به گزارش شیرازه، ایران ظرف سالهای اخیر با بحرانهایی مواجه شده که اتحاد اقشار مختلف مردم کشورمان، سبب غلبه بر آنها و عبور موفق از هر بحران بوده است. امروز هم در مقابله با بحران ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا که به عنوان یک پدیده پاندمیک، همه جهان را مورد تهدید قرار داده، با درسهای آموخته شده از تجارب پیشین، وفاق، همدلی و بهره‌گیری از توان مردم ایران زمین موثرترین راهکار حل این بحران است.

در این راستا، همزمان با شیوع ویروس کرونا، گروه‌های جهادی زیادی در کشور مشغول به فعالیت شدند تا بتوانند با کمک به کادر بهداشت و درمان روند بهبودی بیماران و مهار ویروس را تسریع کنند.

سپاه و بسیج از همان روزهای نخستین شیوع ویروس کرونا تمام قد به میدان آمدند و بدون هیچ مزدی، شبانه‌روزی به مردم و بیماران خدمات دهی کردند که این حضور مجاهدانه و ایثارگرانه آنها علاوه بر حل بخشی از دغدغه‌های پرستاران و کادر درمان، مردم را نیز دلگرم کرد.

در استان فارس هم همچون سایر استان ها، گروه های جهادی، بسیجیان و نیروهای مردمی پای کار آمدند و حماسه ای دیگر را در همدلی و اتحاد، رقم زدند. در این راستا، 27هزار نیروی بسیجی در قالب 800 تیم در راستای مبارزه با کرونا ویرس، فعالیت می کردند.

اما در اینچنین بحران هایی، این گروه های جهادی که خودجوش و کاملا آتش به اختیار وارد عرصه می شوند و دوشادوش دستگاه های اجرایی، و گاها جلوتر از آنها عمل می کنند، چه نقشی در مهار و کنترل، یا از بین بردن بحران دارند؟ جایگاه عملکردی آنها کجاست؟ و در کجای این مبارزه قرار دارند؟ چرا باید حضور داشته باشند؟ و اصلا چه نیازی به وجود این گروه هاست؟ پاسخ این سوالات را در میزگردی با عنوان "نقش گروه های جهادی در مهار کرونا"، با حضور حاج حسین اسلامی جهرمی، مدیر مرکز «مدینه النبی (ص)» شیراز، خانم دکتر شاهینی مسئول‌ گروه جهادی شهدای رهپویان وصال، و احمدرضا مداح، عکاس خبری فعال در ایام مبارزه با کرونا می باشند.

جایگاه گروه های جهادی در کنار دستگاه های مختلف

خانم دکتر شاهینی بحث را با بیان اینکه گروه های جهادی نقش تسهیلگری را در کنار دستگاه‌های حاکمیتی، چه دولت چه سپاه و بقیه ارگانها، دارند، یادآور شد: نهادهای حکومتی یک سری خدماتی ارائه می دهند که در این خدمات حتی نهادهایی مثل بهزیستی و کمیته امداد و هلال احمر هم حضور دارند و قاعده کارشان اینگونه است که مردم باید به این ارگان ها مراجعه کنند تا خدمات را دریافت نمایند.

وی تصریح کرد: از زمانی که گروه های جهادی در کشور درگیر خدمت شدند، به نظر می‌رسد یکی از خدماتی که این گروه ها می توانند داشته باشند، رابط بودن میان مردم و ارگان هاست.

شاهینی به خدمات گروه جهادی شهدای رهپویان وصال در سیل سال گذشته شیراز اشاره کرد و گفت: در سیل شیراز با مجوز استانداری، ثبت آماری دقیق از سیل زدگان شیراز جمع آوری کرده و در اختیار ارگان های دولتی برای مبنا قرار دادن جهت توسعه خدمات قرار دادیم، پس به نظر می رسد که تلاش گروه های جهادی در جهت سازماندهی شده تر کردن این فعالیت ها است؛ از این جهت که یک بعد از آسیب و محرومیت مردم از جهت مادی است و بعد دیگر از عدم اطلاع یا دسترسی به ارگان ها برای دریافت خدمات است.

