پیام‌های تبریک پی در پی عربستان و دیگر کشورهای غربی بلافاصله بعد از اعلام انتخاب حیدر العبادی نشان از رضایت همراه با خوش‌بینی این کشورها نسبت به ثمر دادن تلاش‌های چندساله آن‌ها برای تغییر در حاکمیت عراق و شکاف میان مواضع بغداد با تهران داشت. اندیشکده‌های آمریکایی در تحلیل‌های خود از دوره جدیدی در تاریخ سیاسی عراق با کنار رفتن نوری المالکی نوشتند که مهمترین شاخصه آن فاصله گرفتن از آنچه که "دخالت ایران در امور داخلی عراق و دامن زدن به فرقه‌گرایی" می‌خوانند بود و حضور تروریست‌ها و مزدوران دست‌پرورده خود را به همکاری نزدیک بغداد – تهران نسبت می‌دهند.

اما نقشه جدا کردن دولت جدید عراق از مرجعیت شیعه به بهانه حذف مالکی و تشکیل دولت فراگیر که ماه‌ها در بروکینگز و دیگر اتاق‌های فکر آمریکا پرداخته می‌شد، با دو اقدام غافلگیرانه حیدر العبادی در دو روز گذشته نقش بر آب شد. سفر به نجف و دیدار با آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعیان عراق و بلافاصله سفر به تهران – به عنوان اولین سفر منطقه‌ای – و دیدار با رهبر معظم انقلاب و دیگر مقامات کشورمان حاکی از پیوند دولت جدید عراق با مرجعیت شیعه دارد و سخنان العبادی در دیدار با رهبر انقلاب نیز نشان دهنده تداوم سیاست کلان عراق در هماهنگی و همکاری راهبردی با ایران در حل معضلات این کشور از جمله تروریسم است. مسیری که عربستان سعودی و ائتلاف ساختگی بر ضد داعش برای دولت جدید عراق ترسیم کرده بودند در همین ابتدای راه به مرجعیت شیعه و تهران ختم شد تا خط بطلانی باشد بر خیال‌پردازی های آغاز دوره پسا-مالکی در عراق.

حیدر العبادی در دیدار با رهبر انقلاب از کمک‌های جمهوری اسلامی به دولت عراق در مبارزه با تروریسم و داعش و مواضع مقام معظم رهبری تقدیر و تشکر کرد. نخست وزیر عراق در این دیدار تأکید کرده است با حمایت علما و هدایت رهبر انقلاب، این کشور می‌تواند تروریست‌ها را به عقب براند و از این مرحله عبور کند. همچنین تأکید رهبر انقلاب مبنی بر اینکه ایران از دولت جدید عراق همانند دولت قبل و با جدیت دفاع خواهد کرد نیز آب سردی بود بر پیکر همه گمانه‌زنی‌ها درباره آینده – به زعم دشمنان – سرد روابط دو کشور.

نخست وزیر جدید عراق کیست و مواضع امروز وی چه پیشینه‌ای دارد؟

آیت الله سیستانی روز دوشنبه که برای نخستین بار طی 4 سال گذشته با یک مقام سیاسی عراق دیدار می‌کرد، حیدر العبادی را به حضور پذیرفت و ضمن تبریک تشکیل و تکمیل کابینه جدید به العبادی، بر عدم حضور نیروی زمینی خارجی در عراق تأکید کرد. این مرجع عالیقدر شیعیان همچنین بر ضرورت بسیج عمومی، وحدت میان آحاد ملت عراق و مجازات مفسدین و همچنین گشایش بیشتر در روابط با کشورهای جهان بویژه همسایگان عراق تأکید کرده است. العبادی در این دیدار گزارشی از روند تکمیل کابینه جدید به آیت الله سیستانی ارائه کرده است.

