اروپا تضمين نداد
به گزارش رویترز، فدریکا موگرینی پس از دیدار با وزیران خارجه ایران، بریتانیا، فرانسه و آلمان در بروکسل گفت یک گروه کارشناسی مأمور محافظت از سرمایهگذاریهای شرکت تجاری اروپایی در ایران شده است. وی در یک نشست خبری با بیان اینکه «ما در حال همکاری برای یافتن یک راهحل عملی هستیم،» خاطرنشان کرد «تدابیری که به دنبال آن هستیم شامل اجازه یافتن ایران برای صادرات نفت و امکان فعالیت بانکهای اروپایی است.» حفظ و تعمیق روابط اقتصادی با ایران، ادامه فروش نفت، گاز، کاتالیست و محصولات نفتی و پتروشیمی و انتقالهای [مالی] مربوطه، مبادلات بانکی موثر با ایران، ادامه روابط در زمینه حمل و نقل دریایی، از جمله محورهای کلی بود که موگرینی تأکید کرد در طرح حمایت اروپا از برجام وجود دارد اما او در ادامه نشست در پاسخ به این سؤال که آیا آنچه اروپا درباره حفظ برجام اعلام کرده است، «تعهد، قول یا صرفاً مجموعهای از اهداف هستند» و اینکه آیا اتحادیه اروپا «میتواند حفظ همین سطح فعلی از تجارت با ایران در ماهها و سالهای پیش رو را تضمین کند» گفت: «فهرست موضوعاتی که اشاره کردم، موضوعاتی هستند که تصمیم گرفتیم به آنها بپردازیم، با این هدف که به مجموعهای از راهکارهای عملی برسیم.» موگرینی افزود: «بنابراین،اینها مجموعهای از اقدامات نیستند، بلکه مجموعهای گسترده و متنوع از موضوعاتی هستند که باید به آنها بپردازیم و تصمیم گرفتیم به شکلی کاملاً هماهنگ از جمله با دیگر اعضا، روی آنها کار کنیم تا ظرف چند هفته آینده به راهکارهای عملی برسیم. بنابراین، اینها مجموعه موضوعاتی هستند که باید مورد رسیدگی قرار گیرند تا ظرف مدت کوتاهی به راهکارهای عملی برسیم.» موگرینی ادامه داد: «روشن است که راهکارهای عملیای که داریم روی آنها کار میکنیم، بسته به موضوعات مختلفی که در موردشان صحبت میکنیم، ماهیت متفاوتی دارند. اطمینان دارم که در روزهای آینده شما اطلاعاتی درباره ابعاد فنی کار دریافت خواهید کرد اما ما حالا فهرست روشنی از موضوعاتی را که باید رسیدگی شوند، در اختیار داریم.»
موگرینی: تضمین بده نیستیم
وی درباره «تضمینی» که اروپا میتواند ارائه دهد، گفت: «این مسئلهای است که میخواهم خیلی روشن به آن بپردازم... ما داریم در فضایی بسیار دشوار کار میکنیم. این چیزی است که مردم اروپا میدانند، مردم ایران میدانند، رهبران [کشورها] میدانند. بعد از اینکه هفته گذشته همین موقع، در پایان هفته، از بیانیه رئیسجمهور ترامپ مطلع شدیم، فضای دشواری شکل گرفته است.» در حالی که محمدجواد ظریف خواستار «ارائه تضمین به ایران» برای بهرهمندی از منافع برجام شده، موگرینی به ظریف گفت که چنین تضمینی نمیتواند بدهد: «من نمی توانم درباره تضمین حقوقی یا اقتصادی صحبت کنم ولی میتوانم از جانب طرف اروپایی درباره عزم و جدی بودن و کار فوری سخن بگویم.» موگرینی افزود: «ما تعهد خود به اجرای مداوم، کامل و مؤثر توافق هستهای با ایران را یادآور شدیم. [این توافق] به عنوان یک عنصر کلیدی در معماری منع اشاعه جهانی و یک دستاورد چشمگیر دیپلماتیک با اتفاق آرا توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل تأیید شده است.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه داد: «ما بر تعهد مشترکمان بر اطمینان از اینکه این [هدف] همچنان محقق باشد تأکید کردیم و از همین رو توافق کردیم که گفتوگوهایمان را در تمام سطوح تعمیق کنیم. همین امروز هم کارشناسان ما ساعتهای زیادی را با هم کار کردند.» موگرینی افزود: «هفته آینده نشست کمیسیون مشترک در سطح معاونین وزرای خارجه یا مدیران سیاسی که سطح معمول نشستهای کمیسیون مشترک است، در وین برگزار میشود. روشن است که در روزهای آینده در پی گفتوگوهای خوبی که امروز داشتیم، روی این خطوط کار خواهیم