انقلاب اسلامی و خود انقلاب اسلامی کاملا عقلانی و مطابق با فطرت انسانی و پاسخ گوی نیاز آرمانگرایانه بشر است که با یک بازنگری صحیح و برنامه ریزی درست می شود به همان شرایطی بازگشت که بالای 98 درصد مردم به آن پاسخ مثبت دادند.