وی افزود: از طرفی مجموعه‌ های خدمات‌رسان هم شبکه های توزیع مناسب و اطلاع دقیق از نیازمندان ندارند، پس گروه های جهادی می توانند واسطه این خدمات باشند با شناسایی محرومیت ها و افراد و معرفی آن ها به ارگان های خدمات رسان.

در ادامه، حاج حسین اسلامی با بیان اینکه به نظر من کرونا اتفاق بدی برای جامعه نبود؛ هر چند که سخت و زجرآور بود، اما ما در این ایام به یاد این جمله حضرت امام افتادیم که فرمودند: "جنگ یک نعمت است"؛ و سختی ها و مشکلات در واقع نعمت و رحمت هستند، اظهار داشت: وقتی در کوچه پس کوچه های شهر خدمت می کردیم، یقین داشتیم که در سنگرهای خط مقدم، در مقابل دشمن می‌جنگیم. در خستگی، چشم داشت بچه بسیجی ها، این تصور بود که در مقابل این خستگی ها، در بهشت صدها آبادی می آفرینند.

مدیر مجموعه مدینه النبی ضمن بیان اینکه علیرغم اینکه عده ای فکر می کنند باید زیر چتر بروکراسی اداری باشیم، من چنین اعتقادی ندارم؛ چرا که روحیه جهادی به این واسطه از بین می‌رود. تصریح کرد: برای کار جهادی باید با دل‌ وارد شد. ضمن اینکه گروههای و بچه های جهادی، زمان شناس هستند که خیلی در رشد و پیشرفت کارها خیلی تاثیرگذار است و سرعت عمل در کار خیلی حیاتی است. پس سه نکته دلی کار کردن، سرعت عمل و زمان شناس بودن در فعالیت های جهادی موثر است.

به گفته وی، یکی از نکته هایی که در فعالیت های جهادی قابل توجه است، همه جانبه گرایی در ارائه خدمات است که در مبارزه با کرونا هم این اتفاق افتاد و گروه های جهادی، ضدعفونی کردن اماکن و معابر، تولید ماسک و دستکش، همکاری با کادر رمان، جمع آوری کمک برای تهیه بسته های معیشتی در کنار شناسایی آسیب دیدگان، تخفیف گرفتن برای اجاره بها یا پرداخت آن، و رسیدگی و تقویت بنیه جسمی و روحی کادر درمان، را انجام دادند و حتی به مسائل عملی هم ورود کرده و در طراحی و تولید کیت تشخیص تا تلاش برای واکسن کرونا را هم انجام دادند.

وی با یادآوری اینکه دستگاه های اجرایی و دولتی در بروکراسی خود درگیر و به کار خود سرگرمند، تصریح کرد: این کار در زمان های بحران از حسن به عیب تبدیل می شود و این روحیه جهادی است که به سیستم دولتی در مهار آن بحران کمک می کند.

اسلامی با تصریح بر اینکه در در بحث کرونا، در موضوعات علمی و تخصصی پزشکی امتیاز خوبی به سیستم دولتی و پزشکی داده می شود و کارکرد دولت در این مورد خوب جواب داد، اظهار داشت: اما در موارد دیگر دولت خوب عمل نکرد و گروه‌های جهادی این خلاء را پر کردند. گروه های جهادی، با روحیه معنوی و الهی که رهبر عزیزمان به آنها می داد خط کاری می گرفتند و کارهای خوب و ارزشمندی را بروز دادند.

به گفته این مدیر گروه جهادی، صحبت های نیمه شعبان مقام معظم رهبری در ارتباط با رزمایش همدلی و مساوات، برگزاری یک رزمایش بزرگ و همه جانبه را رقم زد و این بود که به یاد صحبت هایامیرالمومنین(ع) به مالک افتادیم که به مالک فرمودند: "به نیازمندان برسید"؛ و بچه های جهادی، مالک بودن برای رهبر را به خوبی نشان دادند.

جایگاه گروههای جهادی در کنار دستگاه های مختلف

دکتر شاهینی در این ارتباط گفت: کار جهادی یک وقتی فعالیت در منطقه خودمان است؛ یک وقت عمل گروه های جهادی در منطقه ای غیر از محل خود؛ اما در بحران کرونا، گروه های جهادی در منطقه خود عمل می‌کردند، با گستره کمک به همه مردم.

