در میزگرد شیرازه با موضوع "اثرات اقتصادی برجام و شانتاژ رسانه های داخلی" مطرح شد:
"شیرازه" به مناسبت چهارمین سالروز تصویب برجام، میزگردی با حضورفرزاد وثوق، علی محمد پشوتن و فاطمه خسروپور سه چهره فعال عرصه رسانه در فارس با تفکرات متفاوت سیاسی با رویکرد دو نفر مدافع و یک نفر مخالف برجام به بررسی "اثرات اقتصادی برجام و شانتاژ رسانه ای قبل و سکوت خبری بعد از آن" پرداخت.
به گزارش
شیرازه، چهار سال پیش، روزنامه‌های زنجیره‌ای بدون توجه به محتوای برجام، با بزک کردن این توافق برای «تقریباً هیچ» سوت و کف و هورا کشیدند و نوشتند «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «صبح بدون تحریم»، «غروب تحریم، ساحل توافق»، «خلاص شدیم، سلام بر ایران بی تحریم» و...اما پس از امضا و اجرای یکطرفه برجام از سوی دولت یازدهم، هر بار که تحریم جدیدی علیه ایران وضع می‌شد، به جای زدن آژیر خطر، لالایی خواب خواندند و اصل موضوع را سانسور کردند.
برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام یا توافق هسته ایران یا توافق ایران، یا توافق جامع و نهایی هسته‌ای وین در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و به دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان، در سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا و آلمان) منعقد شد.
مذاکرات رسمی برای طرح جامع اقدام مشترک دربارهٔ برنامه اتمی ایران با پذیرفتن توافق موقت ژنو بر روی برنامه هسته‌ای ایران در نوامبر ۲۰۱۳ شروع شد. به مدت ۲۰ ماه کشورها درگیر مذاکره بودند که در آوریل ۲۰۱۵ تفاهم هسته‌ای لوزان شکل گرفت.
بر اساس این توافق، ایران ذخایر اورانیم غنی شده متوسط خودش را پاکسازی خواهد کرد و ذخیره‌سازی اورانیوم با غنای کم را تا ۹۸ درصد قطع می‌کند، تعداد سانتریفیوژها را حدود دوسوم و حداقل به مدت ۱۵ سال کاهش می‌دهد. ۱۵ سال بعد، ایران موافقت کرده‌است که اورانیوم را بیش از ۳٫۶۷درصد غنی‌سازی نکند یا تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم جدید یا رآکتور آب‌سنگین جدیدی را نسازد. فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم به مدت ۱۰ سال به یک تک ساختمان که از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده می‌کند محدود خواهد بود. دیگر تأسیسات نیز طبق پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اجتناب از خطرهای تکثیر سلاح‌های اتمی تبدیل خواهند شد. برای نظارت و تأیید اجرای توافقنامه توسط ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به تمام تأسیسات اتمی ایران دسترسی منظم خواهد داشت. در نتیجه این توافقنامه که تاییدیه پایدار متعهدین آن را به همراه دارد، ایران از تحریم‌های علیه ایران شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده (تحریم‌های ثانویه) بیرون خواهد آمد.
این دور از مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ از ظهر روز شنبه ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵، در هتل کوبورگ در شهر وین اتریش با حضور جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و هیئت‌های کارشناسی دو طرف آغاز شد. ضرب الاجل تعیین‌شده زمان این مذاکرات، روز سی‌ام ژوئن تعیین شده بود که سه بار به ترتیب تا سوم، دهم و سیزدهم ژوئیه تمدید گردید.
در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ خورشیدی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد.
در شبانگاه ۱۵ دی ۱۳۹۸، دولت حسن روحانی نیز پس از چهار مرحله کاهش تعهدات خود، طی بیانیه ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد. مطابق این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
پروسه برجام را شاید بتوان از منظرهای مختلف، پیچیده‌ترین و پراهمیت‌ترین برهه تاریخ سیاسی پس از انقلاب اسلامی توصیف کرد؛ خود «متن» 159 صفحه‌ای برجام، فی‌نفسه حاوی پیچیدگی‌های بسیار و حتی ابهامات متعدد درباره تعهدات طرفین است، اما «فرامتن» برجام نیز اگر ظریف‌تر از متن آن نباشد، یقینا کمتر هم نیست و همین مساله برای عده‌ای سوءتفاهم‌هایی را در فهم آن پدید آورده است.
امروز، چهارسال از تصویب این تهدنامه می گذرد و پس از گذشت این مدت زمان اندک، چیزی از آن باقی نمانده و همین چند روز پیش، ایران هم خروج خود را از آن اعلام کرد.
دورهمی رسانه ای ها
به مناسبت سالروز تصویب این معاهده بین المللی پرسروصدا،شیرازه، میزبان فعالان رسانه ای شیراز بود تا اثرات آن، بخصوص اثرات اقتصادی را مورد بررسی قرار دهد.
حاصل از این میزگرد که با حضور فرزاد وثوقی، فعال رسانه ای، سردبیر و خبرنگار روزنامه شیراز نوین، علی محمد پشوتن، دبیر خبر خبرگزاری ایرنا در فارس به عنوان موافقان برجام و سرکار خانم فاطمه خسروپور، فعال رسانه ای، سیاسی و دبیر سابق خبرگزاری های دانشجو و نسیم آنلاین و مجموعه خبر فوری و فعال فضای مجازی در دفتر
شیرازه به عنوان مخالف، جالب و شنیدنی است.