حیدر العبادی نخست وزیر 62 ساله عراق از حزب الدعوه و از سیاست مداران شیعه عراق است که در دولت انتقالی این کشور پس از سقوط صدام وزیر ارتباطات شد و در دوران ابراهیم جعفری نیز مشاور نخست وزیر بود. او در سال 2006 نماینده پارلمان شد و قبل از رسیدن به کرسی معاونت رئیس مجلس، ریاست کمیسیون اقتصادی پارلمان را بر عهده داشت.

چالش‌های عراق تا روی کار آمدن العبادی، کنار زدن نوری مالکی را به هدف اصلی غرب و متحدانش در منطقه تبدیل کرد تا معرفی العبادی به عنوان نخست وزیر با استقبال غربی‌ها مواجه شود. جوبایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا در تماس تلفنی با فواد معصوم حمایت کامل آمریکا از رئیس جمهوری عراق را به دلیل نقشش در پاسداری از قانون اساسی اعلام کرد و با حمایت از انتخاب العبادی، تشکیل هرچه سریع تر دولت جدید و فراگیر در عراق را از درخواست‌های مکرر اوباما خواند. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه نیز از ضمن حمایت از انتخاب نخست وزیر جدید، از حیدر العبادی خواست برای مقابله با تهدید داعش، هر چه سریع‌تر دولت وحدت ملی تشکیل دهد. فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس هم از معرفی العبادی از سوی رئیس جمهور عراق استقبال کرده و گفته "اکنون تشکیل فوری یک دولت جدید و فراگیر برای مقابله با بحران عراق حیاتی است."

اما شاید سابقه العبادی در انگلیس و فعالیت‌های سیاسی – علمی وی در این کشور، غربی‌ها را از بابت روی کار آمدن نخست‌وزیری هماهنگ با آنچه که امروز ائتلاف می‌خوانند کمی آسوده خاطر کرده بود؛ خاطری که شاید با دیدارهای دو روز گذشته مشوّش شده باشد.

در سال 1952 در بغداد متولد شد و پدرش دکتر جواد العبادی از جمله ده‌ها پزشکی بود که به دلیل مخالفت با صدام ممنوع الفعالیت و مجبور به ترک عراق شد و پس از مرگش نیز اجازه ورود جسدش به این کشور داده نشد.

دکتر حیدر العبادی، دوره کارشناسی را در دانشگاه بغداد در مهندسی برق طی کرد و دوره کارشناسی ارشد و دکترای خود را در دانشگاه منچستر انگلیس در رشته مهندسی الکترونیک و برق گذراند. وی همچنین در دانشگاه «برونل» انگلیس به تدریس علوم قرآنی مشغول بود.

از مهمترین سوابق سیاسی العبادی پیش از سقوط صدام، مسئول دفتری حزب الدعوة الاسلامیه در خاورمیانه و در شهر بیروت در سال 1980 بود. سپس سمت سخنگویی در حزب الدعوة در انگلیس را بر عهده گرفت و علیه جنایات صدام فعالیت می‌کرد.

در سال 1981 رژیم صدام، یکی از برادران وی را دستگیر و به مدت 10 سال زندانی کرد. همچنین در سال 1982 نیز رژیم بعث دو برادر وی را به جرم عضویت در حزب الدعوة اعدام کرد. در سال 1983 گذرنامه وی به دستور سرویس اطلاعاتی رژیم بعث عراق به اتهام مخالفت با رژیم صدام باطل شد.

العبادی ریاست مؤسسه تکنولوژی پیشرفته لندن را در سال 1993 به عهده گرفت و تا سال 2003 کارشناس تکنولوژی حمل ونقل سریع السیر در این شهر بود و در همین سال پس از سرنگونی رژیم بعث به عراق بازگشت. وی در سال 2001 یک اختراع را در زمینه حمل ونقل سریع السیر به ثبت رساند.

العبادی در کنار فعالیت‌های سیاسی و علمی خود، از علوم دینی و اسلامی نیز دور نبوده است. وی استاد علوم قرآنی دانشکده اسلامی لندن از سال 1999 تا سال 2003 بود و کتابی درباره اسلام با عنوان "المختصر فی علوم القرآن" و همچنین کتابی درباره علوم قرآنی به زبان انگلیسی تألیف کرده است.

