مسئولان اهل کجا هستند؟
به گزارش شیرازه، دانستن محل تولد آدمها به جهاتی تقریبا برای همه جالب است، اما وقتی افراد در زمره چهرهها و مسئولان ارشد یک کشور قرار میگیرند، بیشک جذابیت و اهمیت بیشتری مییابد. جذابیت از آنرو که به فرض میتوان افتخار کرد فلان مسئول همشهری ماست و اهمیت به آن سبب که گاه این حساسیت وجود دارد که برخی مسئولان ارشد کشور، به آبادی زادگاه خود و تلاش برای دریافت اعتبار بیشتر، بیش از سایر نقاط کشور اهمیت میدهند.
این جذابیت و حساسیت باعث شد ما در یک گزارش تحقیقاتی سرگرمکننده در جستوجوی محل تولد مسئولان مهم مملکتی برآییم و البته به نتایج جالبی هم در مسیر این تحقیقات برسیم که اگر شما هم خیال دانستن این نتایج را دارید باید در این مسیر با ما همراه شوید.
گام اول تحقیقات ما تعیین یک جامعه آماری است که البته با اختصار فراوان و در مجالی که داشتیم، تهیه شده است.
پس از آن نیز سراغ تحلیل محتوای این نمونه آماری میرویم که نتایج جالب از دل این قسمت بیرون میآید.
بیشک در عمر 37 ساله انقلاب اسلامی تاکنون، هزاران نفر در جایگاهها و سمتهای مختلف در قالب روسای سه قوه و زیرمجموعههای آنها، دولتمردان، نیروهای نظامی و انتظامی، نمایندگان مردم در مجلس، شوراها، سازمانها، نهادها و بخشهای عمومی، مردمی، دولتی و خصوصی، خدمت کرده و هرکدام سهم و تاثیری در پیشرفت کشور داشتهاند که البته در این تحقیق مجال و فضای نام بردن و یاد کردن از همه این افراد امکانپذیر نیست بنابراین و به ناچار، نمونه آماری ما از محدودیت و شرایط خاصی برخوردار شد و تصمیم گرفتیم نمونه خود را به روشهای مختلف محدود کنیم که البته این محدودیت در همه موارد شامل استثناهایی هم شده است.
در این خصوص و در اولین محدودیت، مجبور شدیم سراغ مقامات و چهرههای زنده و در قید حیات برویم که البته اکنون نیز در بخشی از نظام یا دستگاههای آن حاضر بوده یا به نحو برجستهای فعالند؛ گرچه مقامهای ارشد انقلاب و نظام (از اول انقلاب تاکنون) را از این قاعده مستثنا کردهایم.
همچنین جای برخی مقامات همچون نمایندگان مجلس، اعضای شوراهای اسلامی شهرها، استانداران فعلی استانها و برخی مقامات موجود در لایههای میانی و پایینی قوا، بنیادها و نهادها و سازمانها در این نمونه آماری خالی است که حکمت این جای خالی نیز جدای از محدودیت فضای ما، فرض بومی بودن بیشتر این مقامات است، به طور مثال عمده نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهرها بومی حوزه انتخابیه خود هستند.
همچنین فرض ما این بود که عمده استانداران و امامان جمعه هم از استانهای خود گزینش شدهاند، به همین دلیل از آوردن نام این چند گروه در این نمونه چشمپوشی شده که باز هم بر محدودیت فضای نوشتاریمان تاکید میکنیم. شهدای عزیز انقلاب و دفاع مقدس نیز بخش دیگری از جامعه تاثیرگذار این سرزمین بودند که گرچه از همینجا نام و یادشان را گرامی میداریم و بر نقش و سهم مهم آنها در خدمت به این آب و خاک و اعتلای نام ایران عزیز تاکید داریم، اما یادآور میشویم در نمونه آماری ما دیده نشدهاند.
با این همه باز هم از مسئولان سایر دستگاهها، چهرهها و مقاماتی که به هر دلیل نامشان ذکر نشده یا از قلم افتاده است، عذر خواسته و پوزش میطلبیم. نمونه آماری ما شامل زیرگروههای زیر هستند:
قوه مجریه و دولتمردان
براساس قرار ذکرشده که مسئولان وقت و در قید حیات در دایره نمونه آماری ما میگنجند، طبعا باید فقط نام رئیس قوه مجریه، معاونان و مشاوران رئیسجمهور، وزرا و معاونان ایشان و همینطور رئیس دستگاهها، سازمانها و شرکتهای مهم و معروف وزارتخانهها درج میشد که تا حد مقدور انجام شده، اما در این بخش و علاوه بر این فهرست، نام تمام روسای جمهور و نخستوزیران دوران 37 ساله انقلاب نیز به دلیل اهمیت و تاثیرگذاریشان در تاریخ آورده شده است.
