به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، ۲۰ فروردین، سالروز شهادت سید مرتضی آوینی، بار دیگر یاد و خاطره این هنرمند انقلابی و مستندساز دفاع مقدس گرامی می‌شود. 

آوینی امروز به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های هنر متعهد شناخته می‌شود. او مسیر تحول فکری خود را مدیون اندیشه‌های امام خمینی (ره) بود؛ از یک دانشجوی معماری با گرایش‌های هنری غربی، به مستندساز انقلابی که با مجموعه «روایت فتح» به چهره‌ای ماندگار در تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. این تغییر نشان‌دهنده تأثیر عمیق رهبر کبیر انقلاب بر نسل هنرمندان انقلابی است.

در جوانی، آوینی تحت تأثیر جریان‌های هنری غربی قرار داشت؛ اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با مطالعه سخنرانی‌ها و نوشته‌های امام خمینی (ره)، تحول فکری عظیمی را تجربه کرد. امام خمینی در بیانات خود بر مسئولیت اجتماعی هنرمند و لزوم ایجاد هنری متعهد تأکید داشتند. این دیدگاه آوینی را به هنری هدایت کرد که در خدمت بیان ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس قرار می‌گرفت. او در یادداشت‌هایش بارها به این تحول اشاره کرده و از امام خمینی به عنوان نقطه عطف تغییر نگاهش یاد می‌کند.

مجموعه مستند «روایت فتح» نمونه بارز تأثیرپذیری آوینی از امام خمینی است. او با الهام از بیانات امام درباره معنویت جنگ و ضرورت روایت حماسه‌های رزمندگان، سبک جدیدی در مستندسازی جنگ پایه‌گذاری کرد؛ سبکی که توجه به ابعاد معنوی و الهی دفاع مقدس را در اولویت قرار می‌دهد و به یک اثر درخور توجه تبدیل شده است.

تأثیر فلسفی و عمیق آوینی بر نقد مدرنیته

تحول فکری آوینی تنها در حوزه هنر محدود نمی‌شود. تحت تأثیر اندیشه‌های امام خمینی درباره استکبارستیزی، او به یکی از منتقدان مهم مدرنیته تبدیل شد. کتاب «توسعه و مبانی تمدن غرب» او، نشان‌دهنده این تأثیرپذیری است که با نقد بنیادین مدرنیته و تأکید بر مادی‌گرایی آن، انسان را از حقیقت وجودیش دور می‌کند. این اثر به عنوان یکی از منابع مهم در نقد فلسفی تمدن غرب در ایران شناخته می‌شود.

نگاه متفاوت به مفهوم شهادت و عشق به جبهه‌ها

شاید یکی از عمیق‌ترین تأثیرات امام خمینی بر آوینی، مفهوم شهادت بود. آوینی که با مطالعه سخنان امام درباره فضیلت شهید و شهادت‌طلبی، عمیقاً تحت تأثیر قرار گرفته بود، به جبهه‌های جنگ تحمیلی رفت. عشق به شهادت در بیستم فروردین ۱۳۷۲ در منطقه فکه به تحقق پیوست، زمانی که او در حال فیلم‌برداری با انفجار مین جان خود را از دست داد.

نقش آوینی در جهاد تبیین و هنر انقلابی معاصر

آوینی با ترکیب هنر مستند و بینش عرفانی، الگویی بی‌نظیر برای جهاد تبیین ایجاد کرد. او نشان داد که هنر انقلابی باید واقعیت‌های عینی و حقیقت‌های معنوی را همزمان روایت کند. این نگاه به هنرمندان انقلابی می‌آموزد که با زبان تصویر و کلام، تاریخ دفاع مقدس را زنده نگه‌دارند و ارزش‌های آن را به نسل جدید منتقل کنند.

علی براتی، نویسنده و کارگردان سینما، در گفتگو با شیرازه تأکید کرد: آوینی جنگ را نه تنها یک رویداد تاریخی، بلکه جلوه‌گاه حقیقت می‌دانست. او به دنبال کشف باطن جنگ و تأثیر آن بر روح انسان بود. براتی با اشاره به آرمان‌گرایی آوینی می‌گوید: «آوینی به سینما به عنوان منبر تصویری نگاه می‌کرد»، و تأکید دارد که آثار او همواره تازگی و تأثیرگذاری خود را حفظ کرده است.

به همین ترتیب، یاد و خاطره مرتضی آوینی همواره در دل‌های ایرانیان زنده است و آثارش همچنان به‌عنوان منابع الهام‌بخش هنر انقلابی باقی مانده است.

انتهای خبر/ ۲۲۴۲۲۴