پیوند با مرجعیت

نخست وزیر جدید عراق پس از روی کار آمدن با چالش تروریسم در این کشور روبروست. اما العبادی راه حل مقابله با داعش را در داخل جستجو می‌کند نه در ائتلاف‌ها و خط و نشان‌های خیالی آمریکا برای تروریسم خودساخته‌اش.

العبادی درباره مبارزه با معضل امروز عراق گفته است اگر مرجعیت عالی نبود، ارتش نمی‌توانست در برابر داعش پیشروی و موفقیت داشته باشد. وی تاکید کرده است نبرد با تروریسم تا پیروزی نهایی بر گروه‌های تروریستی ادامه خواهد یافت. مردم عراق در حال چیدن محصول تبعیت از ندای مرجعیت عالی دینی در جنگ بزرگ با تروریست‌های تکفیری و بعثی صدامی هستند و آزادی مناطق مختلفی همچون آمرلی، طوزخورماتو، روستای البشیر، ربیعیه، جلولا و شهرهای دیگر مدیون رشادت‌های ارتش و نیروهای مردمی عراق بوده است.

حیدر العبادی در این زمینه گفته است اگر فتوای جهاد کفایی مرجعیت عالی دینی نبود، امکان پیشروی در برابر تروریست های داعش و پیروزی های پیاپی نیروهای عراقی وجود نداشت. نخست وزیر عراق تاکید کرده است که دولت عراق همچنان به اجرای طرح های خود برای آزادسازی مناطق اشغال شده از چنگال تروریست‌ها با تکیه بر نیروهای مردمی به عنوان پشتوانه مهم ارتش عراق ادامه خواهد داد.

نگاهی به آینده

بدون شک دشمنان عراق در منطقه و خارج از آن فتنه انگیزی‌های خود را ادامه خواهند داد. اهرم داعش در دست دشمنان ملت عراق است تا از یکسو یکی از مهمترین پایگاه‌های کمک‌رسانی به جبهه مقاومت را زخمی کرده باشند و همزمان در داخل این کشور نیز یکپارچگی و تبعیت از مرجعیت را هدف قرار دهند؛ همچنانکه پس از فتوای آیت الله سیستانی بر جهاد کفایی بر ضد داعش تلاش کردند آن را در مقابل اهل سنت قرار دهند.

وحدت عراق پله اول در حرکت دولت جدید و مقدمه نابودی تروریسم و قطع دست بیگانگان از این کشور است که با هدایت مرجعیت عالیقدر شیعیان و حرکت در مسیر مورد تأیید مرجعیت، این کشور از گزند فتنه ها در امان خواهد ماند.

ادامه راه گذشته در حمایت از مقاومت نیز همانطور که از سوابق مبارزاتی و اعتقادی العبادی بر می‌آید دستور کار دیگری است که دولت جدید عراق خواهد داشت؛ بدیهی است که تقویت خط مقاومت در منطقه، تروریسم تکفیری را در عراق و سوریه زمینگیر و حامیان آن را هم که هدفی جز شکست این جبهه ندارند، بر سر جای خود خواهد نشاند. روابط ایران و عراق نیز مستحکم‌تر از گذشته خواهد شد و العبادی هم با تقدیر از حمایت‌های ایران بر استفاده از رهنمودهای رهبر انقلاب در راه مبارزه با تروریسم تأکید کرده است تا شایعات گرایش‌های غربی دولت جدید را در همین ابتدای راه خنثی کند.

حرکت نخست وزیر جدید عراق به سمت مرجعیت شیعیان در نجف و متعاقب آن توقف در تهران به عنوان ایستگاه اول در سفرهای منطقه‌ای هم پیامی جز این نمی‌تواند داشته باشد؛ و از پی آن عصبانیت دشمنانی که در آینده پنهان نخواهد ماند.