امروز هیچ میراث اقتصادی در دست نداریم
فرزاد وثوق معتقد است که برجام منحصر به دولت آقای روحانی
نیست و این توافقی که اتفاق افتاده را نمی توان در انحصار دولت حاضر دانست.
به گفته این فعال رسانه ای، از ابتدای پیروزی انقلاب
اسلامی در ایران و با توجه به مواضع انقلابی دولت و در مجموع، حکومت ایران، دول
شرقی و غربی ایران را تحریم سیاسی و اقتصادی کردند. بعد که جنگ هشت ساله اتفاق
افتاده، به نقل از فرماندهان سپاه و ارتش، با توجه به اینکه حدود 70 کشور از عراق
حمایت می‌کردند، ایران حتی قادر به خرید به سیم خاردار هم نبود. این ضعفی که پیش
آمد، قضیه‌ای را ایجاد کرد که در پایان جنگ آن اتفاقات خاص افتاد و پذیرش قطعنامه
انجام شد و حضرت امام(ره) با توجه به نظرات فرماندهان خصوصا آیت‌الله هاشمی و
سردار محسن رضایی، و با توجه به جنگ در خلیج فارس معروف به جنگ نفت کش ها که باعث
شد صادرات و واردات نفت به کل دنیا آن شرایط، نفت به مرز بحران رسید وهجوم نظامی
انگلیس و فرانسه و حتی آمریکا در خلیج فارس را شاهد بودیم که حتی با حضور قایق های
تندرو سپاه در نهایت هواپیمای مسافربری ما زده شد، تجهیزات و سکوهای نفتی از بین
رفت و این بود که مجبور به پذیرش قطعنانمه شدیم.
بدون بنیه اقتصادی و قهر با دنیا، می‌توان گفت هیچ انقلابی
و هیچ حرکتی در نهایت به توفیق نهایی نخواهد رسید
سردبیر روزنامه شیرازنوین می‌افزاید: کسی که می خواهد
بجنگد، باید بنیه اقتصادی داشته باشد. بدون بنیه اقتصادی و قهر با دنیا، می‌توان
گفت هیچ انقلابی و هیچ حرکتی در نهایت به توفیق نهایی نخواهد رسید.
وثوق می‌گوید: امروز شرایط کشور با توجه به سیاست های
رایج، به نقطه‌ای رسیده که می توانیم بگوییم دوباره به شرایط پایان هشت سال دفاع
مقدس برگشتیم، با این تفاوت که امروز وضعیت اقتصادی ما با آن زمان مقداری متفاوت
است. امروز بعد از چهل سال انقلاب اسلامی و همه اتفاقات این چهل سال، اقتصاد ایران
با توجه به میراثی که از گذشته داشت، می توانست سرپا بایستد؛ اما امروز هیچ میراث
اقتصادی در دست نداریم.
وی ادامه داد: ما در سنوات گذشته شاهد
میانجی‌گری اکثر کشورهای جهان بوده ایم مثل پاکستان، افغانستان، کشورهای حاشیه
خلیج فارس، فرانسه، انگلستان، دولت‌های اروپایی و حتی آمریکا؛ اما چیزی که هست و
ما را به ارزیابی برجام می‌کشاند، این است که یک اتفاقی در داخل کشور می‌افتد. یک
حرکت نامحسوس که برای مردم هم قابل درک نیست؛ که این حرکت باعث شده برجام را ناموفق
ارزیابی کنیم.
سردبیر شیراز نوین عنوان کرد: اگر نگاه کنیم در سال 94،
پیام مقام معظم رهبری که فرمودند "هدف ما از دسترسی به انرژی هسته‌ای، ساخت
بمب اتمی نیست"، منجر به امضای برجام شد، و پس از آن، 30 وزیر امور خارجه و
17 رئیس جمهور به ایران آمدند. ایران یک بازار و ظرفیت بزرگ 80 میلیون نفری برای
تولید و مصرف و استفاده از پتانسیل های طبیعی، صنایع و معادن است و این شرایط
همکاری های مختلف با کشورهای متفاوت را داشت.
وی معتقد است که
یک نوع مافیای اقتصادی و تابلوی ورود ممنوع بسیار بزرگ در امور اقتصادی در دروازه‌های
ایران نصب شده که باعث می‌شود که هر نوع فعالیت اقتصادی برونگرا به بن بست بخورد
این فعال رسانه‌ای با یادآوری اینکه اگر 5هیئت به آسیا و
اقیانوسیه فرستادیم، در قبال آن 24 هیئت از آنجا به ایران آمدند. اگر 4هیئت
کشورهای عربی و آفریقایی فرستادیم، آنها 11 هیئت فرستادند؛ و همینطور به کشورهای
اروپایی و آمریکایی. یعنی در ازای اینکه ما پیشقدم شدیم یا آنها، خیل سرمایه گذار
وارد کشور شدند؛ تأکید کرد: اما چه شد یکباره همه چیز متوقف شد؟! به نظر من
روزنامه‌نگار، یک نوع مافیای اقتصادی، یک نوع تابلوی ورود ممنوع بسیار بزرگ در
امور اقتصادی در دروازه‌های ایران نصب شده که باعث می‌شود که هر نوع فعالیت
اقتصادی برونگرا به بن بست بخورد. همه مسئولین می گویند ما برای سرمایه گذاران
خارجی فرش قرمز پهن کردیم؛ اما کسی نمی‌آید و این خیلی عجیب است.
