به گزارش شیرازه، لایحه توافقنامه پاریس در راستای اجرای کنوانسیون تغییرات آب و هوای ملل متحد( UNFCCC ) است و هدف از این توافق نامه ایجاد مجموعه‌ای از تعهدات برای کشورهاست تا ملزم به محدود سازی تولید گازهای گلخانه‌ای مانند CO2 شوند اما پیمان پاریس برخلاف ظاهر محیط زیستی و بشر دوستانه‌اش ابعاد اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی برای کشورهای در حال توسعه دارد.

در حالی که در هفته‌های اخیر رئیس جمهور آمریکا با این استدلال که معاهده پاریس به سطح زندگی و کسب و کار مردم آمریکا ضربه سنگینی وارد می‌کند و از طرفی کشورهای چین و هند تا چند سال آینده صنایع زغال سنگ خود را توسعه می‌دهند اما آمریکا چنین اجازه‌ای نخواهد داشت، دولت آمریکا را به صورت یکجانبه از پیمان آب و هوایی پاریس خارج کرده اما دولت تدبیر و امید تلاش جدی برای اجرای آن در ایران  دارد. از آنجا که با پذیرش این توافق‌نامه ملاحظات اقتصادی، سیاسی و امنیتی متعددی متوجه کشور می شود، شیرازه در گفتگویی با دکتر ابوالفضل ظهره‌وند کارشناس مسائل سیاسی، دیپلمات و سفیر سابق ایران در ایتالیا به این توافق‌نامه پرداخته است که شرح آن را در ذیل می‌خوانید:

شیرازه: با اجرای توافق نامه پاریس در حوزه انرژی با چه مسائلی روبرو خواهیم بود؟
ظهره‌وند: ایران براساس این پیمان متعهد شده سالانه 4 تا 12درصد از انتشار گاز دی اکسیدکربن خودداری کند، و این یعنی کاهش تولید و مصرف از منابع فسیلی و تحدید منابع نفت و گاز کشور. درحالیکه ایران برای توسعه و پیشرفت صنایع خود نیاز جدی به استفاده از منابع فسیلی دارد و پیشرفت صنایع ایران به تولید نفت و گاز متکی است و نفت و گاز مهمترین منابع درآمدی کشور محسوب می شود با پذیرفتن تعهدات این پیمان عملا باید برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مبنی بر افزایش صادرات گاز، برق، پتروشیمی و فراورده‌های نفتی، تولید و استفاده از این منابع را کاهش دهیم که اختلال جدی در پیشرفت صنایع کشور را در پی دارد و پذیرش آن مغایر با سیاست‌های کلی نظام است. از طرفی با توجه پذیرفتن محدودیت های فراوان در برجام تا سال 2025 در صنایع هسته ای کشور در تامین انرژی کشور با مشکل روبرو خواهیم شد و ایران از صادرکننده ی بزرگ انرژی به یک وابسته تبدیل خواهد شد.

 سهم ایران در تولید آلودگی زیست محیطی نسبت با کشورهای توسعه یافته چقدر است؟
در ایران نزدیک به 16 میلیون اتومبیل وجود دارد که میزان مصرف سوخت آن بیشتر از کشورهای اروپایی است. از طرفی ایران تولید کننده نفت است و تولید گازهای مختلف منبع آلودگی محسوب می‌شود. همچنین شیوه تولید کارخانه‌های آجرپزی و شن و ماسه و.‌ . . سنتی است و به همین دلیل سهم بالایی در تولید آلودگی هوا داریم.‌

با پذیرش این توافق نامه چه محدودیت‌هایی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می‌کند؟
کشورهایی که به تعهدات خود در پیمان پاریس عمل نکنند، این امکان وجود دارد که محدودیت های جدیدی از جمله تحریم‌های اقتصادی و سیاسی به آن‌ها اعمال شود. لذا اگر به ابعاد حقوقی و امنیتی پیوستن به پیمان پاریس توجه کافی و کارشناسی نشود، ممکن است این بار تحریم های آینده به بهانه مسائل آب و هوایی علیه ایران اعمال گردد و جمهوری اسلامی ایران بدلیل تعهدات پذیرفته شده عملا اقدام خاصی نمی تواند انجام بدهد. همچنین در صورتی که کشور به هر دلیل از جمله وارد شدن خسارات جدی در اثر پذیرش توافقنامه و ابعاد حقوقی مربوط به آن، تصمیم به خروج از این توافقنامه بگیرد، اجرای این تصمیم به مدت یک سال امکان پذیر نیست و در این دوره مجبور به پرداخت جرایم و تحمل خسارات فراوانی خواهیم شد.

