کد خبر: ۸۹۱۳۴
تاریخ انتشار: ۱۲:۲۷ - ۱۸ خرداد ۱۳۹۵
بخش دوم میزگرد شیرازه در مورد «هویت شهری»:

شیراز در یک آنارشیسم مبلمان شهری و هویتی قرار دارد/تأثیر فرهنگ گذشته بر مبلمان شهری/درحال حاضر خیابان‌ها در خدمت مردم نیستند

تحلیلگر هویت شهری گفت:درحال حاضر خیابان‌ها در خدمت مردم نیستند و بالعکس آنها درخدمت معابر هستند و براساس مؤلفه‌های فرهنگی نیستند.

به گزارش شیرازه، در سلسله میزگردهایی که با حضور فعالان، مسئولان و کارشناسان در دفتر شیرازه برگزار می‌شود، بحث های تخصصی در حوزه های مختلف بررسی می گردد. از جمله این نشست ها، نشست بررسی هویت شهری با حضور دو تن از کارشناسان معماری و تاریخ بود که در دو قسمت منتشر می شود.

هویت شهری یکی از پیچیده‌ترین و بحث انگیزترین مباحث نظری در شهرسازی است. چگونه می‌توان آن را در شهرها و یا در عناصر معماری ایجاد کرد و یا ارزیابی کرد؟ این سوالی اساسی است که بسیاری از محققین به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای آن هستند. از منظر علوم اجتماعی شهرها مکان های مناسبی برای شکل گیری نهادهای اجتماعی اعتلای ارزشهای فرهنگی، گسترش و تحکیم روابط و مناسبات اجتماعی و پاسداری ارزش‌های انسانی وهویت های ملی و محلی هستند.

محصول گفتگوی میزگرد رسانه‌ای بخش دوم با دکتر عباسی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ و تحلیگر هویت شهری به شرح ذیل می‌آید:

ساختار محلات قدیمی تحت تأثیر عوامل طبیعی و محیطی بوده است

عباسی با اشاره به این مبحث با بیان تعریفی از جغرافیای فرهنگی که شاخه‌ای از جغرافیای انسانی است، اظهار کرد: با نگاه به ساختار محلات قدیمی می‌بینیم که تقسیم بندی آنها تحت تأثیر عوامل طبیعی و محیطی مثل نور و مسیر آب بوده است و حتی نحوه استقرار کوشک‌ها و نقش باغ‌ها در مسائل شهری مورد توجه بوده که قابل بحث و بررسی است.

تأثیر فرهنگ گذشته بر مبلمان شهری

این استاد دانشگاه و فعال عرصه شهری با اشاره به اینکه حوزه فرهنگی و تاریخی شیراز بسیار گسترده است، افزود: تأثیر فرهنگ در تاریخ به عنوان یک الگوی کامل بر ساختار و مبلمان شهری قابل مشاهده است. در گذشته نهادهای حکومتی، نهاد اقتصادی مثل بازار و نهادهای دینی با نمادهای کاملاً مشخص در کنار هم قرار می‌گرفتند، مثل مجموعه بازار وکیل و مسجد وکیل که در اطراف مرکز حکومتی یعنی ارگ کریمخانی هستند.

معابر در گذشته اصطلاح شارع خاص و شارع عام داشتند 

به گفته این تاریخ پژوه؛ معابر در گذشته اصطلاح شارع خاص و شارع عام داشتند که در مباحث حقوقی نیز مطرح است و هرکدام فلسفه وجودی خاص خودش را دارد؛برای مثال: شارع عام گذرگاه‌های عمومی بودند اما شارع خاص حالت اختصاصی داشته و برای این باریک ساخته می‌شده که کنترل اجتماعی هم داشته باشد چون در گذشته نیروی انتظامی و پلیس به این معنا نبوده و خود مردم به نوعی نظارت و کنترل می‌کردند.