تضمین کافی برای اجرایی شدن برجام وجود نداشت
علی محمد پشوتن، معتقد است که یک فرایند مثبت و منفی را باید در برجام مدنظر قرار دهیم.
وی اضافه می کند: من شخصاً به یک موضوع اعتقاد دارم و آن این است که هر دولت و مجلسی که برسر کار بیاید، وقتی مجوز انجام کاری را می گیرد، همگی باید با وحدت و همدلی به سمت تقویت نقاط مثبت و کاهش نقاط منفی برویم.
دبیر خبر ایسنا در استان فارس یادآور شد: پیشینه برجام به دولت آقای خاتمی و مذاکرات آن زمان برمی گردد که آقای روحانی هم در همان گروه مذاکره کننده بود. تا اینکه دولت آقای روحانی آن را به نتیجه رساند. این کار برای حل مشکل بزرگ مراوده بین المللی بود. چون هیچ کس در دنیای امروز نمی تواند بدون داشتن مراوده، کاری انجام دهد.
وی با بیان اینکه مقصودم از مراوده بین المللی، صرفاً این نیست که تمام نیازهایمان را از خارج تامین کنیم چرا که این موضوع، منجر به ضعف قدرت داخلی شود، تصریح کرد: منظور این است که حداقل تولیداتمان را عرضه کنیم. چون نمی توانیم ادعا کنیم که ایران در تمام زمینه ها ید طولا و قدرتمند دارد. در این زمینه مکرر هم اشتباهاتمان را تکرار می کنیم و محور اشتباهاتمان هم این است که همه چیز را با محور جناحی نگاه می کنیم.
پشوتن با تصریح بر اینکه برجام یک سری اثرات مثبت داشته است، تقویت دیپلماسی خارجی، برگشت بخشی از درآمدهای بلوکه شده به ایران، واردات کالاهای اولیه و نیاز تولید و صنعت، برگشتن بسیاری از صنایع به چرخه تولید، فراهم شدن امکان صادرات و ایجاد یک فضای رقابتی سالم در بازارهای کشورهای همسایه را از این اثرات مثبت دانست.
این فعال رسانه ای همچنین افزود:یک جو روانی برای به ثبات رسیدن جامعه فراهم شد و در یک سال و نیم پس از برجام تمام گروه های جامعه احساس می کردند جامعه آرام آرام به سمت ثبات و آرامش می شود. هزینه های تبادلات کالا کم شد و میزان تولید نفت و گاز به خصوص در میادین مشترک، به حد معقولی رسید. امکان جذب سرمایه گذار خارجی پیدا کردیم.
عضو انجمن روزنامه نگاران و عکاسان خبری شیراز با تأکید بر اینکه چرا شاهد اتفاقات خوب در عرصه های مختلف نمی افتاد، با تصریح اینکه بسترها فراهم شد، ادامه داد: واردات کالاهای سرمایه ای هم افزایش پیدا کرد و سرمایه گذاری در حوزه صنعت افزایش یافت که افزایش نیروگاه های خورشیدی از این نمونه است. از طرفی فضا برای تقویت بنیان داشته های غیرنفتی فراهم شد.
وی با بیان اینکه تقویت گردشگری و شرکت های دانش بنیان از دیگر مواردی بود که با برجام انجام شد، به ابعاد منفی برجام اشاره کرد و گفت: واردات بی رویه و نبود نظارت، از این موارد است. باز شدن درهای واردات، باعث شد حتی کالاهایی که توان تولیدشان در داخل فراهم بود هم وارد شوند و عمدتاً از چین بود.
پشوتن با اشاره به اینکه از ابتدای شکل گیری برجام، عده ای می گفتند خیلی بد است و عده ای دیگر می گفتند خیلی خوب است، تصریح کرد: این خلی خوب، خیلی خوب گفتن ها، باعث شد انتظارات مردم افزایش پیدا کند و مردم انتظار داشتند با امضای برجام، یک شبه همه چیز تغییر کند.
به گفته دبیر خبر ایسنا در فارس، قاعده هر توافقی است که باید یک زمان میان مدت که حدوداً سه سال است را برای آن در نظر گرفت تا به حد انتظار برسیم. در خود توافق نامه برجام هم زمان برای هر بخش از کار تعیین شده است.
وی تأکید کرد: از طرفی تضمین کافی برای اجرایی شدن برجام وجود نداشت. به همین دلیل با عوض شدن دولت در کشور آمریکا، به خواست رئیس جمهورش کلیه توافقی که چندین سال روی آن کار شده بود روی هوا رفت؛ بدون اینکه ابزاری برای جلوگیری از این موضوع تعیین شده باشد.
پشوتن اظهار داشت: یک موضوعی که بسیار جدی بود، این بود که ما نتوانستیم از آن فرصت ایجاد شده برجام برای همگن کردن ساختار اقتصادیمان استفاده مناسب کنیم؛ و این با شروع مجدد تحریم ها نمایان شد و دیدیم ای داد... ما حتی بطری پلاستیکی را هم نمی توانیم تولید کنیم. این به اصل برجام بر نمی گردد، بلکه به این برمی گردد که قطعاً مدیرانی داریم که از این ظرفیت های ایجاد شده به درستی استفاده نکردند.
وی گفت: از طرفی من نقدی دارم در مورد فضای رسانه ای که باید می بود اما بیشتر آلوده فضای سیاسی شد. اگر امکان این وجود داشت که رسانه ها را در بازخوانی و حتی همراهی در زمان تصویب دخیل کنند، بعد از اجرایی شدن آن خیلی از معضلات را شاهد نبودیم.
