تاریخ از نقوش ساسانی فارس پاک می شود/ چرا بهرام ساسانی در شهرهای فارس نقش خود را هک‌کرد
ایرانیان در 20قرن قبل با هک کردن نقاشی در دل کوه ها به اطلاع رسانی اخبار مهمی که در کشور اتفاق افتاده اقدام می کردند. در واقع کار آنها عمدی بوده است زیرا آنها می‌دانستند که این روش برای نسل‌های آینده به یادگار خواهد ماند، زیرا در جانمایی این نقوش دقت کافی داشتند.
به گزارش شیرازه، نقوش برجسته که در دل کوه‌های فارس هک شده تصاویر را از تاریخ ۲۵۰۰ ساله ایران روایت می‌کند. نقوشی که نشان بر اهمیت اطلاع رسانی در ۱۸ قرن قبل دارند؛ از نقوش برجسته هخامنشی و ساسانی در محوطه های جهانی تخت جمشید و پاسارگاد گرفته تا نقوش اسلامی مربوط به دوره قاجار و پهلوی در شهر شیراز، همه تأکیدی بر اتفاقات مهم سیاسی اقتصادی و فرهنگی در منطقه ای فارس را دارد.
برای نمونه می‌توان به نقوش برجسته موجود در تخت جمشید اشاره کرد که نشان می‌دهد چطور مردم سراسر جهان به شهر پارسه می‌آمدند به رسم ادب و یادبود به پادشاه می‌دادند.
البته این تمام ماجرا نیست برخی از نقوش برجسته هم که متعلق به دوره ساسانیان است و با پیروزی ایرانیان بر سپاه روم می باشد و هم اتفاقاتی چون به قدرت رسیدن پادشاه جدید را اطلاع‌رسانی می‌کنند، حال بگذریم از نقوشی که به اعتقاد مورخان و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی دستوری است قانون جدید را به اطلاع مردم می‌رساند.
اما در این میان در چهار شهرستان فارس نقش برجسته هایی از یکی از شاهان ساسانی به نام بهرام دیده میشود که وجودش برای بسیاری از کارشناسان این حوزه جالب است، نقوشی که نشان از قدرت این پادشاه ساسانی در ۱۸ قرار دارد. اما به گفته مورخان بهرام نه تنها جنگجوی قدرتمندی نبوده بلکه با حمایت برخی از صاحبان قدرت در آن دوره و زندانی کردن مخالفان خود به قدرت رسید.
هم اکنون در شهرهای شیراز، کازرون، نورآباد و مردشت نقوشی از این پادشاه ساسانی دیده میشود. نقوشی که قدمتی حدود یک هزار و 7۵۰ ساله دارند و در نوع خود بی‌نظیر هستند. هرچند که این آثار در دولت ملی به ثبت رسیده است و برخی هم به جاذبه‌های گردشگری تبدیل شدند اما در آستانه محو شدن هستند.
آثاری که کمتر کسی از تاریخ شکل گیری آن باخبر است و تنها گردشگرانی که از این نوع نقوش دیدن می‌کنند می‌توانند تابلو معرفی اطلاعاتی که به نام اثر و شماره ثبت آن در فهرست ملی خلاصه شده را ببینند.
با توجه به اینکه هم اکنون کارشناسان به دنبال خلاقیت در گردشگری و روایت محوری در آثار تاریخی هستند و متولیان و مجریان تورها را به اجرای چنین تورهایی ترغیب می‌کنند بی،تردید نقوش برجسته در استان فارس می تواند به توسعه این نوع گردشگری کمک کند.
در حال حاضر نقوشی که کمتر شناخته شده اند و در سایت های جهانی مانند تخت جمشید و پاسارگاد نیستند به کمک این نوع گردشگری می‌تواند به جاذبه تبدیل شوند و در چرخه گردشگری و حتی ساده استان قرار گیرند. این نوع نقوش حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و بی تردید برای گردشگران جذاب هستند اما هم اکنون در انزوا به سر می‌برند و نه تنها بازدیدکننده ندارند بلکه در آستانه نابودی و محو شدگی می باشند.
بنابراین گزارش در استان فارس چندین نمونه از نقوش برجسته بهرام دوم دیده میشود نقشه هایی که بی شباهت به یکدیگر نیستند اما روایت های متعددی از دوره تاریخی خود دارند و برای نمونه می‌توان به نقش برجسته بهرام در شهرستان ممسنی اشاره کرد.