به گفته مدیر گروه جهادی شهدای ره پویان وصال شیراز، با بیان اینکه این گروه ها طی جلساتی، سریع با هم به توافق رسیدند و تقسیم کار کردند؛ چرا که مراحل بروکراسی اداری میان این گروه ها وجود ندارد، اظهار داشت: یکی از ویژگی های مهم این است که گروه های واکنش سریع هستند که در شرایط عادی اصلا همچنین مواردی وجود ندارد، پس گروه‌های جهادی با توجه به اینکه ارتباطاتی با هم دارند، اما سیستم های پیچیده ندارد و این باعث می شود که در شرایط بحران، بتوانند به خوبی واکنش نشان دهند.

وی تصریح کرد: مدل واحدی میان این گروه ها برای ارائه خدمات وجود ندارد؛ مثلاً در سیل سال قبل شیراز، در یک منطقه خاص را پیدا کردم و تقسیم وظایف بر اساس آن منطقه جغرافیایی خاص برای ارائه خدمات انجام شد؛ اما در بحث کرونا بحث فراتر بود. مثلا وقتی در سطح جامعه بعضی اقلام کم یا نایاب می‌شود، گروه‌های جهادی شروع به انجام آن خدمات یا تولید آن کالاها می‌کنند، و این ارائه خدمات به همه افراد است نه افراد یک منطقه خاص است. پس خدمات با توجه به شرایط و منطقه متفاوت است.

شاهینی ادامه داد: لینک شدن با مجموعه‌های حاضر در محل که حضور مداوم دارند، از دیگر اقدامات این گروه ها برای ارائه خدمات بیشتر است. نحوه همکاری گروه های جهادی با هم و نوع تقسیم وظایف، بستگی به کار و هدف این گروه‌ها دارد؛ و این نقطه قوتی است که برای گروه‌های جهادی برشمرده می‌شود. این مجموعه‌ها ابتکار عمل را در دست می گیرند و واکنش مناسب نشان می‌دهند که در نوع خود بی‌بدیل است.

اسلامی هم در تکمیل صحبت های شاهینی گفت: هماهنگی های میان بچه های جهادی، دلی بود. برایشان مهم نبود که من باشم یا او، ما باشیم یا آنها؛ جامعه و مردم برایشان مهم بود. پس سعی کردند دل ها را به هم نزدیک کنند تا کار جلو برود.

به گفته وی، چند اتفاق خوب را در میان شاهد بودیم؛ اینکه این گروه‌ها در طول روز مدام با هم در ارتباط بودند نیازهایی که داشتند از گروه‌های دیگر به گروه‌های نیازمند تزریق می شد، یکی از این اتفاقات خوب بود. این نگاه مهربانانه و دوستی که میان این گروه ها وجود داشت به قطع می کویم که در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

مدیر مجموعه مدینه النبی افزود: گروه های جهادی برای مردم پای کار آمدند و فعالیت کردند؛ اما سرعت بچه های جهادی استان فارس در راس کل کشور حرف اول را می‌زند. اولین کارگاه های تولید ماسک و دستکش، اولین ضد عفونی کردن معابر، بخشش اجاره بهای اماکن مسکونی و تجاری، همه و همه در کشور اول بودند.

وی با یادآوری مجدد اینکه شیراز در همه موارد خدمات رسانی در کشور حرف اول را زده، ادامه داد:این همه مهربانی و صداقت و هماهنگی میان گروههای جهادی قابل توجه بود. هیچ کجایی شیراز نبود که گروه‌های جهادی قدم نگذاشته باشند و این نشان‌دهنده حرکت در یک مسیر و وحدت رویه در دل نیروهای جهادی است.

