توسعه نامتوازن علت مهاجرت به کلان‌شهرها/سرانه هر شهروند پایتخت‌نشین چندین برابر شهرهای کوچک
معضلی که به اعتقاد خبرنگاران ریشه در بی‌توجهی به شهرهای کوچک و ایجاد ساختار نامتوازن توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد.
فارغ از این مسئله، افزایش آسیب‌های اجتماعی نیز معضل دیگری است که با مهاجرت‌های بی‌رویه بیش از پیش نمایان شده و تبعاتی نیز با خود به همراه داشته است.
با بررسی پدیده مهاجرت در کشور، شروع آن را در پیش از انقلاب اسلامی و به دنبال اجرای برنامه اصلاحات ارضی در سال 1342 می‌بینیم که علت عمده آن اشتغال محسوب می‌شود. البته با صنعتی شدن کلان‌شهرها به ویژه تهران اوج مهاجرت در دهه 50 شکل گرفته و در واقع علت عمده مهاجرت‌ها وجود امکانات شهری و اشتغال بوده است.
عوامل دیگر چون امکانات درمان، بهداشت و تسهیلات آموزشی متمرکز در شهرها نیز در افزایش این امر تاثیرگذار بوده است.
استادیار جمعیت شناسی موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت می‌گوید: بررسی‌هایی انجام شده در زمینه مهاجرت، این امر را نشان می‌دهد که عوامل دافعه مبدا بسیار مهم تر از عوامل جاذبه مقصد به شمار می‌رود.
علی قاسمی که معتقد است عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، جمعیت شناسی، طبیعی و کشاورزی در جهت‌دهی پدیده مهاجرت از روستا به شهر نقش دارد، برنامه‌ریزی کاربردی را راهکار جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه می‌داند که در این میان بیشترین توجه را باید به مبدا و توسعه روستاها کرد تا به وسیله این امر بتوان به صورت غیرمستقیم مانع مهاجرت‌های بی‌رویه از روستا به شهر شد.
به باور این استاد دانشگاه چنانچه به توسعه روستایی به صورت کلی نگریسته شود و از نظر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، این امر مورد توجه قرار گیرد، به یقین راهکار بسیار خوبی برای ماندن جمعیت در روستا و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها است.
بر اساس سرشماری سال 1365 از 100 درصد مهاجرت‌ها، 32 درصد آن مهاجرت روستا به شهر بوده است. این موضوع در سرشماری سال 1375 با 10 درصد کاهش به 22 درصد رسید. در سرشماری 10 سال بعد، از مهاجرت به شهر 20 درصد کاسته شد و در تازه ترین سرشماری در 1390 خورشیدی این نرخ به 13 درصد رسید.
به اعتقاد قاسمی، درصد مهاجرت‌های روستا به شهر در چهار سرشماری روند کاهشی را پیموده است اما مهاجرت شهر به روستا در سرشماری 1365 خورشیدی 14 درصد، در 10 سال بعدی 18 درصد، در 1385 خورشیدی 17 درصد و در آخرین سرشماری به 15 درصد رسیده است.
سرانه هر شهروند پایتخت‌نشین چندین برابر شهرهای کوچک
وجود جاذبه‌های فراوان در شهرهای بزرگ سبب گرایش روستاییان به زندگی در شهرها است.
رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: برخی افراد معتقد به جابه‌جایی پایتخت هستند و علت آن را شلوغی و افزایش جمعیت و به تبع آن مشکلات ناشی از این معضل می‌دانند.
محمدرضا رضایی ادامه می‌دهد: به اعتقاد بنده جابه‌جایی پایتخت یک اشتباه محض است و برای این کار 100 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است؛ پول هنگفتی که برآورده کردن آن غیر ممکن است.
وی اضافه می‌کند: کافی است بحث جابه‌جایی پایتخت مطرح شود؛ همزمان قیمت زمین در آن مکان چند برابر شده و سرمایه‌های کشور بی‌خود تلف می‌شود.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه دلیلی برای جابه‌جایی پایتخت نمی‌بینم، علت ازدیاد جمعیت در تهران را ایجاد جاذبه و وجود امکانات در این کلان شهر می‌داند.
رضایی معتقد است این امکانات باید از تهران خارج شده و به سایر شهرها منتقل شود تا ضمن ایجاد مهاجرت معکوس به کاهش روند معضلات این کلان‌شهر منجر شود.
وی با اشاره به اینکه سرانه هر شهروند در تهران نزدیک به پنج میلیون تومان است تاکید می‌کند: این در حالی است که سرانه هر شهروند در شهری مانند جهرم 300 هزار تومان برای هر نفر است.
نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: تمام امکانات، تجهیزات، فضای سبز، واحدهای تولیدی، دانشگاه‌ها و مراکز درمانی خوب در شهرهای بزرگ تجمیع شده و طبیعی است که مردم به سمت کلان شهرها حرکت کنند.
وی تصریح می‌کند: در صورت خروج این امکانات از کلان شهرها به تبع مشکلات و معضلات موجود نیز کمتر می‌شود.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