این نقشه برجسته که به سراب بهرام معروف است، بهرام دوم ساسانی را نشان می دهد که در دو طرفش دو نفر از بزرگان ساسانی به حالت احترام ایستاده‌اند و به نشانه احترام انگشت سبابه خود را رو به بالا نگه داشته‌اند. همچنین نقش برجسته دیگری از این پادشاه ساسانی در شهر سرمشهد کازرون دیده میشود. بهرام به خاطر محافظت از فرزند و همسرش در حال جدال با دو شیر نر است. این اثر در چهار و نیم در دو متر می باشد.
تاج بهرام با دو بال در طرفین و گوی بزرگ روی آن واقع شده است موهای مجعد و بلند و از دو طرف تاج بیرون زده و گوشواره در گوش و گردنبندی در گردن او دیده میشود.
همچنین می توان به نقشه بهرام در منطقه گویم در شیراز اشاره کرد که این نقش در دل کوهها و در یکی از باغ های این منطقه قرار گرفته و از نظر گردشگران پنهان است. بنابراین آنچه که در این نقوش دیده میشود کارشناسان معتقدند که بهرام دوم پنجمین پادشاه ساسانی است که در سال‌های ۲۷۶ تا ۲۹۳ میلادی در ایران حکومت می کرد.
در این باره محمد باقر مهاجر استاد دانشگاه و عضو هیات مدیره انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داراب گفت: نقش های برجسته فارس می‌تواند به جاذبه جدید گردشگری تبدیل شوند به شرطی که از راه دسترسی مناسب بهره‌مند شود و زیرساخت‌های گردشگری در محدوده این آثار فراهم گردد. البته این آثار هنوز در بسته های سفر گردشگران قرار ندارد و کمتر کسی هم از وجود آنها باخبر است چه رسد به اینکه از تاریخ و ماجرای شکل گیری آنها اطلاعی داشته باشند.
وی با بیان اینکه بسته سفر به اجرای تور ویژه نقوش برجسته موجود در استان فارس قابل تهیه است تاکید کرد: ایرانیان در 20قرن قبل با هک کردن نقاشی در دل کوه ها به اطلاع رسانی اخبار مهمی که در کشور اتفاق افتاده اقدام می کردند. در واقع کار آنها عمدی بوده است زیرا آنها می‌دانستند که این روش برای نسل‌های آینده به یادگار خواهد ماند، زیرا در جانمایی این نقوش دقت کافی داشتند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اکثر این نقوش به ویژه نقوش بهرام دوم در ارتفاع و در کنار رودخانه قرار داشته تا همگان این آثار را ببینند.
مهاجر در ادامه گفتگو با بیان اینکه بهرام دوم به نسبت دیگر پادشاهان ساسانی از محبوبیت و قدرت خاصی بهره‌مند نبود اما هوش و سیاست خاصی داشت افزود: این پادشاه با کمک دوستان خود به سلطنت رسید و حدود ۱۶ سال هم حکومت کرد که در این دوران نه جنگی اتفاق افتاد و نه خطری ایران را تهدید کرد. حتی لشکرکشی رومیان برای فتح ایران با مرگ پادشاه روم متوقف شد و هیچ درگیری هم بین دو سپاه صورت نگرفت.
وی همچنین افزود: بهرام دوم به واسطه نقوشی که در دوران حکومتش در دل کوه‌های منطقه فارس هک کرده خود را قدرتمند و محبوب معرفی کرد و هم اکنون نیز این نوع در چهار تا پنج شهر استان دیده میشود.
به گفته وی از بهرام دوم چندین نقشه برجسته در کوه ها و صحراهای فارس به جای مانده که دو نقش آنها در شهرستان کازرون و در تنگ چوگان و در روستای سرمشهد قرار دارد و با احتساب احتمالی نقش قندیل که شبیه دیگر نقش برجسته های این پادشاه مخصوصاً در برم دلک جنوب شیراز است تعداد این نوع نقش برجسته در شهرستان کازرون به 3 نقش افزایش می‌یابد.
مهاجر افزود: از این نقشه در مجموعه فرهنگی نقش رستم در شهرستان مرودشت هم دیده میشود.
وی هم چنین گفت: بهرام دوم را می‌توان شاهی خانواده دوست نامید تصویر روی اکثر سکه ها و نقوش برجسته به همراه ملکه و فرزند خود دیده می شود.
خبرجنوب
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