اعتماد مردم به گروه های جهادی

اسلامی به تغییر نگاه مردم به مذهبی ها و بچه بسیجی ها و نیروی نیروهای انقلابی در این ایام اشاره کرد و گفت: این تغییر نگاه، باعث همکاری میان مردم و گروه‌های جهادی بود. مردم پذیرفتند که عده‌ای در محله و شهرشان وجود دارند که خدمات را صادقانه ارائه می‌دهند و این تغییر نگاه مردم به بسیجیان و کسانی که با دلشان کار می‌کنند، اتفاق افتاد. دشمن سال‌ها تلاش کرده بود تا نگاه مردم به بسیجیان و رزمندگان، شهدا، و انقلابیون را عوض کند و شاید این اتفاق در حال روی دادن بود که با حادثه ای مثل شیوع کرونا، باز هم نگاه مردم به سمت بسیجیان و گروه‌های جهادی برگشت.

مدیر مجموعه مدینه النبی یادآور شد: سه سال است که نیروهای جهادی عید را در خدمت به مردم می گذارنند و این باعث شده که مردم لمس کنند که نیروهای جهادی، با جانشان پای کار مردم ایستاده‌اند. چه در بحث بهداشت و پزشکی، چه خدمات و غیره، گروه‌های جهادی نگذاشتند که مردم مشکلات زلزله، سیل، و در حال حاضر هم کرونا به زندگی آنها فشار بیاورد و مردم از این بابت خیالشان راحت بود.

نقش رسانه ها در معرفی نشدن فعالیت‌های جهادی به مردم چیست؟ اینکه اصحاب رسانه با ایده و خلاقیت جدید کار نمی‌کنند، ضعف از کجاست؟

مداح در این ارتباط تأکید کرد: رسانه هایی بودند که پای کار بودند و رسالت خود را انجام دادند و از ابتدای شیوع این بیماری، فعالیت کرده و انعکاس فعالیت‌های ارگانهای دولتی و گروههای جهادی را روزانه داشتند، در این راستا شاهد بودیم که کارگاه‌هایی که سال‌ها راکد بودند، با همکاری سپاه و دادگستری، مجدد راه اندازی شده و بعضی بالغ بر ۴۰۰ نفر کارگر را به کار گرفتند و در تولید اقلام مورد نیاز در این ایام کار کردند، یا کارگاه های جهادی که حتی در منازل تشکیل شده بود؛ اما متاسفانه رسانه ملی در این رابطه هیچ مستند خاصی تولید نکرد و فقط به انتشار بعضی اخبار کوتاه بسنده کردند. در این راستا، صدا و سیمای استان باید پاسخگوی این نقص باشد؛ اگرچه رسانه‌های دیگر رسالت خود را در حد توان انجام دادند، به نظر می‌رسد نقش روابط عمومی در میان گروههای جهادی ضعیف بود.

اسلامی در ادامه سخنان مداح تصریح کرد: ما در گروه جهادی، برای خودمان جایگاه تعریف نمی کنیم. بعد از گذشت چند وقتی از شروع قرنطینه، خیلی فکر کردیم چه کاری انجام دهیم که گروه‌های دیگر انجام نمی‌دهند؟ پس تصمیم گرفتیم در زمینه اجاره بهای منازل و اماکن تجاری کار کنیم. در فضای مجازی پیام ‌دادیم و بلافافصله هم مستاجران و هم خیران از این اقدام استقبال کردند، و بعد از سخنان مقام معظم رهبری این حمایت بیشتر هم شد؛ اگرچه صدا و سیما بعد از صحبت‌های مقام معظم رهبری تازه به این بخش از کار وارد شد.

شاهینی در تکمیل صحبت های اسلامی ادامه داد: ما برای بازتاب دادن فعالیت‌های گروه‌های جهادیمان، در حد گروه‌های فضای مجازی کار کردیم. اگرچه با همین بازتاب هم تعدادی از خبرنگاران و هم صدا و سیمای فارس، اخباری از فعالیت‌های ما را منعکس کردند؛ اما از صدا و سیمای استان انتظار بیشتری می رود که برای منعکس کردن فعالیت های گروه های جهادی به چند خبر کوتاه و تعدادی آمار و ارقام بسنده نکرده و مستندهایی در این رابطه تولید کند. گروه‌هایی بودند که واقعاً خاص بودن و جای کار بیشتری برای رسانه‌ها داشتند، اما این اقدامات یا اصلاً دیده نشد و یا خوب منعکس نشد.