این فعال رسانه ای با بیان اینکه در هر اقدامی باید کفه ترازو را ببینیم که به چه سمتی است ادامه داد: وقتی می بینیم بازار بورس رونق گرفت؛ حوزه گردشگری رونق گرفت؛ میزان درآمد شرکتهای مختلف افزایش پیدا کرد و اشتغال را بالا برد؛ اگرچه عدد تاثیرگذار نبوده و انتظارات بیشتر بود؛ بحث حمل و نقل هوایی به سمت فضایی رفت که از وضعیت نگران کننده خارج شود.
عضو انجمن روزنامه نگاران و عکاسان خبری فارس ادامه داد: متاسفانه درآمدها و فرصت های زیادی را در سالهای گذشته از دست داده ایم و چالش اصلیمان این شده که اصل موضوع را زیر سوال ببریم.
وی معتقد است که اصل مذاکره یک اصلی است که همیشه برای رفع اختلاف نظرها وجود داشته است. حالا طرف مذاکره ممکن است یا یک کشور زبان نفهم باشد یا کشوری فهیم. ما از فرصتی که دولت گذشته آمریکا ایجاد کرده بود، استفاده نکردیم. شاید اگر این ظرفیت برجام در دولت اول اوباما شکل می گرفت، تا پایان دولت اوباما خیلی بهتر می توانستیم از این ظرفیت استفاده کنیم تا یک دیوانه ای مثل ترامپ همه چیز را بر هم بزند.
وی افزود: ایرادی هم بر خود ما اهالی رسانه وارد است و آن اینکه نتوانستیم شرایطی فراهم کنیم که بهره برداری کنیم از ظرفیتی که برجام، با تمام ضعف ها، فراهم کرده بود.
پشوتن گفت: مگر ساده است که بعد از سالها در انزوا بودن، یکدفعه بیش از 60 دیپلمات خارجی با تأثیرگذاری های مختلف بیایند؟ اگرچه جاهایی زیاده خواهی بوده یا باج هایی داده شده، اما اینها اشتباهات فردی است و نمی توان به پای برجام گذاشت.
این فعال رسانه ای با تصریح اینکه من هراس دولت ها در استفاده از دانش و تخصص این نیروی جوان و کارآمد را یک ضعف اساسی می دانم ادامه داد: از بیش از 300 شرکت دانش بنیان در شیراز، شاید کمتر از 5شرکت به محصول رسیده اند. این به مدیریت در موقعیت های مختلف برمی گردد. من به مدیریت ها در همین استان خودمان انتقاد دارم و بارها در یادداشت ها و مصاحبه ها آورده ام.
دبیر خبر ایسنا در فارس یادآور شد: برجام با تمام نواقصی و نقاط منفی که داشت و بعضاً هم قابل حل نبود، در یک پروسه زمانی بین 5تا 10ساله، می توانست زمینه های اقتصادی را برای ما فراهم کند که بتوانیم به آن اقتدار اقتصادی مدنظر برسیم، منوط بر اینکه این جمله رهبری "اتکا به توان داخلی" را جدی گرفته بودیم. ما این اتکا به توان داخلی را جدی نگرفتیم که تولیداتمان باید ایرانی محور و بومی باشد.
این همه عجله برای چه؟!فاطمه خسروپور، رسانه‌ای و سرپرست سابق خبرگزاری‌های
دانشجو و نسیم آنلاین در فارس در ادامه این میزگرد بیان کرد: طبق نص صریح قرآن،
هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد (تا بطور کامل تسلیم خواسته‌های انها
شوی) مگر اینکه از آیین آنها پیروی کنید.
وی با تسلیت شهادت سردار رشید اسلام، سپهبد شهید قاسم
سلیمانی و رابطه آن با مذاکره افزود: این اقدام آمریکایی‌ها حاوی سه مساله و نکته
مهم است؛ اول اینکه «مذاکره با ایالات متحده از اساس اشتباهی استراتژیک است که ما
را به هیچ نقطه روشنی نمی‌رساند.» و یکی از روش‌های پیشبرد سیاست خارجی و اهداف و
منافع ملی در کنار ابزارهای دیگر (اقتصادی، فرهنگی و نظامی) دیپلماسی، مذاکره و
چانه‌زنی است و این زمانی توأم با موفقیت خواهد بود که یک فضای منطقی و
یکنوع احترام متقابل حاکم و طرفین به فکر جمع جبری صفر نباشند.
آمریکایی‌ها به هر شکلی می‌خواهند قلب انرژی دنیا را در
تنش، جنگ و ویرانی نگه دارند
این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: نکته بعدی این است که
آمریکایی‌ها خواهان ایجاد صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه نیستند و به هر شکلی می‌خواهند
قلب انرژی دنیا را در تنش، جنگ و ویرانی نگه دارند تا بتوانند از این راه علاوه بر
حضور در منطقه تحت عنوان تلاش برای ایجاد ثبات به منافع خود که همانا به یغما بردن
منابع کشورهای منطقه است، برسند. از این رو نباید آمریکا را دوست یک کشور و دشمن
دیگری در منطقه دانست.
