شیرازه؛ «زندگی سخت شده است»، «دخل و خرج جور در نمی آید»، «قسط هایم عقب افتاده است» گزاره هایی که این روزها بیشتر از هر زمانی شنیده می شود. کارمندان و کارگرانی که برای تامین معیشت خانواده هایشان، دو شیفت و حتی سه شیفت کار می کنند اما باز هم خرجشان از دخلشان سبقت می گیرد! آن ها پس از پایان ساعت کاری، مجبورند به دست فروشی و مسافرکشی روی آورند تا از پس هزینه های بالای زندگی برآیند.

با این حال چند روز پیش، مرکز آمار ایران جزییات هزینه و درآمد خانوار در سال 1394 را منتشر کرد. آن طور که مرکز آمار اعلام کرده، متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار شهری 26 میلیون و 239 هزار تومان بوده که نسبت به سال گذشته حدود 11.7 درصد افزایش داشته است. همچنین متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری در سال 94 برابر 27 میلیون و 887 هزار تومان اعلام شده است.

پس انداز 3 میلیون تومانی مردم فارس در سال 94 به روایت مرکز آمار!
این آمار اما در استان فارس حکایت جالبی دارد. متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار شهری در استان فارس 26 میلیون و 385 هزار تومان بوده است که 8 میلیون و 986 هزار تومان از این هزینه، معادل 44.5 درصد، صرف هزینه مسکن شده است. همچنین متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری استان فارس در سال 94، 29 میلیون و 421 هزار تومان بوده است. این به معنای پیشی گرفتن دخل خانوارهای اسان فارسی از خرج آنهاست و ظاهرا مردم این استان سال 94 وضعیت معیشتی خوبی داشتند و نه تنها دخل شان با خرج شان خواند که توانستند مقداری هم از درآمدشان( بیش از 3 میلیون تومان)  را برای خود پس انداز کنند!

دخل و خرجی که به روایت بانک مرکزی همچنان با هم نمی خواند
سال هاست که میان آمارهای منتشر شده از شاخص های اقتصادی مرکز آمار و بانک مرکزی تفاوت هایی به چشم می خورد؛ تفاوت هایی که بعضا محدود و اندک و گاهی بسیار فاحش می شود. بررسی گزارش درآمد وهزینه خانوارهای شهری در سال 94 که توسط مرکز آمار و بانک مرکزی منتشر شده تفاوت زیادی با همدیگر دارد.

گزارش بانک مرکزی حکایت دیگری دارد. بانک مرکزی مهرماه سال 95، در گزارش خود متوسط هزینه یک خانوار شهری در سال 94 را 35 میلیون و 265 هزار تومان و متوسط درآمد را 35 میلیون و 258 هزار تومان اعلام کرد. آن طور که بانک مرکزی اعلام کرده، متوسط هزینه‌های خالص سالانه یک خانوار شهری استان فارسی در سال 94، 34 میلیون و 194 هزارتومان و متوسط درآمد، 33 میلیون و 122 هزار تومان بوده است. بر این اساس دخل و خرج خانوارهای شهری در سال 94 نه تنها تراز بودجه خانوارهای استان فارسی مثبت نبوده بلکه همچنان روی دور منفی قرار داشته و خانوارها با کسری بودجه بیش از یک میلیون تومانی روبرو بوده اند.

اختلاف مزد با معیشت در استان فارس به 68 درصد رسید
اگر گزارش مرکز آمار را مبنا قرار دهیم اغلب سرپرستان خانوار در استان فارس که براساس نرخ تعیین شده وزارت کار دستمزد می‌گیرند سال 94، 712 هزار تومان درآمد داشتند ولی نیاز خانواده‌شان به‌طور میانگین در یک ماه دو میلیون و 451 هزار تومان است. این بدان معناست که اختلاف بين مزد و معيشت به ٦٨ درصد رسيده است. به بيان ديگر اگر قرار باشد حداقل دستمزد، ميانگين هزينه يك خانوار را تامين كند، دستمزد 712 هزار توماني، بايد بيش از سه برابر افزايش داشته باشد.

شکافی که عمیق تر شد
اين در حالي است كه بند دو ماده ٤١ قانون كار تصريح كرده است: «حداقل مزد بدون آنكه مشخصات جسمي و روحي كارگران و ويژگي‌هاي كار محول شده را مورد توجه قرار دهد، بايد به اندازه‌اي باشد تا زندگي يك خانواده كه تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمي اعلام مي‌شود را تامين نمايد». حسن روحانی در سال 92 به صراحت اعلام کرد:« وقتی که بین افزایش مزد و نرخ رشد تورم فاصله ایجاد شود در زندگی روزمره به مردم فشار خواهد آمد و اصل موضوع قابل قبول است. این فشار در مورد کارگران بیشتر است و دولت مصمم است تا این شکاف را پر کند.» شکافی که حالا پس از 4 سال نه تنها پر نشده که عمیق تر هم شده است.

قطعا مبنای تصمیم گیری مسئولین اقتصاد کشور، همین آمارهای بعضا متناقض و متفاوت این دو مرکز(مرکز آمار و بانک مرکزی) است، اما به نظر می رسد واقعیت زندگی مردم ، وسعت سفره آن ها و اوضاع و احوال جیبشان به شاخص های اعلام شده بانک مرکزی شباهت بیشتری دارد تا مر کز آمار!