اما مداح با بیان اینکه شرایط بحرانی، پیک کار خبرنگاران و عکاسان است و قطعاً با حجم کاری زیاد، همه موارد را نمی توانند شناسایی کنند، تأکید کرد: گروه های جهادی برای انعکاس فعالیت هایشان باید حداقل یک رابط رسانه‌ای داشته باشند.

اسلامی گفت: رسانه‌ها و خبرنگاران می توانند بمب روحیه و انرژی برای بچه های جهادی باشند. بچه های جهادی هیچ پشتوانه ای جز پشتوانه معنوی ندارند.

وی تصریح کرد: بچه های جهادی با دلشان پای کار می‌آیند، اما حریم هایی برای خودشان دارند تا اخلاصشان از بین نرود. گاهی تمرکز رسانه بر فعالیت های آنها شاید برایشان سخت باشد، اما رسانه باید نشان دهد که منعکس کردن فعالیتهای آنها برای دیده شدن خدمات گروهی و خدمت صادقانه است نه برای نشان دادن فعالیت یک شخص؛ باید به بچه‌های جهادی تاکید شود که تهیه خبر و بازتاب فعالیت های آنها برای نشان دادن ظرفیت‌های زیبای مومنانه استان است که باید در کشور و در دنیا معرفی شود.

اسلامی در ادامه با اشاره به مقام معظم رهبری در سخنرانی نیمه شعبان که به فعالیت های خاص چند استان اشاره کردند گفت: یکی از آنها خدمات فارس در تحفیف یا بخشودگی اجاره بها بود و یکی دیگر از استان‌ها هم استان یزد بود که مادر شهیدی منزل مسکونی خود را در اختیار گروههای جهادی گذاشته بودید. در یزد، بعد از صحبت مقام معظم رهبری، شب نماینده ولی فقیه در استان یزد، استاندار، فرماندار، شهردار، و دیگر مسئولین به خانه این مادر شهید رفتند این یعنی ارزش دیده شدن در دیده مقام معظم رهبری چقدر بالاست و مسئولین متوجه امر می شوند.

شاهینی افزود: وقتی گروه‌های مردمی قوی وارد می‌شوند و در اجتماع دیده می‌شوند، این یک روی سکه است، و آن روی سکه به ناکارآمدی و ضعف مجموعه های دولتی اشاره دارد.

اسلامی ادامه داد: حجم کاری که در استان هایی که مقام معظم رهبری از آنها نام بردند، قطعا بیشتر هم شد. مجموعه ما یک میلیارد تومان برای بخشودگی اجاره بها جمع آوری کرده بود، اما بعد از سخنان ایشان، در کل استان، ۱۲۵ میلیارد تومان بخشودگی اجاره بها چه منزل مسکونی و چه تجاری داشتیم و ۵۸۰ میلیون تومان هم پول برای اجاره بها پرداخت کردیم.

وی تأکید کرد: حرف من این نیست که ما کار کردیم؛ حرف من این است که این خصلت مهربانانه میان مردم ما وجود دارد. مقام معظم رهبری آن را دیده و به آن اشاره کردند، اما مسئولین دیگر نمی بینند. این کارها در تاریخ می‌ماند؛ اما چرا مسئولین باید عقب‌تر از مردم و جامعه باشند؟ این فشار و حجم کاری در هیچ کجای ایران بیشتر از فارس نبوده، حتی از تمام استان‌های دیگر برای حل مشکل اجاره بها با ما تماس می‌گرفتند. این کار گروه‌های جهادی همانطور که مورد قبول مردم است، باید در دید مسئولین هم نمود پیدا کند.

تجربه های کسب شده و همپوشانی این فعالیت ها در موقعیتهای بحرانی به خصوص در کرونا چگونه بود؟

شاهینی با تأکید بر اینکه همه فعالیت‌های ما تجربه است اظهار داشت: در شرایط بحرانی آنقدر فوریت و اورژانسی کار پیش می‌آید که حتی فرصت فکر کردن زیاد هم به ما نمی‌دهد.

وی گفت: بعد از سیل شیراز تصمیم گرفتیم که با گروههای جهادی هم پوشانی کنیم، اما شرایط دیگری پیش آمد و نشان داد که تجربه کار قبل، زیاد مناسب کار حاضر نیست.

