بناهای تاریخی شیراز، پس از ثبت ملی، رها می شوند
به گزارش شیرازه، پس از اینکه با حضور محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با پیگیریهای خبرگزاری مهر از تعطیلی چندین باره آب انبار وکیل که به «موزه گالری آب» تبدیل شده بود، دوباره بازگشایی شد و به فردی از بخش خصوصی واگذار شد، یک هفته پس از مراسمی که با حضور رسانهها بدین خاطر برگزار شد، بار دیگر درهای این بنای تاریخی که دارای ثبت ملی در مجموعه زندیه شیراز است به روی گردشگران بسته شد.
این درحالیست که در مراسم بازگشایی آب انبار وکیل مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی فارس از فعالیت دوباره این بنا خبر و در جمع خبرنگاران اطمینان داد که این بنا برای برگزاری نمایشگاه ابزار و ادوات دوره سلجوقی در ارتباط با آب ادامه حیات خواهد داد.
«موزه گالری آب» باز نشده، بسته شد
از سویی طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور هم با ابراز خرسندی از بازگشایی این بنا، از استقبال بخش خصوصی برای مجموعه داری حمایت کرد و گفت: سازمان میراث فرهنگی در راستای حمایت از مجموعه داران حکم مجموعه داری رسمی به کسانی میدهد که آثار فرهنگی و هنری را نگهداری میکنند.
در این راستا هم بود که دو نفر از مجموعه داران شیرازی در مراسمی حکم مجموعه داری خویش را از دست معاون میراث فرهنگی کشور دریافت کردند.
با وجود چنین رویدادی پس از اینکه فردی در آب انبار وکیل به عنوان موزه گالری آب نمایشگاهی از مجموعه شیرآلات و ابزار مرتبط با آب رسانی دوره سلجوقی را برگزار کرد، اکنون این موزه بار دیگر بسته شده است.
پس از این بود که طی نامهای از سوی علی اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی به استاندار فارس اعلام شد که عمارت جبه خانه و سیلوی قدیم شیراز جزو آثار ثبت ملی است و در زمره آثار میراث فرهنگی به شمار میرود که نیاز به حفظ و نگهداری دارد.
این درحالیست که طی چند سال اخیر همواره از سیلوی قدیم شیراز به عنوان محل ساخت تالار مرکزی شهر شیراز نام برده میشود و در مرحله فوندانسیون و ساخت و ساز قرار دارد.
بلاتکلیفی «عکاسخانه مانی» در خیابان طالقانی
از سویی به محض اینکه بنای تاریخی «عکاسخانه مانی» که در خیابان آیت الله طالقانی قرار دارد به ثبت ملی رسید با وجود اینکه بازماندگان و وارثان «امرالله صلاحی» به همراه افشین آریافر طرحی برای مرمت و بازسازی این بنای تاریخی متعلق به یکصد سال ارائه کردند، اقدامی در مرمت و بازسازی انجام نپذیرفت و ساختمان اسبق بانک استقراضی روسیه همچنان در غبار فراموشی زیر ورقهای فلز «ایرانیت» پوشیده شده است و گاهی متولی آنکه اتفاقاً مدعی راه اندازی موزه عکاسی شیراز است با وجود دریافت وام هنوز اقدامی در مرمت این بنا نکرده است و ادعا میکند که پس از مدتها پیگیری موفق به جلب رضایت مالکان برای در اختیار گرفتن عکاسخانه مانی به مدت ۱۷ سال شده است، امید دارد در آیندهای نزدیک علاوه بر راهاندازی موزه، از ۸۰ هزار نگاتیو و تجهیزات به جای مانده همین عکاسخانه، رونمایی کرده و عکاسی به سبک قدیم را دوباره احیا کند».
بنای بانک استقراضی روسیه و عکاسخانه مانی، ساختمانی ۳ طبقه، روبروی اداره امور اقتصادی و دارایی فارس؛ ساختمانی که سال ۱۲۹۵ احداث شد و تا ۱۳۱۰ بانک بود و بعد از آن به عکاسخانه بدل شد؛ عمارت بانک استقراضی روسیه بعدها به دومین عکاسخانه منطقه فارس بدل شد، جایی که حدود ۸۰ هزار نگاتیو از تصاویر چهرههای شهروندان سالیان دور شیراز در لابهلای آرشیو گرد و خاک گرفته آن وجود دارد؛ نگاتیوهایی که در کنار هزاران شیشه عکس قدیمی از تاریخ مصور فارس، بخشی از پیشینه این سرزمین است.
حال که بسیاری از ساختمانها، بناها، مراکز فرهنگی و حتی کتابفروشی هایی که اثری تاریخی به شمار میروند و نمونه آن را میتوان «کتابفروشی بلادی» نام برد که چندی است تعطیل شده است، پرسشی که مطرح میشود این است که ثبت ملی آثار تاریخی فضیلت است یا بهانهای برای به حال خود رها کردن میراث گذشتگان؟!
این درحالیست که رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر شیراز میگوید: شورای شهر در بودجه سال جاری شهرداری یک میلیاد و دویت میلیون ریال برای احیا محور زند و عرفان اختصاص داده تا خاطره جمعی شیراز زنده نگه داشته شود.
به گفته احمد تنوری، بهتر است که شهرداری شیراز در راستای حفظ و نگهداری بناهای تاریخی همت کرده و گامی در راستای شعار خود که «شهر انسان محور» است نگاهی هم به حفظ آنچه شهروندان به آن علاقه دارند بکوشد.
یکسال تا پایان مرمت جبه خانه باقیست
البته یکی از نمونههای خوبی که میتوان الگوی حرکت دلسوزانه بخش خصوصی در احیا و مرمت میراث فرهنگی برشمرد، بنای تاریخی جبه خانه است که در جوار بازار وکیل در مجموعه زندیه قرار دارد و مرمت و بازسازی آن از سال ۱۳۹۵ با همت هیئت امنای بازار وکیل و بخش خصوصی آغاز شده و گفته میشود تا یکسال دیگر به روی گردشگران بازگشایی خواهد شد.
این بنای تاریخی که به تازگی از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور ثبت ملی شده به گواه کارشناسان سالها پیش به خاطر قرار گرفتن در مجموعه زندیه ثبت ملی با درجه یک بوده است!
بنای جبه خانه که سالها در مالکیت یکی از بانکهای دولتی قرار داشته توسط بخش خصوصی خریداری شده و بازسازی آن با استفاده از طرح مرمت ۲۰۰ صفحهای در حال انجام است.
مجموعه زندیه شامل چند کاروانسرا، حمام وکیل، بازار وکیل، مسجد، ضرابخانه و جبه خانه است که دارای حریم میباشد و هرگونه ساخت و ساز در این محدوده با نظارت میراث فرهنگی باید انجام گیرد و دست بردن در کالبد و الحاقات آن حتی درختهای این محدوده جرم محسوب میشود.