خسروپور بیان کرد: آخرین درسی که از شهادت سپهبد حاج «قاسم
سلیمانی» باید گرفت، این است که ایستادن در مقابل آمریکا و تن ندادن به خواسته‌های
زیاده خواهانه آنها امکان پذیر است، حاج قاسم در مقابل انبوهی از امکانات، جنگ
افزارها، دلار‌ها و تکنولوژی‌های آمریکایی که هم توسط خود آنها به کار گرفته می‌شد
و هم در اختیار تروریست‌های تکفیری قرار گرفته بود، ایستاد و محور مقاومت در منطقه
را سازمان دهی کرد.
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه با اشاره به گذشت حدود
4سال از توافقنامه برجام، اظهار کرد: در چهارمین سالروز امضای توافق هسته‌ای
(برجام) قرار داریم که آن روز دولتمردان و طیف مدعی اصلاحات، جشن و پایکوبی به راه
انداخته و مدعی بودند که با امضا و اجرای برجام، تمام مشکلات اقتصادی کشور حل
خواهد شد.
مدیر سابق خبرگزاری نسیم در فارس با بیان اینکه بفرموده
رهبر معظم انقلاب مذاکره باید در محیطی عقلانی، منطقی و اخلاقی صورت گیرد، گفت:
معمولا طرف‌های مذاکره کننده با توجه به نکات قوت و ظرفیت و داشته‌های خود همراه
با شناخت دقیق از نظام بین‌الملل و نکات قوت و ضعف رقیب وارد گفتگو و چانه‌زنی می‌شوند.
خسروپور ادامه داد: مذاکره با اروپا و آمریکا در دو برهه
اوایل دهه 80 و 90 دنبال شد که با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران دارای ظرفیت‌ها
و نکات قوتی در زمان مذاکرات در داخل و خارج برخوردار بود، اما متاسفانه درست از
آن بهره‌برداری نشد.
جای سؤال دارد که این همه خوشبینی به غرب و راه‌انداختن
کارناوال‌های شادی برای چه بود؟
به گفته این فعال سیاسی جبهه انقلابی، جای سؤال دارد که با
توجه به هشدارهای مکرر رهبر معظم انقلاب مبنی بر بدعهدی و عدم خوشبینی و اعتماد به
غرب و تذکر برخی از منتقدین، این همه خوشبینی به غرب و تیترهایی یک دست در مدح
برجام و راه‌انداختن کارناوال‌های شادی و دست گرفتن اسکناس 1500 تومان معادل یک
دلار برای چه بود؟ اگرجه بعد از آن قیمت دلار تا 19 هزار تومان هم پیش رفت.
وی یادآور شد: رهبر معظم انقلاب، 9مورد را شرط اجرای برجام
دانستند که اگر این شروط از همان ابتدا و در زمان امضای برجام مدنظر قرار می گرفت
و دچار شتا‌بزدگی نمی شدیم، هیچ‌کدام از مشکلاتی که در این زمینه بعدها با آن
روبرو شدیم را شاهد نبودیم.
این همه عجله برای رسانه‌های غربی هم جای تعجب داشت که چرا
این قضیه به این سرعت در حال اتفاق است؟!
به گفته این فعال عرصه رسانه، ما حتی شاهد بودیم ایران با
همان قدرت و سرعتی که برجام را امضا کرد، به سمت اجرای بندهای آن پیش رفت و موارد
خواسته شده را اجرا کرد، از قضیه از کارانداختن سانتریفیوژها گرفته تا بتن‌ریزی
صنایع هسته‌ای. این همه عجله برای رسانه‌های غربی هم جای تعجب داشت که چرا این
قضیه به این سرعت در حال اتفاق است؟! در واقع تمام مباحث ما دنبال کردن برداشتن
تحریم‌های پولی و بانکی بود، ولی آقای سیف در مقطعی گفت: " به یک توافق
تقریبا هیچ رسیده ایم."
وی با اشاره به تیترهای جنجالی رسانه‌های همسو با دولت
گفت: آن همه تیترهای روزنامه در آن زمان با عناوین "خورشید تابان" و از
این موارد که زده شد ما را به سوال
"این همه عجله برای چه؟!" رسانید.
به عقیده وی، تجربه چندین ساله دشمنی آمریکا را از همان
ابتدای انقلاب و حتی قبل تر می بینیم و که به هر طریقی تحریم‌ها را حفظ می کند و
سوال از دولت و همسویان دولت این است که چرا این همه عجله برای تعهدات یک طرفه
انجام شد؟!
دستگاه دیپلماسی حتی آب خوردن ملت را به امضای برجام گره
می‌زد؛ اما کلیت نظام تحریم در حساس‌ترین و راهبردی‌ترین مواضع حفظ شد
خسروپور با بیان اینکه در بحث تحریم‌ها، کلیت نظام تحریم
در حساس‌ترین و راهبردی‌ترین مواضع حفظ شده، تصریح کرد: مگر رئیس جمهور محترم و
دستگاه دیپلماسی‌شان نمی فرمودند که ما همه تمام تحریم‌ها را با برجام برمی‌داریم و
در جای دیگر حتی آب خوردن ملت را هم به امضای برجام گره می‌زدند؟! اینها سوال است.
امروز چرخ های سانتریفیوژها از کار افتاد، قرار بود چرخ آنها بچرخد تا چرخ صنعت هم
بچرخد. در همین استان فارس آمار تعطیلی
کارخانه‌ها به مراتب بیشتر و کارگران ما بیچاره‌تر شده اند.
