اردیبهشت شیراز از نزدیک دیدنی است/ چمدان خوش عطر سوغات پایتخت گلاب ایران
در کوچه پس کوچههای شهر، در یک باغ بزرگ کارگاه تولیدی عرقیات با عطر خوش، خود را نمایان میکند، در گوشهای از این باغ، مخازن بزرگی از انواع عرقیات و دیگهای عرق گیری با لولههای فلزی به مخازن وصل و عرق به صورت مستقیم از دیگها به مخزن منتقل میشود.
شیراز در منطقه کوهستانی زاگرس قرار دارد و به دلیل اینکه در هر چهار جهت با کوهستان احاطه شده دارای آب و هوایی معتدل و معروف به بهار شیراز است. به نیمه اردیبهشت میرسیم غنچههای سفید بهار نارنج در میان برگهای همیشه سبز خودنمایی و آرام آرام شکفته و عطرشان مشام را سحر میکند.در این روزها هر نفسی که فرو میدهیم سرشار از عطر بهار نارنج، این شمیم بهشتی میشود.
همان قدر که فالوده شیرازی زبانزد خاص و عام است سوغاتیهایی دیگر از جمله مسقطی لاری، آبلیموی جهرم، گلاب میمند، آبغوره وجود دارد که مهمترین آنها عرقیات شهر شیراز است.خواص عرقیات تولید شده به صورت کلی نه تنها در زمینه تقویت قلب، کبد، روده و سایر اندامهای بدن که در درمان بیماریهای تنفسی، قند خون و تسکین درد وتب کاربرد دارد.
به قول حافظ شیرازی:
تنور لاله چنان برافروخت باد بهار ***که غنچه غرق عرق گشت و گل به جوش آمد
بهار نارنج سوغات شیراز
هر ساله در شیراز، حرم احمد ابن موسی شاهچراغ برادر علی ابن موسی الرضا را با گلاب ناب محمدی عطر آگین میکنند.
محمد ابراهیم زحلی نژاد پزشک و دکترا تخصصی طب سنتی و عضو هیئت علمی علوم پزشکی شیراز در گفتگو با خبرنگار گروه استان هایباشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، با بیان این که شیراز شهر گل و گلاب و عرقیات شناخته شده است،گفت: استان فارس بخصوص شهرستانهای فیروز آباد و میمند به عنوان پایتخت گلاب ایران شناخته شده اند و با توجه به بافت تاریخی و شرایط آب و هوایی، پرورش گل و اسانس گیری رو به افزایش و شیراز به عنوان مرکز عرقیات در ایران و بویژه جنوب کشور شناخته شده است.
محمد ابراهیم زحلی نژاد با اشاره به خواص عرقیات ادامه داد: عرق شاطره استفاده فراوانی از جمله شست و شوی نوزادانی که دچار زردی و کسانی که مشکلات کبد همچنین اشتهاآور و برای بهبود و تقویت ریشه دهان و دندان کاربرد دارد، اما برای کسانی که دچار بیماریهای ریوی مثل آسم و افراد فابیسمی، منع شده است.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه سنت دیرینه شیرازیها که از قدیم به یادگار مانده و هنوز استفاده میشود دم کردن چای همراه با بهار نارنج خشک، مصلح چای است و میتواند نفخ چای را از بین برد.
محمد ابراهیم زحلی نژاد گفت: افرادی که دچار سنگ کلیه هستند میتوانند عرق بهار نارنج را همراه آب کرفس استفاده کنند همچنین زیاده روی در مصرف بهار نارنج باعث بی خوابی میشود.
زارع مسئول یک کارگاه عرق گیری در شیراز گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، با بیان قدمت عرقیات شیراز گفت: عرقیات با بیش از یک هزار و ۴۰۰ سال قدمت به بیش از ۵۰ نمونه میرسد که معروفترین آنها شامل گلاب، بهار نارنج و بیدمشک است.
وی تصریح کرد: شهرستانهایی از جمله میمند و لایزنگان داراب مرکز تولید گل سرخ و محمدی هستند که از قدیم تولید کننده این گل بوده اند.
زارع بیان کرد: بهار نارنج با طبع گرم دارای خواص فراوان از جمله رفع سکسکه، آرام بخش و رفع سنگ صفرا است، که این عرق در دسته عرقهای نشاط آور و برای رفع بی خوابی افراد استفاده میشود.
مسئول یک کارگاه عرق گیری در شیراز با بیان قدمت عرقیات شیراز اضافه کرد: محصولاتی که از بهار نارنج بدست میآید شامل عرق، شربت و مربا است که از خشک شده آن هم برای تهیه دمنوش استفاده میشود.
شیراز و وصف بی مثالش
وی اضافه کرد: میتوان با استفاده از جوشیدن گیاهان مختلف و خارج شدن شیره آنها، تبخیر و آن را تبدیل به عرق کرد، که تمام خواص گیاه را حفظ و در انواع بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد.
زارع افزود: همچنین با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان عرقهای گاوزبان، بیدمشک، نسترن، کاسنی، شاطره و طارونه استفاده بیشتری دارد که همگی جزو عرقهای نشاط آور محسوب و در زمان افطار از این عرقیات استفاده میشود.
شیراز با لقبهایی نظیر سومین حرم اهل بیت در ایران، شهر باغ، گل و بلبل، شهر شاعران، دیار عاشقان، شهر بهارنارنج، شهر عشق، شهر راز، شهر شعر و ادب پارسی در ایران شناخته میشود.
من دیده ام تمام جهان را به چشم خویش*** شیراز از تمام جهان خوش نماتر است