ولنگاری فرهنگی جامعه، سیاست، اقتصاد، علم و دانش را هدف گرفته است
اما هیچ فرد یا نهاد و مرجعی را برای فرهنگ سازی در جامعه معرفی نمی کنند که به طور مثال فلان فرد، سازمان یا نهاد مسئولیت تأثیر‌گذاری در فلان حوزه فرهنگی را برعهده دارد، چه کارهایی انجام داده‌است و این مقدار بر فرهنگ مردم و جامعه تأثیر گذاشته است.
یکی از نهاد‌های مسئول و تأثیرگذار در حوزه فرهنگ به ویژه فرهنگ دینی، سازمان تبلیغات اسلامی است که وظایف متعددی در این حوزه بر عهده دارد.
از این‌رو پای صحبت حجت‌الاسلام شکرالله دانش، معاون فرهنگی پژوهشی اداره کل تبلیغات اسلامی نشسته‌ایم و مصادیق ولنگاری فرهنگی در حوزه‌های مختلف را بررسی‌کرده ایم، متن زیر حاصل مصاحبه با این مشاور مذهبی و فعال فرهنگی است:
حجت‌الاسلام شکرالله دانش، معاون فرهنگی پژوهشی اداره کل تبلیغات اسلامی فارس، در گفت‌و‌گو با خبرنگار شیرازه با اشاره به مسأله ولنگاری فرهنگی گفت: چیزی که از معنای ولنگاری فرهنگی اساساً به ذهن من می‌آید عبارت است از ذهنیت‌ها، افکار و رفتارهایی که متناسب با فرهنگ دینی و اخلاقی و ارزش‌های انسانی حاکم بر جامعه نباشد.
وی در ادامه افزود: مجموع این‌ها منجر به رفتارهای نامناسب، پوشش‌های نامناسب و هرگونه اقدام و عملی که در سطح جامعه به وجود بیاید و مغایر با شئون اسلامی و اخلاقی و آموزه‌های مکتبی و سنت‌های حاکم بر جامعه باشد که این‌ها منجر به هنجارشکنی و بر هم زدن نظم و ثبات اخلاقی و ارزش‌های انسانی می‌شود.
حجت‌الاسلام دانش اظهار داشت: این رفتارها و اقدامات، روابط سالم اجتماعی و انسانی را هم مختل می‌کند و جامعه به لحاظ اخلاقی با مشکلات و آسیب‌هایی روبرو می‌شود و در جامعه عوارض و آثار تخریبی فراوانی در حوزه‌های مختلف به دنبال دارد که بدرفتاری، بدزبانی، بد پوششی، بی‌اعتمادی و عدم روابط سالم انسانی و اخلاقی نمونه‌ای از این عوارض و آثار است.
وی ادامه داد: اساساً باید با دقت نظر مصادیق ولنگاری را بررسی کرد تا بعضی از مسائلی که احیاناً در این حوزه نمی‌گنجند اما هنوز جامعه متناسب با پدیده‌های علمی و اجتماعی آن‌ها را هضم نکرده باهم مشتبه نشود و از این جهت این موضوع و به‌خصوص مصادیق آن باید با دقت و حساسیت بررسی و در این خصوص اظهارنظر شود.
معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی فارس بیان کرد: عدم پایبندی به ارزش‌های اخلاقی در جامعه و خانواده‌ها از نتایج ولنگاری است که منجر به کاهش ازدواج و روابط سالم و شرعی می‌شود و از جهت دیگر باعث افزایش نرخ طلاق و فروپاشی خانواده‌ها در جامعه شده است.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث ولنگاری اخلاقی در جامعه می‌شود عدم پایبندی به مبانی معرفتی و انسان‌شناسی است که از آسیب‌های مهم فکری و ضایعات اخلاقی و اجتماعی است که دامن‌گیر جامعه می‌شود و منجر به ولنگاری اجتماعی می‌شود.
این کارشناس مسائل فرهنگی ابراز کرد: پخش سریال‌ها، فیلم‌ها، انیمیشن‌ها و کارتن‌هایی که در شبکه‌های ماهواره‌ای و سایت‌های مستهجن در فضای مجازی و گاهی در شبکه‌های اجتماعی در اختیار عموم جامعه قرار می‌گیرد و گاهی هم در قالب نوشته‌ها، جک‌ها، طنزها و طعنه به آموزه‌های دینی و معارف مذهبی و اخلاقی به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی در اختیار نسل جوان و نوجوان قرار می‌گیرد، سبب ولنگاری فرهنگی می‌شود.