قوه قضاییه
در بخش قوه قضاییه، علاوه بر رئیس این قوه، معاونان مهم ایشان همچون معاون اول قوه قضاییه، دادستان کل کشور و رئیس دیوان عالی کشور در نمونه آماری لحاظ شده است. گرچه در این بخش نیز از نام دادستانها و روسای کل دادگستریهای استانهای مختلف چشمپوشی شده است، که دلیل آن هم اولا گسترده بودن این دایره و محدودیت فضا! و ثانیا فرض بر بومی بودن بیشتر آنها بوده است.
قوه مقننه
از این قوه نیز به نام رئیس قوه و چند چهره مطرح مجلس از طیفهای سیاسی مختلف، اکتفا شده و از عنوان کردن نام تمام نمایندگان با همان فرض بومی بودن بیشتر آنها چشمپوشی شده است.
چهرهها
چهرههای شاخص سیاسی و فعال نظام و انقلاب در بخشهای مختلف نیز طیف دیگری از جامعه آماری ما بودهاند. البته نام روسای سازمانها و نهادهای عمومی و مهم و برخی دیگر نیز در این فهرست جای گرفته است، هرچند در میان دهها و صدها نهاد و سازمان عمومی نیز قطعا نمونه کوچکی که تاثیرگذاری و فراگیری بیشتری دارد، ذکر شده است.
به عنوان مثال شهرداری تهران به دلیل بزرگی و اهمیت و همچنین مدیران مسئول دو روزنامه قدیمی در این فهرست جای گرفتهاند. ذکر این نکته ضروری است که در این بخش به همه طیفهای سیاسی توجه شده است.
یک نکته
توضیح آخر اینکه نمونهگیری ما اولا فقط براساس محل تولد قید شده در شناسنامه افراد (و نه محل رشد و زندگی) تعیین شده است. ثانیا به نوعی یک نمونهگیری کوچک و تحت تاثیر بضاعت ماست و طبعا جامعه آماری ما میتوانست بسیار گستردهتر از این باشد. بنابراین تحلیل محتوای این جامعه آماری و نقشه و اطلس به دست آمده از آن هم براساس همین نمونهگیری کوچک انجام شده است و بیشک اگر افراد دیگری به این نمونه اضافه شوند، نتیجهگیری نهایی و اطلس به دست آمده میتواند متفاوت از چیزی باشد که ما به آن رسیدیم.
تحلیل محتوا و نتیجهگیری
1ـ تحلیل آمار یادشده صرفنظر از رده مسئولیتی، نشان میدهد که به ترتیب استانهای تهران با 23 نفر، اصفهان با 17 نفر، خراسان رضوی و همدان هرکدام با هشت نفر، کرمان با هفت نفر، سمنان و مازندران و استان مرکزی با پنج نفر، یزد و فارس و گیلان و زنجان و قم و آذربایجان شرقی هر کدام با چهار نفر، خوزستان و کرمانشاه با سه نفر، آذربایجان غربی و لرستان با دو نفر و خراسان شمالی، خراسان جنوبی، البرز، قزوین، کهگیلویه و بویراحمد و اردبیل هر کدام با یک نفر، بیشترین تعداد مسئولان و چهرههای مطرح سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را روانه نظام کردهاند.
2ـ از کل جامعه آماری ما که شامل 122 نفر میشود، فقط پنج نفر (معادل حدود 4 درصد) خانم هستند که این افراد هم زاده استانهای همدان، فارس، آذربایجان غربی و تهران (دو نفر) هستند. سه نفر از این مسئولان خانم معاون رئیسجمهور، یک نفر دستیار رئیسجمهور و یک نفر معاون وزیر است. البته به خانمها و بانوان عزیز و محترم کشورمان میگوییم که صرفنظر از این آمار و ارقام، قدرت واقعی در دستان شماست!
3ـ از
تمام نمونه آماری ما 19 نفر (معادل 17 درصد) روحانی هستند. این طبقه
رئیسجمهور (سه نفر)، نخستوزیر (یک نفر)، وزیر (دو نفر)، رئیس و معاونان
قوه قضاییه (سه نفر)، معاون رئیسجمهور (دو نفر)، مشاور و دستیار
رئیسجمهور (دو نفر)، رئیس نهاد (دو نفر) و چهره فعال سیاسی فرهنگی (چهار
نفر) را از بدو انقلاب تاکنون به خود اختصاص دادهاند. (البته جایگاه
رئیسجمهور و نخستوزیر در دوران 37 ساله انقلاب مدنظر قرار گرفته شده
است.) جامعه روحانیون دارای مسئولیت در نمونه آماری ما، از 12 استان کشور
شامل خراسان رضوی، قم، مرکزی، سمنان، یزد، فارس، اصفهان، کرمان، همدان،
زنجان، مازندران و تهران و همچنین شهر نجف عراق
هستند.
