به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، در آیه ۷۵ و ۷۶ سوره کهف می‌خوانیم:

قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً «۷۵»

گفت: آيا نگفتمت كه نمى‌توانى همپاى من صبر كنى؟

قالَ إِنْ سَأَلْتُكَ عَنْ شَيْ‌ءٍ بَعْدَها فَلا تُصاحِبْنِي قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنِّي عُذْراً «۷۶»

(موسى) گفت: اگر از اين پس چيزى از تو پرسيدم، ديگر با من همراه مباش، قطعاً از سوى من معذور خواهى بود (و اگر رهايم كنى حقّ دارى).

بازخوانی حکایت پرمعنای حضرت موسی (ع) و خضر (ع) در آیات ۷۵ و ۷۶ سوره مبارکه کهف، همچنان حاوی نکات عمیقی برای جویندگان حقیقت است. این بخش از داستان، که ناظر بر پایان همراهی این دو شخصیت بزرگوار است، تأکید ویژه‌ای بر مراتب متفاوت ظرفیت‌های علمی و لزوم احترام متقابل در هنگام جدایی دارد.

بر اساس تفاسیر، نکته کلیدی این است که اولیای الهی در میزان تحمل و دریافت علم، هم‌رتبه نیستند؛ آنجا که حضرت خضر (ع) به موسی (ع) فرمود: «لَنْ تَسْتَطِيعَ» (هرگز طاقت نخواهی آورد)، اشاره به تفاوت ظرفیت‌ها دارد. این آزمون سه‌گانه، که با سه بار اعتراض موسی (ع) به پایان رسید، معیاری کافی برای شناخت نهایی خصلت‌ها و آمادگی برای پایان مسیر مشترک قرار گرفت.

یکی از مهم‌ترین پیام‌های اخلاقی این بخش، نحوه پایان دادن به ارتباطات فکری یا عملی است که در آن درک متقابل وجود ندارد. در جایی که موسی (ع) نتوانست ابهام‌ها و حکمت پشت اعمال خضر (ع) را درک کند، جدایی ناگزیر شد. آیه شریفه نشان می‌دهد که اگر به تضاد فکری برخوردیم، مقاومت بی‌فایده است و بهتر است با حفظ ادب از یکدیگر فاصله بگیریم: «فَلا تُصاحِبْنِي».

نکته قابل تأمل در اینجا، مسئولیت‌پذیری موسی (ع) است که با پذیرش بی‌صبری خود، مسئولیت جدایی را بر عهده گرفت و از خود رأیی منصفانه ارائه داد. این جدایی، برخلاف برداشت‌های سطحی، لزوماً نشانه‌ای از کینه، عقده یا تکبر نیست، بلکه به این دلیل رخ داد که خضر (ع) به فرمان الهی، به انتهای عذر موجه خود رسیده بود: «قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنِّي عُذْراً».

این واقعه آموزنده، به ما یادآوری می‌کند که در مسیر کسب علم و معرفت، همواره باید ظرفیت خود را سنجیده و در برابر آنچه ورای درک فعلی ماست، فروتنی پیشه کنیم.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