وی ادامه داد: این محصولات ناسالم و آلوده فرهنگی افکار و احساسات مخاطبین خود را مورد هجمه قرار می‌دهد و افرادی تحت تأثیر این‌گونه تولیدات ضد فرهنگی به ولنگاری فرهنگی مبتلا می‌شوند.
حجت‌الاسلام دانش خاطرنشان کرد: متأسفانه متناسب با این تبلیغات آلوده و ناسالم در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و پایگاه‌های ماهواره‌ای که هدفمند اخلاق و ارزش‌های جامعه را نشان رفتند نوع محصولاتی که از بعضی از کشورها به‌عنوان پوشش در اختیار مردم جامعه اعم از مرد و زن قرار می‌گیرد می‌تواند این موضوع را در سطح جامعه عملی کند.
وی ادامه داد: بر اثر تبلیغات و ارائه محصولات ضد فرهنگی، برخی افراد در سطح جامعه لباس‌ها و پوششی را انتخاب می‌کنند که برخلاف عفت، وقار و منش دینی، اخلاقی و حتی سنتی در سطح جامعه است و این انتخاب تحت تأثیر فضای غالب تبلیغاتی ماهواره‌ها و فضای مجازی است.
این مشاور مذهبی با اشاره به رواج دروغ و تهمت در جامعه بیان کرد: یکی دیگر از مقوله‌های ولنگاری فرهنگی رواج دروغ‌گویی، تهمت، افترا و هتک حیثیت مردم با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با حجم بالا در جامعه است که از مهم‌ترین آثار آن تخریب مبانی ارزشی و اخلاقی جامعه و ایجاد روابط ناسالم اجتماعی و عدم امنیت در فضاهای حقیقی و مجازی و کاهش سطح اعتماد مردم نسبت به همدیگر است.
وی ادامه داد: این از نامبارک‌ترین نتایج ولنگاری اخلاقی است که هم میزان اعتماد جامعه کاهش پیدا می‌کند و درواقع از کوچک‌ترین واحد اجتماعی یعنی خانواده تا بزرگ‌ترین روابط اجتماعی تحت تأثیر فضای ناسالم اخلاقی و فکری قرار می‌گیرد و دچار آسیب جدی می‌شود.
حجت‌الاسلام دانش یادآور شد: ولنگاری فرهنگی در حوزه اقتصاد و سیاست نیز جریان دارد، فسادهای مالی، تبعیض، شکاف طبقاتی و کسب درامدها از طریق نامشروع و ناسالم، غش در معاملات و اجناس، به دست آوردن ثروت از طریق فریب و ایجاد روابط به‌جای ضابطه‌ها و قانون از مصادیق جدی ولنگاری فرهنگی در حوزه اقتصاد است.
وی تأکید کرد: فرهنگ به‌عنوان پایه و اساس جامعه و حیات سالم اجتماعی هر ملت است؛ در حوزه‌های سیاسی هم اگر سیاست‌مداران و دولت‌مردان به‌راحتی دروغ بگویند، آمارهای غیرواقعی و گزارش‌های غیرواقعی به مردم بدهند، صادق، شفاف و صریح نباشند و ارکان اساسی جامعه را با پول، استفاده از رانت و سوءاستفاده از امکاناتی که اجازه استفاده شخصی از آن‌ها را ندارند دچار تزلزل کنند، از مصادیق ولنگاری فرهنگی است.
معاون فرهنگی پژوهشی اداره کل تبلیغات اسلامی فارس با اشاره به مصادیق ولنگاری فرهنگی در حوزه علمی تصریح کرد: اگر جایگاه علم و دانش تخریب شود و انسان‌های ناآگاه و تحصیل تاکرده و بدون فضل صاحب مدرک شوند یا با تقلب و تزویر به دانشگاه‌ها و مراکز علمی راه پیدا کنند آنگاه جامعه علمی دچار آسیب جدی می‌شود.
وی ادامه داد: این بزرگ‌ترین ضربه بر پیکر جامعه و تخریب مبانی اساسی جامعه است، زیرا هوش و استعداد جای خود را به رابطه و پول می‌دهد و کسانی به ناحق در کرسی‌های دانشگاه و مراکز علمی می‌نشینند که لیاقت چنین جایگاهی را ندارند، و پزشک، مهندس یا معلم بی‌سواد تربیت می‌کنند با مدرک و بی‌علم، سلامت و اخلاق جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهند.