وی معتقد است که برای گروه‌های جهادی نمی‌توان پروژه‌های بلند مدت را برنامه‌ریزی کرد و تا ظهور هم این گروه ها، تجربه های مختلف کسب می‌کنند. مثل جنگ از یک عملیات وارد یک عملیات و یک منطقه دیگر می شویم. من اینها را هم به عنوان رزمایش پیش از ظهور می‌دانم. نتایج این رزمایش‌ها در چند سال گذشته در عمل، موفقیت‌آمیز بود و می‌توان به آن نمره خوبی داد.

اسلامی در این رابطه می گوید: تجربه‌ای که در این مباحث داریم، این است که این تجربه ها به ما کمک خوبی در گروه های جهادی می دهد. بچه های جهادی با دست خالی و پشتوانه مردمی و معنوی جلو می‌روند و این تجربه ها بسیار موثر است. در بحث سختی و فشار روحی و روانی که در کرونا به مردم جهان حاکم شد، مردم ما در عین حال آرامش خوبی داشتند. من اعتقادم این است که حرکت نیروهای جهادی در این مورد خیلی موثر بود. مثلاً با ضدعفونی کردن اماکن و معابر، احساس آرامشی به مردم منتقل، و باعث ماندن مردم در منازل می شد. احساس تنها ماندن و رها شدن در مردم کمتر وجود داشت.

به گفته این مدیر گروه جهادی، تجربه دیگر این است در بحث کرونا مهار، مردم با رعایت قرنطینه کمک کردند و کنترل اعصاب خود را از دست ندادند؛ چیزی که در نقاط دیگر زمین، بخصوص در اوایل شیوع، شاهد آن نبودیم. این مسئله، دو وجه مردم را خوب نشان داد. یکی بحث سلامت و بهداشت است و دیگری اقتصاد؛ در جاهایی که نیاز بود مردم اقتصاد شخصی را کنار بگذاشتند تا سلامت باشند. مردم ما این را رعایت کردند؛ کاری که مردم دنیا نشان دادند این ظرفیت را ندارند. اگرچه یک درصد کمی هم بودند که خصلت های بدی در وجودشان بود و آن را نشان دادند که البته خیلی کم بودند.

اسلامی با اشاره به اینکه ما سال‌ها در وفور نعمت و آسایش بودیم و در کنار بچه‌های جبهه و جنگ و مدافع حرم، قدر آرامش و ثبات جامعه را ندانستیم و کرونا باعث شد قدر آسایش و آرامش را بدانیم، افزود: یک ویروسی آمد که نمی‌دانستیم چطور باید آن را کنترل کرد کرد، اما جامعه به این آسایش و آرامش نیاز دارد.

آسیب شناسی فعالیت های جهادی و جمع بندی

وی در جمع بندی مطالب تأکید کرد: در آینده باید فکر اساسی برای ساماندهی گروه های جهادی شود تا با برنامه و شناسنامه‌دار و در چارچوب خاص فعالیت کنند. حتی اگر این کار مردمی باشد، اگر ساماندهی اتفاق نیفتد، آینده این گروه های جهادی خطرناک می شود؛ چرا که هر کسی در مواقع بحران شماره حساب شخصی در فضای مجازی پخش کرده و مردم با نیت خیر کمک می‌کنند. اما معلوم نیست که چگونه هزینه می شود.

اسلامی ادامه داد: نکته دیگر اینکه فعالیت‌های جهادی در ایران به خصوص در تولید ماسک و ضدعفونی کردن معابر، الگویی برای دیگر کشورها در مقابله با کرونا شد و حسن ختام ما این که: "سر ما درد می کند که سینه سپر کنیم برای دین و ملت و انقلاب و نظاممان؛ درست میشود زندگی کرد؛ گاهی می‌شود به جای اسلحه، در خدمت به مردم قدم برداریم.

کمی ما را قبول می کنی با بزرگی کرمت، پس این یعنی همین کم را نگاه کردی، و تا آخر نگاهم می کنی هردم." این کارهایی که انجام شد، نگاهمان این است که کاری نکردیم. مردم ما انقدر بزرگ هستند و منش بالا با طینت پاک دارند که هرکاری هم برای آنها بکنیم کم است.

انتهای پیام/