4ـ آخرین و البته مهمترین نتیجهای که میتوان از این نمونه آماری گرفت، مراتبی است که هریک از این 122 چهره در آن قرار گرفتهاند، که در زیر به تفکیک استانها به آن پرداخته میشود.
تهران ـ در
فهرست مسئولان و چهرههایی که زادگاهشان تهران است، چهار وزیر، 13 معاون و
مشاور رئیسجمهور و معاون وزیر، یک فرمانده ارتش و پنج رئیس سازمان و نهاد
و چهره سیاسی فرهنگی
به چشم میخورد. براساس این آمار شاید به طرزی ظریف بتوان گفت استان تهران
بیشتر وزیرپرور و معاون و مشاور رئیسجمهور و وزیرپرور است.
اصفهان ـ اصفهانیها نیز گرچه با سه وزیر، 9 معاون وزیر، دو فرمانده نظامی و سه معاون و رئیس در بخشهای قوه قضاییه، شورای نگهبان و بنیاد مستضعفان، در همه بخشهای حکومتی حضور فعال داشته و به لحاظ تنوع از تهرانیها وضعیت بهتری دارند، اما خاک این استان هم به نوعی وزیر و معاون وزیرپرور است.
خراسان رضوی ـ این استان گرچه در جایگاه سوم به لحاظ تعداد مسئولان سطوح بالای کشور ایستاده، اما این خطه، یک وزیر، سه معاون وزیر و دو رئیس نهاد و یک چهره سیاسی مطرح است. ب
همدان ـ این استان هم که به طور مشترک با خراسان رضوی در جایگاه سوم تعداد مسئولان کشور ایستاده است، زادگاه یک رئیسجمهور و هفت معاون و مشاور رئیسجمهور و معاون وزیر است. به عبارتی همدان بیشتر رئیسجمهورپرور و معاون و مشاورپرور است.
کرمان ـ استان کرمان تولد یک رئیسجمهور، یک نخستوزیر، دو معاون رئیسجمهور، یک فرمانده نظامی و دو چهره مطرح سیاسی را به چشم خود دیده است. این یعنی خاک این استان نیز استعداد پرورش مسئولان پرنفوذی همچون رئیسجمهور را دارد.
سمنان ـ نام استان سمنان هم در شناسنامه دو رئیسجمهور، یک وزیر و دو معاون رئیسجمهور نشسته است. با این آمار شاید بتوان گفت خاک سمنان حتما رئیسجمهورپرور است.
مرکزی ـ یک وزیر، دو معاون رئیسجمهور و معاون وزیر و یک فرمانده سپاه نیز برخاسته از خاک استان مرکزی هستند.
مازندران ـ یک وزیر، سه معاون وزیر و یک چهره برجسته سیاسی از خطه مازندران هستند. شاید این منطقه سرسبز و بارانی شمالی هم بیشتر وزیر و معاون وزیر تحویل کشور میدهد.
یزد ـ یک رئیسجمهور، یک فرمانده سپاه و دو چهره سیاسی از دل استان یزد برخاستهاند. پس یزد هم میتواند رئیسجمهور و چهرهپرور باشد.
فارس ـ نام یک وزیر، یک دستیار رئیسجمهور و دو فرمانده بسیج و ارتش نیز با نام این استان عجین است. ظاهرا استان فارس برخلاف طبع لطیف و شاعرانه و تاریخیاش، نظامیپرور است!
گیلان ـ یک معاون رئیسجمهور و سه فرمانده از ارتش و سپاه هم برآمده از خطه سرسبز گیلان هستند. ظاهرا آب و هوای باطراوت گیلان هم مانند فارس، نظامیپرور است.
زنجان ـ یک معاون قوه قضاییه، دو معاون رئیسجمهور و معاون وزیر و یک فرمانده ناجا زنجانی هستند و شناسنامهشان ممهور به نام این استان؛ خطهای که در همه قوا نفوذی دارد.
قم ـ یک وزیر، یک مشاور رئیسجمهور، دادستان کل کشور و یک چهره برجسته سیاسی نیز زندگی خود را از استان کوچک اما مهم قم آغاز کردهاند. نفوذ این استان بیشتر در قوه مقننه است.
آذربایجان شرقی ـ دو وزیر، یک نخستوزیر و یک معاون وزیر هم برخاسته از این استان زیبای کشور هستند. براساس این جامعه آماری، آذربایجان شرقی بیشتر وزیرپرور است.
منبع: جام جم