به گزارش شیرازه، در جریان حمله هفته گذشته سپاه پاسداران به گروه تروریستی داعش در پاسخ به حمله در جریان رژه نیروهای مسلح در اهواز شاهد یک تهاجم ترکیبی توسط نیروی هوا فضای سپاه بودیم. تهاجمی که توسط موشک های بالستیک و ۷ پهپاد انجام شد. در ساعات و روزهای اولیه پس از تهاجم مثل همیشه بحث موشک های به کار رفته در این عملیات داغ تر بود و آنچنان که باید به جنبه پهپادی این حمله پرداخته نشد با این که این بخش از حمله دارای نکات بسیار جالبی بود که بخشی از آنها برای اولین بار به نمایش در آمده است.

در این حمله ۷ فروند پهپاد شرکت داشتند که می توان آن را سنگین ترین حمله پهپادهای رزمی تاریخ ایران و به نوعی نیروهای مسلح جهان از لحاظ تعداد پهپادهای شرکت کننده در تهاجم توصیف کرد چراکه درست است برخی تروریست ها در مناطقی چون سوریه یا عراق، از تعدادی پرنده بدون سرنشین جهت اجرای عملیات های خود استفاده می کنند اما آن پرنده ها در حد کوادکوپتر بوده و پهپاد رزمی در کلاس تعریف شده جهانی آن محسوب نمی شوند.

کدام پهپادها به داعش حمله کردند؟

علاوه بر تصاویر منتشر شده از این عملیات، صدای فیلم منتشره توسط رسانه ملی هم منبعی برای آنالیز بهتر این عملیات مهم و افتخارآمیز است که بر این اساس، می توان گمانه زنی کرد حداقل دو نوع پهپاد رزمی و دوربرد سپاه در این حمله شرکت داشته اند که یکی از آنها از پیشران جت بهره برده و دیگری از موتور توربوپراپ استفاده می کرد. در تصاویر منتشر شده، اولین پهپاد شباهت خاصی به گونه سیمرغ داشت که در حقیقت مدل مهندسی معکوس شده ایران از روی پهپاد آمریکایی RQ-۱۷۰ است که چند سال پیش در کشور ما به دام افتاد. پهپاد بعدی که بر اساس صدای پخش شده از یک موتور ملخی بهره می برد شاید گونه صاعقه یا شاهد باشد که از موتور ملخی بهره می برد.

تصویر مربوط به لحظه جدا شدن مهمات از این پهپادها نیز پخش شد که خود حاوی نکات جالبی بود. به نظر می رسد در جریان این حمله از نسل جدید مهمات سری سدید استفاده شده که نمونه های سابق آن چندین سال است روی پهپادهای شاهد ۱۲۹ عملیاتی شده و در عراق و سوریه نیز بر علیه تروریست ها به کار رفته است. در حمله اخیر و بر اساس تصاویر منتشر شده، مهمات مورد نظر در درون بدنه پهپاد نصب شده بودند و بعد از باز شدن دریچه بمب ها رها شده و پس از باز شدن بالچه ها به سمت هدف سرازیر می شدند. مسئله جمع شدن بالچه ها نشان از انجام تغییراتی در بمب سدید برای استفاده از این پهپاد دارد تا قابلیت های رادارگریزی آن حفظ شود. تصاویر پیش از این بمب مذکور نشان دهنده ثابت بودن بالچه های نصب شده بر روی این بمب بوده است.

سدید یک بمب هدایت شونده است که می تواند در صورت لازم به سمت هدف گلاید (پرواز بدون نیاز به موتور) کند. وزن کلی آن ۳۴ کیلوگرم است و از سر جنگی شدید الانفجار و ترکش شونده بهره می برد و نحوه فعال شدن آن برخورد مستقیم به هدف اعلام شده. این بمب هدایت شونده می تواند بر اساس سفارش مشتری به سامانه های هدایت اپتیکی، لیزری یا فروسرخ مجهز شود.

در بازدید دبیر شورای عالی امنیت ملی از دستاوردهای پهپادی نیروی هوافضای سپاه، بمب های سدید با جستجوگر تصویرساز حرارتی نیز مشاهده شد. بمب های سدید قابلیت حمله به اهداف ساکن و متحرک را در تمام شرایط آب و هوایی (با جستجوگر حرارتی) دارند. با توجه به قابلیت های مذکور، تکفیری ها در سوریه و عراق و تروریست های حاضر در برخی از مرزهای کشور، از این سلاح مخصوص پهپادهای ایرانی هراسی عجیب دارند.

