شیرازه - همان طور که پیش از این وعده داده بودیم، برای توجّه دادن هرچه بیشتر مسئولین به مقوله پراهمیت و متاسفانه مفغول مانده "فرهنگ"، برآنیم تا انشاءالله با انتشار آمار و اطلاعاتی ویژه و ناب، هر هفته به یکی از مصادیق حوزه فرهنگ بپردازیم. همچنین یادآور می شويم منبع اطلاعات ذیل، طرح بررسی و سنجش شاخص های فرهنگ عمومی کشور می باشد که به سفارش شورای فرهنگ عمومی انجام پذیرفته است؛ علاوه بر آن خوانندگانی که مشتاق کسب اطلاعات بیشتری در این خصوص می باشند می توانند به مطلب «ضرورت نگاه آماری به فرهنگ عمومی در استان فارس» مراجعه کنند.

"شیرازه"در گزارش اولین هفته خود به مقوله ای پرداخته است که هر از چند گاهی جنجال به پا می کند؛ طرفداران و مخالفان جدی خود را دارد و بعضا اهالی سیاست نیز برای کسب محبوبیت بیشتر، دست به دامان آن می شوند؛ و آن چیزی نیست جز "موسیقی"!

اما اولین سوال این است که اصلا چند درصد مردم استان فارس به موسیقی گوش می دهند؟

در پاسخ باید گفت که اکثریت اهالی فارس یعنی 69 درصد مردم، به پرسش "آیا موسیقی گوش می دهید" پاسخ مثبت داده اند؛ 30 درصد گفته اند اصلا موسیقی گوش نمی دهند و 1 درصد نیز به این سوال پاسخی نداده اند و یا عبارت نمی دانم را برای جواب خود ترجیح داده اند. اين در حالي است كه ميانگين افرادي كه در كل كشور به موسيقي گوش مي دهند 70 درصد هستند؛ به عبارت ديگر مردم استان فارس در مقايسه با ميانگين كل كشور، 1 درصد كمتر به موسيقي گوش مي دهند.

نكته ديگري كه در اين ميان به چشم مي آيد آن است كه استان خراسان رضوي و همچنين استان قم، در انتهاي نمودار قرار گرفته اند؛ يعني مردم استانهايي كه نام حرم اول و حرم دوم اهل بيت(ع) را بر دوش مي كشند، در مقايسه با مردم استانهاي ديگر، كمتر از همه به موسيقي گوش مي دهند. اين در حالي است كه سومين حرم اهل بيت(ع)، فاصله نسبتا معناداري با استانهاي مذكور دارد.

از سوی دیگر وقتی به جامعه آماری خود دقت بیشتری کنیم به نکات جالب تری دست می یابیم. از جمله آنکه مردان استان فارس بیشتر از زنان هم استانی خود به موسیقی گوش می کنند؛ شهری ها نیز بیشتر از روستاییها با موسیقی همراه هستند، و در نهایت آنکه هرچه تحصیلات افراد پاسخ دهنده بالاتر رفته است، افراد بیشتری از بین آنها به موسیقی گوش داده اند؛ به عبارت دیگر اگر افراد زیر دیپلم را در نظر بگیریم 57 درصد آنها گفته اند موسیقی گوش می دهند و در مقابل 42 درصد نیز پاسخ منفی داده اند که اختلاف زیادی محسوب نمی شود؛ اما اگر یک پله بالاتر برویم و افراد دارای مدرک دیپلم را لحاظ کنیم، شاهد خواهیم بود که تنها 14 درصد از آنان به موسیقی گوش نمی کنند و مابقی (86درصد) به سوال پاسخ مثبت داده اند؛ و در نهایت آنکه اگر افراد بالای دیپلم را در نظر بگیریم، اختلاف از این نیز بیشتر می شود، به طوری که 91 درصد پاسخ دهندگان دارای مدرک بالای دیپلم عنوان کرده اند که به موسیقی گوش می دهند و تنها 9 درصد از افراد این قشر به این سوال پاسخ منفی داده اند. لذا می توان گفت افزایش تحصیلات استان فارسی ها با گوش دادن آنان به موسیقی رابطه ای مثبت داشته است.

در بررسی سایر نتایج مربوط به موسیقی که در ادامه می آید باید در نظر داشت که 30 درصد از مردم فارس اصلا موسیقی گوش نمی دهند و لذا ادامه سوالات از آنها پرسیده نشده است؛ ما نیز در اینجا به جهت جلوگیری از طولانی شدن نوشتار، از بیان مکرر این موضوع در ادامه متن اجتناب کرده ایم.

