اشغال بیت المقدس و تولد رژیم صهیونیستی

از جنگ جهانی اول به عنوان بهترین فرصت برای یهودیانی یاد می شود که از سال ها قبل در رویای تشکیل دولت مستقل یهودی به فلسطین تحت حاکمیت عثمانی مهاجرت کرده بودند.

به گزارش شیرازه به نقل از فرارو، پس از آنکه در جریان جنگ جهانی اول انگلستان بخشی از سرزمین های متعلق به امپراتوری عثمانی را به چنگ آورد و در ادامه قیومیت فلسطین را از آن خود کرد در سال 1917 لرد روچیلد که سرپرستی فدراسیون صهیونیسم در انگلستان را به عهده داشت، پیش نویس لایحه را به بالفور، وزیر خارجه انگلیس تحویل داد که در آن خواستار حمایت از تشکیل کشوری یهود در فلسطین شده بود. بالفور چندی بعد طی نامه ای برای روچیلد نوشت، انگلستان نسبت به استقرار وطن ملی برای یهودیان در فلسطین نظر مساعد دارد و این آغازی بود بر آنچه بعدها به دولت صهیونیستی تبدیل و در مناطق اشغالی مستقر شد.

گرچه مهاجرت یهودیان به فلسطین از سال ها پیش از این تاریخ آغاز شده بود و در نزدیک به یک دهه به 40هزار تن رسیده بود اعلامیه بالفور در نوامبر 1917 در حمایت از تشکیل "وطن یهود" موج تازه ای از مهاجرت یهودیان به این منطقه را به دنبال داشت.

یک سال پیش از این و در سال 1916 قرارداد "سایکس ـ پیکو" میان فرانسه و بریتانیا به امضا رسیده بود و براساس آن فلسطین به صورت بین المللی اداره می شد اما چندی بعد انگلستان برای کسب حمایت مالی و سیاسی یهودیان صهیونیست ها را به تشکیل کشور یهود تشویق کرد.

در دسامبر 1917، حدود یک ماه پس از صدور اعلامیة بالفور، انگلستان طی نبرد موسوم به"جنگ اورشلیم" به فرماندهی ژنرال "ادوارد آلن بی" بیت المقدس را به اشغال خود درآورد اشغالی که طی چند دهه به استقرار دولت صهیونیستی منجر شد.

پس از آن بیت المقدس که همواره مرکز فلسطین به حساب می آمد به کانون حرکتهای ضد انگلیسی و ضد صهیونیستی مسلمانان تبدیل شد. با تشکیل «جمعیت اسلامی ـ مسیحی » بیت المقدس به ریاست موسی کاظم پاشا الحسینی در سال 1919، مقاومت مسلمانان و سایر عربهای فلسطین در بیت المقدس سازماندهی شد.

این تشکل در سال 1920 در مخالفت با اعلامیة بالفور، تظاهراتی در شهر قدس برگزار کرد و در آوریل همان سال، نخستین قیام جدی مسلمانان بیت المقدس در مبارزه با سلطة مشترک انگلیسیها و صهیونیستها بر فلسطین و بر شهر قدس را شکل داد که از سوی سربازان انگلیسی سرکوب شد.

گرچه تشکیل تفکر کشور یهود به چند دهه پیش از نبرد بیت المقدس اشغال فلسطین و حوادث پس از آن باز می گردد اما بی شک آنچه در دسامبر 1917 روی داد در تاریخ فلسطین نقش مهمی ایفا کرده و می توان از آن به عنوان تولد صهیونیسم در سرزمین فلسطین یاد کرد. این واقعه مهم در همان تاریخ توسط عکاس ناشناس ارتش بریتانیا در مجموعه ای ارزشمند به ثبت رسید که از لحظه ورود ارتش به بیت المقدس در سال 1917 تا 3 سال پس از این تاریخ و قیام های ضد صهیونیستی را در بر می گیرد. این مجموعه ارزشمند که تعدادی از عکس های آن را در زیر می بینید در موزه کتابخانه کنگره امریکا نگهداری می شود.