وی حوزه علمیه خراسان را بزرگترین حوزه علمیه بعد از قم عنوان کرد و با بیان اینکه خراسان یکی از حوزه های علمیه ای است که به آن امید می رود، افزود: مراجع و عالمان برجسته و به نامی در مشهد و خراسان پرورش یافته اند و این حوزه کهن از مرجعیت خالی نبوده و فقیهان، متکلمان، خطبا و مفسران خوبی از این حوزه علمیه معرفی و رشد یافته اند.

این مرجع تقلید درباره اهمیت داشتن آمار، گفت: همه کارها بر اساس آمار پیش می رود و به همین علت می بایست بروز و مشخص باشد و هیچگاه نباید از این امر غافل بود تا در نتیجه برنامه ریزی خوبی انجام شود.

وی همچنین به مسئله «تحول» پرداخته و با تاکید بر اینکه یکی از مسائل این است که نیازهای زمان در حوزه های علمیه تبیین شود، افزود: باید مسائلی مانند بانکداری اسلامی، موسیقی حلال و حرام، شبکه های مجازی و... و. مشخص شود، به ویژه اینکه امروز فضای مجازی غوغا می کند و باید تکلیف مردم در این زمینه مشخص شود.

وی به حدیث «العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس» اشاره کرد و با بیان اینکه عرفان های کاذب ایجاد شده در این دوران دور از اسلام و منحرف هستند، خاطرنشان کرد: تکفیر و وهابیت بلای بزرگی است که به جان اسلام و جهانیان افتاده و ضرورت ایجاب می کند که مسائلی مربوط به آن مطرح شود.

وی یکی دیگر از نمونه های عالم به زمانه بودن را مشخص شدن نحوه رفتار با اهل سنت، دانسته و گفت: اخیرا شخصی به نام یاسر حبیب در لندن برای ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی با حمایت انگلیس کار می کند که تصمیم گرفته فیلمی به نام «تعذیب الزهرا» بسازد و سبب اختلاف افکنی بین مذاهب اسلامی شود و اعلام می کنیم که این فیلم به عالم شیعه ربطی ندارد.

هجرت لازم است

وی در ادامه درباره تحول نسبت به اصلاح کتاب های درسی در حوزه علمیه اشاره کرد و گفت: این کتاب ها امروز به تغییراتی نیاز دارد که با مسایل زمان هماهنگ باشد.

آیت الله مکارم شیرازی تقویت حوزه های علمیه شهرستان ها را مهم ارزیابی کرد و هجرت طلاب از مراکز تحصیلی به شهرستان های نیازمند به تبلیغ، مدرس و... را ضروری دانست.

وی با بیان اینکه در حوزه های علمیه باید به مسئله زبان اهمیت داد، گفت: طلاب علوم دینی باید از ابتدای طلبگی به محاوره با زبان عربی توجه و در برخی موارد با زبان های دیگر آشنا شوند.

این مرجع تقلید افزود: گفتگوی امام رضا(ع) با همه مذاهب و ادیان به زبان خودشان در واقع اعلام لزوم آشنایی با زبان های دیگر است.

این استاد برجسته دروس خارج حوزه علمیه قم، بر آشنایی طلاب با مهارت سخنرانی و نویسندگی تاکید و خاطرنشان کرد: باید از ابتدای طلبگی در این زمینه کار شود که در نتیجه چنین حوزه علمیه ای کارآمد خواهد بود.

تعطیلات در حوزه کم شود

وی توجه بر استفاده طلاب از بیشترین فرصت و زمان در تحصیل تاکید کرد و گفت: جوانی، فصل نشاط فراگیری علم است و به همین علت باید تدبیری برای کم شدن مدت زمان تعطیلات در حوزه های علمیه اندیشه شود.

وی همچنین ادبیات عرب را کلید همه علوم اسلامی نامیده و با بیان اینکه حوزه علمیه مشهد سابقه خوبی در این زمینه دارد، اظهار داشت: باید به این علم اهمیت داده شود و طلاب نسبت به قواعد عربی توجه بیشتری کنند.

آیت الله مکارم شیرازی همچنین آزادی مطلق نسبت به حضور در درس را قابل توجیه ندانست و گفتند: باید مشخص شود که طلبه در چه وضعی است و آزادی در چهارچوب انتخاب استاد، رشته و... باشد.

تحول و حوزه انقلابی مسئله روز حوزه های علمیه

در این دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین عاملی، مدیر حوزه علمیه خراسان نیز درباره وضع آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و ... این حوزه گزارشی ارائه کرد.

وی تحول و حوزه انقلابی را مسئله روز، در حوزه های علمیه خواند و گفت: در این رابطه سه سوال اصلی وجود دارد که نخستین پرسش این است که با توجه به شرایط امروز جامعه و جهان و بازتاب نظام دینی در آن چه ضرورتی برای تحول وجود دارد؟

مدیر حوزه علمیه خراسان دومین سوال را این گونه مطرح کرد که در چه زمینه و با چه برنامه هایی این تحول باید انجام شود تا نسبت به نیاز جامعه و جهان پاسخگو باشد؟

حجت الاسلام عاملی افزود: سومین سوال این است که خروجی این تحول چگونه باید باشد تا بتوان آن را با شاخصه های مدنظر محک زد؟