اما در میان هم استانی هایی که به موسیقی گوش می دهند، حدود 40 درصد از آنان گفته اند برای این منظور از دستگاه های cd و mp3 استفاده می کنند؛ حدود 5 درصد رادیو و 23 درصد هم تلویزیون را برای گوش دادن به موسیقی انتخاب کرده اند.

اما سوال مهم دیگری که در این بین مطرح می شود آن است که این 69 درصدی که به موسیقی گوش میدهند، چه نوع موسیقی را برای خود دارای اولویت می دانند؟ به عبارت دیگر چه نوع موسیقی را گوش می کنند؟ سنتی، محلی، پاپ، راک، رپ، ...؟

برای یافتن پاسخ می توانید نمودار و جدول ذیل را بدون هیچ توضیح اضافه ای مشاهده کنید:

حال به این سوال می رسیم که این افراد چقدر از وقت خود را در یک شبانه روز مشغول گوش دادن به موسیقی هستند؟ به عبارت دیگر آیا به گوش دادن موسیقی معتاد هستند یا به صورت تفریحی موسیقی گوش می کنند؟

در پاسخ باید گفت نزدیک به 17 درصد از مردم فارس اظهار کرده اند که در هفته پیش از اجرای این طرح، در هر شبانه روز به طور متوسط کمتر از یک ساعت به موسیقی گوش داده اند؛ حدود 22 درصد از مردم استان به طور متوسط یک تا دو ساعت از شبانه روز، 14 درصد دو تا چهار ساعت و در نهایت 11 درصد نیز چهار ساعت و یا بیشتر از چهارساعت در یک شبانه روز به موسیقی گوش داده اند.

جالب آن است که نتایجی که پیش از این در خصوص تغییرات سطح سواد افراد در مورد گوش دادن به موسیقی حاصل گشته بود، در اینجا نیز مجددا تکرار گشته است؛ یعنی هر چه سطح تحصیلات افراد بالاتر رفته است، ساعات گوش دادن آنها به موسیقی نیز افزایش یافته است! به عبارت بهتر برخلاف تصور اولیه که پیش بینی میشود افراد دارای تحصیلات عالیه، بدلیل مشغله های علمی و شغلی، وقت کمتری خواهند داشت و لذا به موسیقی کمتر گوش خواهند کرد، اما نتایج بدست آمده حاکی از آن است که از میان افرادی که به موسیقی گوش می دهند، افراد بالای دیپلم حدود 2 ساعت و ده دقیقه در شبانه روز، دیپلمه های استان حدود 1 ساعت45 دقیقه، و افراد زیر دیپلم نیز حدود 1 ساعت و ده دقیقه از یک شبانه روز را مشغول گوش دادن به موسیقی بوده اند.

در اين بين بیان این نکته نیز خالی از لطف نیست که 63 درصد از مردم استان فارس گفته اند از امکانات صوتی خود (مانند ضبط صوت و دستگاه پخش cd یا mp3) فقط برای گوش دادن به "موسیقی" استفاده می کنند و حدود 32 از درصد فارسي ها نیز گفته اند از این امکانات برای گوش دادن به "غیرموسیقی" استفاده می کنند. اگر جداي از استان، شيراز را در همين زمينه با ساير كلان شهرها مقايسه كنيم، شاهد خواهيم بود مردم شهر مشهد با 51 درصد و مردم اصفهان با 41 درصد در صدر قرار گرفته اند و بعد از آن شيراز با 35 درصد در رديف سوم قرار گرفته است. اولویت برنامه های صوتی غیر موسیقایی شيرازيها نیز بدین ترتیب بوده است: حدود 24 درصد از مردم شيراز برنامه های آموزشی (نظیر مهارت های زندگی، سلامت، مشاوره، زبان خارجی و ...) را با وسیله های صوتی خود گوش داده اند، 10 درصد برنامه هاي علمي (آموزش هاي كلاسيك حوزوي يا دانشگاهي) و 6 درصد نيز برنامه هاي سخنراني را جزء یکی از سه اولویت خود برای گوش دادن به برنامه های غیر موسیقایی با امكانات صوتي اعلام کرده اند.

هرچند در زمينه موسيقي آمارهاي ديگري نيز موجود است كه ميتوان بدان ها استناد كرد، اما به منظور طولاني نشدن مقاله از بيان آنها صرف نظر مي شود و در آخر فقط يك مورد ديگر را ذكر مي كنيم كه در آن شيراز در مقايسه با تمام كلان شهرها، توانسته است رتبه اول را به خود اختصاص دهد و آن هم ميانگين زمان گوش دادن به غيرموسيقي با استفاده از امكانات صوتي مي باشد كه شيراز با ميانگين حدود 2 ساعت در يك شبانه روز، در صدر قرار گرفته است؛ جدول ذيل مورد اخير را گوياتر نشان مي دهد: