مجلس و حوزه فرهنگ

کمیسیون فرهنگی مجلس با یکی از کمترین میزان استقبال های نمایندگان روبرو شده و تنها 4 نفر خواستار حضور در این کمیسیون شده اند.

شروعی تقریبا نا امید کننده برای کمیسیونی که به عنوان ناظر مسائل فرهنگی کشور عمل می کند. البته این شروع نا امید کننده تنها مختص دوره دهم نیست و در ادوار گذشته مجلس نیز کمیسیون فرهنگی یکی از کم اقبال ترین کمیسیون های مجلس بوده است و نمایندگان اغلب تلاش می کنند تا با حضور در کمیسیون هایی که  امکان تاثیر گذاری سیاسی و اقتصادی دارند برای حوزه های انتخابیه و البته خاستگاه های سیاسی شان وجه و امتیاز کسب کنند. از این نظر کمیسیون فرهنگی جزو کمیسیون های بی آب و نان مجلس به شمار می رود. عملکرد کمیسیون فرهنگی نیز بستگی مستقیمی به میزان فعالیت اعضا دارد. در دوره گذشته مجلس حتی امکان برقراری تماس با برخی از اعضای کمیسیون به سختی و تقریبا ناممکن بود چه برسد که از آنها برای مشارکت در مسائل روز فرهنگی و اظهار نظر پیرامون اتفاقات حوزه فرهنگ و هنر کمک خواست. البته در حوزه سینما به دلیل حساسیت ها فعالیت بیشتری از سوی کمیسیون صورت گرفت ولی در بیشتر موضوعات کمسیون آن گونه که می توانست تاثیر گذار باشد، فعالیت نکرد؛ آغاز مایوس کننده رکن فرهنگی مجلس در دوره جدید نیز این پیام را منتقل می کند که در مجلس دهم نیز نباید توقع کار چندان موثری از سوی کمیسیون فرهنگی داشت.

 دولت و مسئولیت فرهنگی

از نظر قانون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول امور فرهنگی و هنری کشور است و  بسیاری از نهاد های فرهنگی که به صورت غیر دولتی فعالیت می کنند نیز مجوز فعالیت شان و تائید عملکردشان را از وزارت ارشاد می گیرند.

برخلاف مجلس که در آن کمیسیون فرهنگی کم رقم و بی رونق است، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از وزارتخانه های کلیدی در دولت به شمار می رود و حتی می تواند نقش پاشه آشیل کابینه را بازی کند. عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر آنقدر گسترده است که اگر روزی قرار بر گسترش دولت و افزودن وزارتخانه های جدید باشد می توان از وزارت ارشاد به عنوان نامزد تقسیم به وزارتخانه های جدید نام برد. همین گستردگی حوزه فعالیت ها باعث شده تا بیشترین نقد ها نیز به عملکرد این وزارتخانه وارد شود. سینما، هنرهای نمایشی، رسانه، موسیقی و ادبیات بیشترین حجم انتقادها را از عملکرد دولت در حوزه فرهنگ به خود اختصاص داده اند.

در سینما از تربیت نیروهای انقلابی در حوزه تولید فیلم گرفته تا محتوای فیلم های تولید شده و پوشش بازیگران در مناسبت های سینمایی همگی از جمله مواردی است که انگشت اهمال و ولنگراری نسبت به آن همیشه  به طرف دولت  دراز بوده است. همین موضوع در اشلی کوچتر در تئاتر نیز دیده می شود. هنر های نمایشی به خاطر مخاطبان اندک و محدودیت ذاتی در ارتباط با مخاطب کمتر حواشی اش به بیرون درز می کند اما در مقابل همان حواشی نیز اعتراض های زیادی را در پی داشته است. عدم حضور رهبر انقلاب در دو دوره از سه دوره برگزاری نمایشگاه کتاب توسط دولت یازدهم نشانه ای از اعتراض ایشان به وضعیت فرهنگی عنوان شده است و تذکرات متعدد به وزیر ارشاد دولت یازدهم درباره  فعالیت های وزارتخانه و معضلات فرهنگی نشانه ای از کارنامه ضعیف دولت در حوزه فرهنگ است.

 رسانه ملی عقبگرد به گذشته

صداوسیما بعد از 18 ماه با تغییر در عالی ترین سطح مدیریت یعنی رئیس سازمان روبرو شد که در سابقه 37 ساله بعد از انقلاب موردی نادر به شمار می رود. صداوسیما از جمله  نهاد های فرهنگی است که به دلیل حساسیت فعالیت هایش رئیس آن به صورت مستقیم توسط رهبر انقلاب منصوب می شود و از این رو وظیفه سنگین تری نسبت به رسانه های دولتی و شخصی دارد. باوجود اینکه مقام معظم رهبری در حکم انتصاب رئیس سازمان صداوسیما بر گسترش دین و اخلاق و امید و آگاهی، ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی، پشتیبانی رسانه ای همه جانبه و مبتکرانه در امر بسیج عمومی ملت، کمک به مدیریت های اجرایی در جهت تامین اهداف و اجرای سیاست های کلان نظام و تحقق سند چشم انداز کشور تاکید شده است.

عملکرد صداوسیما از منظر بینندگان و کارشناسان رسانه می تواند نشان دهد این سازمان تا چه از حد وظایفی که رهبری بر عهده آن ها قرار داده را انجام داده یا می تواند انجام دهد. اما در حکم انتصاب عبدالعلی علی عسکری به جذب و حفظ و تربیت نیروهای انقلابی و کارآمد، اشاره شده است که در احکام مدیریت سازمان و بازگشت مدیران دهه 70 و 80 سازمان به مدیریت های ارشد رسانه ملی نشان می دهد تا اینجای کار نه خبری از جذب و تربیت نیرو است و نه بر کارآمدی نیروها توجهی شده است.

دولت و صداوسیما تولید و مدیریت بخشی اعظم تولیدات فرهنگی کشور را برعهده دارند و مجلس نیز وظیفه اصلی نظارت بر تولیدات فرهنگی دولت را برعهده دارد. از این رو پاسخگویی درباره تولیدات مضر فرهنگی و یا بی توجهی به تولیدات مفید فرهنگی به صورت مستقیم به مثلث دولت، مجلس و صداوسیما مربوط می شود و ولنگاری که رهبر انقلاب از آن نامبرده اند ناشی از اهتمام نداشتن این نهاد ها در پرداخت صحیح به مسئولیت ها است.