مبحث اقتصاد به عنوان استراتژی نامگذاری سالها و مطالبه
کلان رهبر معظم انقلاب بوده است
تعریف این فعال سیاسی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب از سال
80 به بعد، اقتصاد را به عنوان استراتژی نامگذاری سالها تعریف می‌فرمایند و مطالبه
کلان امام جامعه همواره بر اصلاح اقتصاد، تکیه بر اقتصاد درون زا و مقابله با فساد
بوده است. اما باید دید چرا اراده جدی نه در این دولت بلکه در دولت‌های قبل نیز بر
این قضیه نبوده است و ما حتی در بحث اقتصادی و تبادل تجاری با کشورهای دوست و
همسایه آن طور که باید موفق نبوده و کم کار بوده‌ایم.
فعالیت های سیاسی در ایران، سیاه بازی است
در ادامه این صحبت ها، وثوقی معتقد است که فعالیت های سیاسی در ایران، سیاه بازی است.
وی می گوید: این توافق جامع که با محور فعالیت هسته ای ایران اتفاق افتاد، یک توافق صلح جویانه، برای کل دنیا و منطقه بود. اما چه شد که آمریکا به عنوان قدرت اقتصادی اول دنیا یک طرفه از این توافق کنار کشید؟ چون می دانست اگر کنار بگشد، توازن این معاهده به هم می خورد. روزی که مقامات مسئول ما توافق برجام را امضا کردند، پرانتزی که باز شد، در افزایش توان موشکی ایران مطابق کره شمالی بود و ما شروع کردیم به توسعه و افزایش توان موشکی، اما اینکه موشک های ایرانی توان مسلح شدن به کلاهک هسته ای را داشته باشند یا نه، خط قرمز دول اروپایی و آمریکایی بود که با امضای برجام، مطمئن شدند و پس از آن دیپلمات ها و سرمایه گذاران از کشورهای مختلف خصوصاً در زمینه نفت، گاز و خودروسازی وارد ایران شدند و قراردادهایی امضا کردند؛ اما با اشاره آمریکا همگی عقب کشیدند.
وی افزود: اقتصاد ایران، علی رغم دکترین انقلاب، با شعارهای استکبارستیزی و خودکفایی، در چهل سال گذشته قدمی در امر خودکفایی برنداشته و وابستگی و انزوای امروزمان نتیجه آن است. با شعار دادن مشکل کشور حل نمی شود. فساد در جامعه براثر بیکاری زیاد می شود.
این فعال رسانه ای ادامه داد: در اغتشاشات، کسانی می توانند یک لشکر آدم از مناطق حاشیه نشین به کف خیابان بکشند. مردم اغتشاشگران را در خیابان ها تنها گذاشتند که اگر این کار را نکرده بودند، وضع به این منوال پیش نمی رفت. چون مردم انقلاب را دوست دارند. رهبرشان را دوست دارند. نمونه اش همین سردار شهید سپهبد سلیمانی که برای حفظ امنیت اقدام کرده است. مردم در جریان کارهای داعش بوده و هجوم از طریق مرزهای شرقی را هم اطلاع دارند و می دانند که حاج قاسم چه خدماتی انجام داده و اینگونه در تشییع این شهید، ارادت خود را به او نشان می دهند، اما انتظار دارند دولت، این وضعیت اقتصادی را با سیاست و درایت مدیریت کند.
وثوقی تصریح کرد: نمی گوییم با آمریکا عهدنامه نبندید؛ ببندید اما استفاده کنید. اینکه من بنشینم و بگویم سایه جنگ بر سرمان است، یا بگویم من از امروز از سوپرمارکت های شیراز خرید نمی کنم، نتیجه اش گرسنگی خانواده من می شود. باید فکر کنم از کدام سوپرمارکت با درایت و متناسب با جیبم خرید کنم؛ اینجاست که من یک آدم باهوش می شوم. بنده با تمام اصلاح طلبان مخالفم چون اشتباه کردند و "گند کار را درآوردند" و طرفدار اصولگرایان نیستم چرا که در هشت سالی که دولت در دستشان بود، بلایی برسر مردم آوردند که مردم باز به اصلاح طلبان رای دادند. حالا اصلاح طلبان کاری کردند که اصولگرایان یقه صاف کرده و نشسته اند و منتظر که باز مردم به آنها رای دهند. به نظر من این کار غلط است.
وی گفت: من به عنوان یک روزنامه نگار می گویم اگر حکومت و دولت ما در یکی دوماه آینده تصمیمی برای بهبود وضع اقتصادی کشور، ولو اتصال به توافق نامه های بین المللی نگیرد و رشته معیشت مردم را ترمیم نکند، به نظر من روزهای خوشی را در پیش نخواهیم داشت.
این فعال رسانه ای با یادآوری اینکه ما جزء منتقدینی بودیم که در حکومت پهلوی می گفتیم او کاری کرده که مغزها در حال فرار از کشورند، اما امروز هم شاهد این جریان هستیم، ادامه داد: این مردم، از بهترین مردمان هستند. ببینید در تشییع پیکر پاک سپهبد سبیمانی چه کردند؟ لشکر لشکر آدم آمده بود. اینها را با یک ماه پیش و اغتشاشات مقایسه کنید. ببینید چگونه پشت سپاه درآمدند؟ این نشان می دهد که اگر قدمی برای مردم برداشته شود، مردم هزار قدم برمی دارند.