کرد. موگرینی با بیان اینکه در نشست روز چهارشنبه، شورای اروپا و سران اتحادیه اروپا را در جریان نتایج نشست قرار میدهد، گفت توافق شد که هم سه کشور اروپایی حاضر در نشست و هم دیگر اعضای اتحادیه اروپا، علاوه بر سطح اتحادیه، تدابیر قانونی لازم در داخل کشورهایشان را هم برای اجرایی کردن ساز و کارهای مد نظر برای «حمایت از فعالان اقتصادی اروپایی» در دستور کار قرار دهند. او گفت در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم که تا 10 روز دیگر برگزار میشود، موضوع ادامه اجرای برجام در دستور کار خواهد بود و تمام 28 کشور برای اجرایی کردن خطوط مورد توافق در نشست بروکسل، با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
خودمان را گول نزنیم
جین كلاور جانكر، رئیس كمیسیون اروپا نیز در اظهارنظری شبیه به موگرینی هرچند بر لزوم زنده نگه داشتن برجام تأكید كرده ولی گفته كه اروپا نباید خودش را فریب بدهد. جانکر گفته كه من خواستار این هستم كه بر سر موضع مشتركمان درباره روابطمان با امریكا و همچنین روابطمان با ایران توافق داشته باشیم. او تأكید كرده است: «ابزارهای ما وجود دارد و از آنها استفاده خواهیم كرد ولی خودمان را گول نزنیم (چونكه) ابزارهای ما محدود است.» شركت توتال در اولین واكنش به خروج امریكا از برجام در موضعگیری كه میتواند برآیندی از موضعگیری اروپا باشد گفته كه در صورت عدم معافیت، نمیتوانیم پارس جنوبی را ادامه دهیم شرکت فرانسوی توتال اعلام کرده است که با توجه به خروج امریکا از توافق هستهای ایران، ناگزیر به توقف فعالیتهایش در ایران است. توتال میگوید با بازگشت تحریمهای امریکا علیه ایران، این شرکت نمیتواند فعالیت در فاز ۱۱ پارس جنوبی را ادامه دهد، مگر آنکه امریکا برای این شرکت معافیت از تحریمها قائل شود.»
برجام با مسئله موشکی ارتباط ندارد
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به این سؤال که اگر بتوان برجام را حفظ کرد، آیا اروپا میتواند بعداً درباره سایر موضوعات از جمله برنامه موشکی و منطقهای هم با ایران گفتوگو کند یا نه، گفت: «یک چیز که برای همه ما اروپاییها روشن است، این است که با بودن برجام ما برای رسیدگی به هر موضوع دیگری که باید به آن بپردازیم، چه مسئله موشکی و چه مسئله منطقهای، شانس بهتری داریم.» موگرینی افزود: «ما این واقعیت را به صراحت گفتهایم که هیچ ارتباطی میان این دو وجود ندارد. توافق هستهای به این دلیل به دست آمد و اکنون هم کارآمد است که صرفاً مرتبط با مسئله هستهای بود. این تصمیمی بود که 15، 16 سال پیش اتخاذ شد و ما به تعهداتی که کردهایم پایبند هستیم. این بدان معنی نیست که از موضوعاتی که باید در شکلی متفاوت درباره آنها با ایران صحبت کنیم، صرفنظر کنیم. ما همواره به صراحت گفتهایم که اگر توافق هستهای حفظ شود، شانس بیشتری برای گشودن مسیرهای گفتوگو با ایران وجود خواهد داشت.»
مرکل میماند و زیمنس میرود!
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز چهارشنبه با حضور در پارلمان این کشور در سخنانی گفت: بهترین راه برای رسیدگی به نگرانی جهان درباره نقش ایران در منطقه و برنامه موشکهای بالستیکی این کشور، ماندن در چارچوب توافق هستهای با ایران، حتی پس از خروج امریکا از آن است. مرکل همچنین گفت: سؤال این است که اگر شما از یک توافق خارج شوید بهتر میتوانید مذاکره کنید یا زمانی که در توافق هستید... ما میگوییم که شما اگر در توافق بمانید، بهتر میتوانید مذاکره کنید. در همین حال مدیرعامل شرکت زیمنس در توئیتی پیشدستانه اعلام کرده است: «نمیتوانیم هیچ سفارش جدیدی از ایران بگیریم. باید واقعیت سیاسی را بپذیریم. من نگران نیستم، حجم فعالیت ما در ایران خیلی محدود است. باید بین منافع و ارزشهایمان تعادل برقرار کنیم.»