این مسئله نشان دهنده به کار رفتن اصول طراحی پنهان کار در ساخت پهپاد مورد نظر آنهم در بالاترین و دقیق ترین درجات است. بحث حمل مهمات در داخل بدنه پرنده های رزمی یکی از مسائل بسیار مهم در زمینه کاهش سطح مقطع راداری یک هواگرد محسوب می شود که امروزه در هواپیماهایی مثل B-۲، F-۲۲ و F-۳۵ قابل مشاهده است. هنوز به جزییات بیشتری از این حمله و پهپادهای مورد استفاده در آن برای آنالیز دقیق نیاز است ولی تا همین جا می توان گفت ایران به عنوان اولین کشور جهان از یک پهپاد تهاجمی پنهانکار به صورت عملیاتی استفاده کرده است آنهم دشمنی در فاصله حدودا ۶۰۰ کیلومتری که با محاسبه مسیر بازگشت، نیازمند ۱۲۰۰ کیلومتر پرواز بوده است.

ذکر این نکته مهم است که هم اکنون تعداد بسیار محدودی طرح مربوط به پهپادهای پنهانکار، خصوصا با الگو گیری از طرح بال پرنده در دنیا وجود دارد که یکی از آنها مثل RQ-۱۷۰ عملیاتی شده اند. منتها در نقش تهاجمی، هنوز پهپاد پنهانکاری در نیروهای مسلح دنیا به صورت رسمی عملیاتی نشده است. در عین حال حضور این تعداد از پهپادها در محل حمله کمک می کند تا تصویر کاملی از حمله و همچنین میزان خسارت وارد شده به دشمن بعد از این حمله مشخص شود. بخشی از تصاویر مربوط به بقایای اهداف حملات موشکی توسط پهپادها ضبط شده بودند که در روزهای گذشته منتشر شدند. در حملات قبلی موشکی سپاه به داعش و تروریست ها در شمال عراق نیز از پهپادها برای ثبت لحظه اصابت موشک ها به هدف استفاده شده بود.


یکی از مباحثی که اخیرا به شدت در محافل نظامی دنیا درباره آن بحث و تبادل نظر میشود، مسئله ای به نام حمله موجی یا یورش فوجی با استفاده از سامانه های بدون سرنشین است. در این نوع حمله شاید ده ها یا در آینده نزدیک صدها فروند پهپاد با ماموریت های گوناگون مثل شناسایی، انتحاری یا در نقش گول زننده پدافند هوایی به ناگاه وارد منطقه مشخصی شده و سامانه های دفاع هوایی دشمن را با حجم گسترده ای از مهاجمین رو به رو می کنند که عملا دفاع در برابر آن یا ناممکن یا بسیار سخت می شود. البته اجرای این نوع حملات نیازمند سطح بالایی از دانش در حوزه پهپادی در کنار داشتن سامانه های پیشرفته کنترل و ارتباط و در مراحل پیشرفته تر بحث هوش مصنوعی است.

«مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» در گزارش بهمن ماه سال گذشته خود، ایران را در آستانه رهایی از تحریم‌های تسلیحاتی و دست‌یابی به فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند هوش مصنوعی و «یورش فوجی» توصیف می‌کند که نشان از جهش تکنولوژی های فنی و نیز فرماندهی - کنترل در نیروهای مسلح کشورمان دارد.

حمله هفته گذشته به داعش توسط ۷ پهپاد رزمی، پنهانکار و دوربرد که از مبداء ایران انجام شد در حقیقت گام اول و یک آزمایش واقعی برای شبیه سازی یک حمله پهپادی در تعداد بالا بود که در فضایی واقعی و عملیاتی و بیخ گوش سامانه های راداری و شناسایی ارتش آمریکا که جهت حفاظت از نیروهای خود و فرماندهان داعش مستقر بودند، انجام شد که با توجه به توصیفات فوق، می توان این حمله را از جهاتی در تاریخ پرنده های بدون سرنشین دنیا بی سابقه قلمداد و معرفی کرد.

دانا