خسروپور با تأکید بر سوال پیشین خود گفت: سوال من این است که پای یک میز، هفت کشور دنیا نشسته اند و یک تعهدنامه جامعی را امضا کرده اند و ایران هم با عجله تمام ملزومات را اجرا کرده است. این همه عجله در مقابل دشمنی که تضمینی برای کارها و قراردادهایش نیست برای چه بود؟
اما پشوتن در پاسخ به سوال خسروپور با بیان اینکه وقتی تعهدنامه برجام را می خوانیم، می بینیم که سقف بندی شده است می گوید: این یعنی اگر مثلاً سانتریفیوژها را کم نکنیم، اجازه ورود سرمایه گذار نمی دهند. یعنی در ازای آزادکردن پول ایران، باید فلان کار را انجام می دادیم. بخشی از این سرمایه های بلوکه شده را گرفتیم.
اما وی به ماجرای جاسوسی جیسون رضائیان و آزادی مبالغ هنگفتی از اموال بلوکه شده ایران در آمریکا اشاره ای نکرد.
پشوتن معتقد است که ما خودمان بد عمل کردیم. بخشی از آن هم برمی گردد به پایبند نبودن ارکان مختلف نظام به برجام. وقتی عالی ترین مقام کشور می گوید علی رغم اینکه می دانم آمریکا بدعهد است، اجازه می دهم. آقای ظریف هم خوب کار کرده است. پس چرا باید فلان مقاله در فلان رسانه منتشر شود که ما فلان می کنیم و بهمان؟ اشتباهات استراتژیک، گاهی قابل برگشت نیست و این اشتباهات از هر دو سمت اتفاق افتاد.
وی با یادآوری اینکه مقام معظم رهبری از دولت قبل خواستند فرماندهی اقتصاد مقاومتی ایجاد کند، با طرح این سوال که کدام یک از دولتها این مسئله را مدنظر قرار دادند؟ تصریح کرد: به عنوان یک فرد رسانه ای، اعتقاد راسخ دارد که اگر مسایل سیاسی را از اقتصاد جدا کنیم و تصمیم گیری اقتصادیمان مبنای سیاسی نداشته باشد، با یک سری سیاست ها و اصول تبیین شده نظام جمهوری اسلامی که نباید از آن چارچوب عدول کنیم، و قدمی جلوتر از رهبری برنداریم، و کار در دولت تقسیم بندی شود و بر این پایه پیش برویم، کارها سامان می یابد.
عضو انجمن روزنامه نگاران و عکاسان خبری فارس ادامه داد: من هم منتقدم که چرا به جای تقسیم بندی مرحله به مرحله در برجام برای اجرای شروط، سریع و یکطرفه اقدام کردیم؟ اما مدافعان می گویند که ما این کار را کردیم تا زمینه حضور سرمایه گذار تسهیل شود. چون از همان ابتدا هم نگرانی شدیدی وجود داشت که با تغییر دولت در آمریکا، این اتفاق بیفتد. همه می دانستند که آمریکا کشور قابل اعتمادی نیست؛ اما چرا ما به عکس عمل نکنیم؟ اعتقاد بر این بود که شاید اگر طرفداران جان کری و اوباما بیایند، به همان حالت کجدار و مریض با آنان برجام را جلو برد و به تثبیت رساند.
وی با تأکید بر اینکه هر کشوری منافع خود را دارد و باید در هر توافقی هم منافع کشور خودمان را مدنظر قرار دهیم ادامه داد: اینکه چرا ما از توان کشورهای منطقه خودمان استفاده نکنیم؟ باید بدانیم که کشورهای منطقه ما توان چتدانی ندارند. من می گویم از تمام ظرفیت های دنیا تا جایی که مصالح کشور اجازه می دهد باید استفاده کرد. چرا ما آمریکا را گاو شیرده نکنیم و از شیرش استفاده کنیم؟ چرا ما با شاخ آمریکا درافتاده ایم؟
پشوتن تصریح کرد: وقتی من که تخصصم دیپلماسی نیست، نباید دخالت کنم. ما از ابتدای انقلاب هم در همین مسیر حرکت کرده و در تمام دولت ها هم همین تیم دیپلماسی را داشته ایم.
خسروپور معتقد است در برجام یک مبحثی به عنوان راستی آزمایی برای آمریکا نداشته ایم. آمریکا می گوید شما این کارها را اجرایی کنید تا من بعدا ببینم تحریمی را بردارم یا نه؟!
پشوتن در جواب به بندهای 9گانه مدنظر رهبری اشاره کرد و گفت: نکته ای که هست، یکی از مهترین نکات منفی برجام، این بود که طرف مقابل ما تضمینی نداشته است. اما یک نکته ای را نباید فراموش کنیم که شرایطی که باعث شد به پای برجام برسیم، این بود که ما را به شورای امنیت داده بودند. دوم اینکه امروز دنیا مقابل ترامپ است. اینگونه نیست که دنیا بگوید آمریکا کار درستی کرده که از برجام خارج شده است.
وی تصریح کرد: اگر در این مدت، مثل اتحادیه اروپا و ورود یورو برای از بین بردن ارزش دلار، اتحادی هم میان چین، روسیه، ایران و چندکشور اروپا به علاوه آمریکا ایجاد می شد، شاید باعث تضعیف دلار می شد که این مستلزم مدیریت بود. ما به حرف مقام معظم رهبری در راستای فرماندهی اقتصاد مقاومتی گوش ندادیم. اینکه فردی ماهی یک یا دوبار از تهران بیاید و جلسه ای تشکیل شود که اقتصاد مقاومتی نیست.