 این توافق نامه چه تبعات سیاسی و امنیتی برای کشور به همراه خواهد داشت؟
زمینه افشای اطلاعات کشور در فضای بین الملل در راستای عمل به چارچوب شفافیت توافق نامه وجود دارد. با پذیرش این توافق‌نامه این امکان وجود دارد که در سال‌های آتی اطلاعات مربوط به تک تک واحدهای صنعتی و غیرصنعتی حتی صنایع نظامی و امنیتی کشور که همگی مصرف کننده انرژی و منتشر کننده دی‌اکسید کربن محسوب می‌شوند درخواست شود. زیرا یکی از  تعهدات ایران در پیمان پاریس این است که به منظور شفافیت و اعتمادسازی برای اجلاس تغییرات آب و هوایی مصرف سوخت تمامی صنایع کشور را به تفکیک در اختیار کمیته‌های مربوطه قرار دهیم که با این اقدام امکان درز اطلاعات حساس صنایع نظامی وجود دارد.

پذیرش این توافق چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد داشت؟
پیوستن به کنوانسیون پاریس و پذیرش آن، کشور ایران را به انجام اقداماتی متعهد می‌کند که بهبود بخشیدن به ساختارهای تولید تا پایان بازه زمانی 2024 از جمله آن‌هاست. کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای نیازمند تغییرات تکنولوژیکی و عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی و جایگزین کردن انرژی‌ پاک در تولید است که تحقق این موارد نیاز به انتقال تکتولوژی و سرمایه دارد. گسترش استفاده از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر نیازمند تغییر در شیوه تولید است. تغییر در شیوه تولید متضمن سرمایه‌گذاری و افزایش هزینه‌های تولید است و با توجه به اینکه کشور ما در شرایط رکود قرار دارد آیا می‌توان با تغییر شیوه‌های تولید هزینه‌های سنگینی را متقبل شد؟ تغییر تکنولوژی باعث کاهش نیروی کار و افزایش سرمایه می‌شود زیرا تکنولوژی سرمایه‌بر جایگزین تکنولوژی نیروبر می‌شود و اگر تدابیر لازم اندیشیده نشود بیکاری افزایش و رکود حاکم عمیق تر می‌شود. از طرفی کشور ایران سالهاست در انتقال تکنولوژی و تولید سرمایه با تحریم‌ کشورهای غربی مواجه است و حال چه تضمینی وجود دارد که تحریم‌ها تا سال 2024 لغو شده و کشورهای غربی در انتقال تکنولوژی کارشکنی نکنند؟ زیرا در شرایط تحریم قادر نخواهیم بود تغییرات لازم در شیوه‌ تولید را ایجاد و به تکنولوژی مورد نیاز انرژی پاک دست یابیم. بر این اساس اگر کشورهای عضو تا سال 2024 برنامه‌ خود را با کنوانسیون تطبیق نداده باشند باید به میزان تولید گاز گلخانه‌ای خسارت پرداخت کنند که این خسارت می‌تواند بالغ بر چند میلیارد دلار در سال یعنی معادل مبلغ یارانه کل کشور باشد بنابراین باید تضمین‌های لازم اخذ شود. بنابراین با دقت و کارشناسی باید شرط لغو تحریم‌ها در پذیرش توافق نامه لحاظ و مورد توجه قرار گیرد. اگر تحریم‌ها در همه زمینه‌ها لغو و امکان انتقال تکنولوژی و سرمایه فراهم شود ایران بعنوان یک عضو متعهد آماده پذیرش و اجرای توافق نامه پاریس خواهد بود در غیر این صورت دورنمای روشنی برای آن نمی‌توان در نظر داشت و در سالهای آینده پیامدهای زیان باری برای کشور خواهد داشت که موجب انزوای ایران خواهد شد.