درحال حاضر خیابان‌ها در خدمت مردم نیستند

عباسی با اشاره به معابر شهری گفت: درحال حاضر خیابان‌ها در خدمت مردم نیستند و بالعکس آنها درخدمت معابر هستند و براساس مؤلفه‌های فرهنگی نیستند.

وی افزود: خانه های قدیمی دارای کلون‌های متفاوت زنانه و مردانه بودند که این هم فلسفه خاص خودش را دارد و نشان دهنده توجه به اهمیت محرمیت است.

شیراز در یک آنارشیسم مبلمان شهری و هویتی قرار دارد

این کارشناس و تحلیلگر مسائل شهری در بخش دیگر سخنان خود به بررسی وضعیت کلان شهر شیراز پرداخت و بیان کرد: به نظر من شیراز در یک آنارشیسم مبلمان شهری و هویتی قرار دارد که بی نظمی آن بسیار واضح و مشخص است. مثلاً؛ شهرک گلستان و شهرک صدرا آنچنان که باید در آن هویت اسلامی و ایرانی مشاهده نمی شود و فقط چند خیابان یا کوچه با عناوین ایرانی اسلامی نامگذاری شده اما هیچ شاخصه‌ای از معماری اسلامی و ایرانی در آن قابل مشاهده نیست.

عباسی افزود: طبق نظر برخی کارشناسان درجه حرارت مرکز شیراز با دیگر مناطق شهر متفاوت است و اختلاف چند درجه‌ای دارد که تمرکز در شهر و حرکت اتومیبل ها بر روی آسفالت و دیگر موارد باعث آلودگی و افزایش دما می‌شوند.

بافت‌های تاریخی را می‌شود احیا کرد

این پژوهشگر تاریخ درباره اهمیت بافت‌های تاریخی شیراز بیان کرد: اینکه بخواهیم مردم را به بافت‌های تاریخی برگردانیم عملاً امکان پذیر نیست، اما بافت‌های تاریخی را می‌شود احیا کرد و با سرمایه گذاری و تبدیل برخی خانه‌های قدیمی به جذب توریسم و رونق گردشگری کمک کرد.

عباسی با بیان اینکه ما چرا نباید پلیس اسب سوار داشته باشیم، ادامه داد: حتماً قرار نیست پلیس ما با خودرو به بافت قدیم شهر بیاید، مثل دیگر کشورهای دنیا که پلیس اسب سوار یا دوچرخه سوار دارند، ما هم می‌توانیم به جای عریض کردن کوچه‌های بافت قدیم که موجب عقب نشینی خانه‌ها و تخریب آن‌ها می‌شود، مانع تردد خودروها در بعضی مناطق بشویم و اسب یا دوچرخه و حتی سایر وسایل نقلیه که در گذشته مورد استفاده قرار می گرفته است  را جایگزین کنیم.

شیراز شهر فرصت‌ها نیست؛بلکه شهر فرصت‌طلب‌ها است

عباسی گفت: شیراز شهر فرصت‌ها است و در عین حال فرصت طلب ها نیز تاکنون ضربات زیادی را بر پیکره کالبد شهر شیراز وارد نموده است.

وی با بیان اینکه در مدیریت شهری شیراز اراده لازم برای توسعه همه جانبه و تغییر بعضی فضاهای شهری نیست گفت: اساس فرهنگ، کالبد شهری را می‌سازد و کالبد شهری بر فرهنگ و هویت نیز تأثیر گذار است، نوع رفتار و حتی مهربانی شهروندان تحت تأثیر ساختار و کالبدهای شهری است.

این فعال فرهنگی ضمن اظهار تاسف از آنارشیسم معلول بی اطلاعی مدیران شهری و هدفمند نبودن طرح‌های شهرسازی گفت: در پاسخ به تقاضای بالا برای داشتن مسکن، خانه‌هایی ساخته می‌شود که نیازهای آموزشی و پرورشی، تفریحی و آرامش خانواده‌ها مورد توجه قرار نمی گیرد.
نظرات بینندگان