دبیرخبر ایسنا در فارس افزود: در دوران هشت ساله قبل کارخانه هایی به بخش خصوصی واگذار شد و در دولت کنونی هم باز این اتفاق افتاد و بخش خصوصی، ناکارآمدتر شد. یک ناکارآمدی را تکرار می کنیم.
پشوتن گفت: نگاه من این است که به استقلال می رسیم مشروط بر اینکه اول علمش را پیدا کنیم. در بعضی حوزه ها پیشرفت خوبی داشته ایم؛ اما گاهی در زیرساختها علم کافی نداریم.
وی معتقد است که این معاهده، علی رغم نقاط ضعف، اگر به شکلی حفظ می شد، در پروسه زمانی 5تا 10ساله، می توانست ما را به هدفمان برساند.
این فعال رسانه ای با بیان اینکه در برجام ما با دولتی طرف شدیم که کاملاً به نفع خودش کار می کند تا گروه آمریکایی خالص را حفظ کند و در همین راستا جهان را به آشوب می کشاند، تصریح کرد: اما خیلی بد است که با او دربیفتیم. شاید چارچوب مذاکرات شکل صحیحی نداشته که بیش از 6مورد ضعف دارد و می شد که بهتر باشد، اما این مسئله دلیل بر این نیست که برجام بد بود. برجام اتفاقات خوبی را برای کشور رقم زد که می توانستیم با سیاست ها و حرف شنوی خوب و با فضای آزاد اطلاع رسانی، بهره کافی را ببریم.
وثوقی معتقد است که در بحث برجام و تحریم، جوانان بیکار و بیماران را هم باید دید. همان کسانی که تحریم ها را دور می زند، الان زیربار سامان یافتن اقتصادی ایران نمی روند. چون عادت کرده اند به دور زدن، گران خریدن و گران تر عرضه کردن. اینها اقتصاد پنهان یا دولت در سایه هستند. اینها مخالف صلح هستند.
وی با تأکیر بر اینکه ما نباید به هیچ کشوری وابسته باشیم و استکبار نباید در ایران جایی داشته باشد اظهار داشت: باید خودکفا باشیم. ولی مسئولینی که تا امروز داشته ایم، نالایق، ناکارآمد، و بی سواد هستند که فقط شعار می دهند.
خسروپور با اشاره به اینکه فارغ از بندهای 9گانه رهبری، به تیم دیپلماسی دولت حاضر در برجام، انتقاداتی وارد است از جمله اینکه اجازه صحبت به هیچ کس نمی دادند و برچسب های مختلفی به منتقدان دادند اظهار داشت: ما بدون هیچ تعهد واضحی از آمریکا و همپیمانانش، تعهدات خود را سریع انجام دادیم. آیا شما این تعهد را می دهید که حتی اگر همه خواسته های برجام بی کم و کاست عمل می شد، باز آمریکا به دلیلی از برداشتن تحریم ها سرباز نمی زد.
پشوتن تصریح کرد: در برجام آمده که این معاهده مشمول مباحث حقوق بشر نیست و فقط محدود به مسائل هسته ای است.
خسروپور اما معتقد است که این کمال خوش بینی است که بگوییم سیاست دولت اوباما با ترامپ اختلاف فاحش صددرصد دارد. چراکه سیاست واضح و مشخص آمریکا در قبال ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی، سیاستی مشخص و همیشه هم مبنای دشمنی بوده است.
پشوتن گفت: ما نه می توانیم صادرات مناسب داشته باشیم و نه گردشگری به کشور می آید تا زمانی که روابط بین المللی درستی نداریم.
وی معتقد است که اشتباهات استراتژیک از سمت دولتمردان، مثل بحث دلار، باعث عقب گرد به پیش از برجام شد.
در ادامه خسروپور گفت: اگر قرار است مذاکره ای انجام شود،باید با تیزهوشی و اتکا به توان داخل باشد.
وثوقی با بیان اینکه ما نباید نگاه خیلی کلان به برجام داشته باشیم. بلکه باید نگاه خرد و کوچه بازاری به آن داشته باشیم تصریح کرد: باید این مشکلات اقتصادی را حل کنیم. امروز میلیون ها ایرانی قاسم سلیمانی را تشییع می کنند، اما فردا ممکن است چندصد نفر بانک ها را آتش بزنند و جوانان نخبه ما را خارج کنند و یک کشور بحران زده را تحویل دهند.
خسروپور در پایان بحث، معتقد است که برجام فرصتی بود برای استفاده از توان داخلی و خارجی که نتوانستیم استفاده ببریم و این فرصت با عدم مدیریت به فنا رفت؛ در صورتی که می توانستیم گام به گام بهترین استفاده را ببریم.
به گزارش
شیرازه، میهمانان این میزگرد، چه موافقان و چه عضو مخالف برجام، همگی با صحبت پایانی خسروپور موافق بودند و معتقدند در توافق نامه ها باید به راهبردهای رهبر معظم انقلاب عمل کرد و با تیزهوشی و مدیریت، توافق نامه را به بهترین شکل ممکن برای کشور و ملت به نتیجه رساند، که هر کشوری با همین هدف وارد تعاهدات بین المللی می شود، اما گرفتن تضمین های کافی و وافی و مرحله به مرحله اجرا کردن مفاد معاهدات، شاید راه روشن تری را پیش روی پیشرفت کشور در عرصه های مختلف قرار دهد؛ و در کنار این مباحث، در عرصه داخلی هم استفاده از مدیران لایق و کارآمد، می تواند بهترین نتیجه را به بار آورد.
