کوچ غمناک نخبگان فارس/ ناامیدی از بهبود شرایط؛ زمینه‌ساز مهاجرت
تراژدی غمناک فرار نخبگان از استان فارس، هر از چندگاهی از سوی رسانه‌ها مطرح می‌شود اما این غم‌نامه برای چند روزی مورد توجه مسئولان قرار می‌گیرد و زنگ خطر و هشدارها در زمان کوتاهی با دادن وعده‌های شعارگونه به فراموشی سپرده می‌شود.
نخبگانی که در دل گرو این خاک و بوم داده‌اند و از وعده‌های بی‌نتیجه مسئولان استان فارس ناامید و خسته شده‌اند، از فارس به استان‌های دیگر مهاجرت می‌کنند تا ایده به ثمر رسیده خود را در تعامل با مسئولان دیگر استان‌ها اجرایی کنند، برخی نیز که امیدی به اجرای ایده‌ها و طرح‌هایشان در دیگر استان‌ها ندارند، راهی به جز پذیرش درخواست دیگر کشورها و مهاجرت به خارج از کشور پیش‌روی خود نمی‌بینند.
آوازه نخبگان استان فارسی را در دیگر استان‌ها یا دیگر کشورها می‌شنویم و این استان به رغم داشتن ظرفیت‌ها، از به کارگیری نخبگانی که به دست متخصصان همین استان پرورش یافته‌اند و اکنون به مرحله ثمره دادن رسیده‌اند، بی‌بهره است و فارس همچنان در بسیاری از حوزه‌ها متوسل به دیگر استان‌هاست.
شاید بسیاری از متولیان امر از خبر فرار نخبگان از استان فارس به سایر استان‌ها یا کشورهای دیگر بی‌تفاوت بگذرند چرا که به گفته یکی از مسئولان دانشگاه شیراز چند سال پیش تلاش می‌شد که نخبگان از کشور نروند اما در حال حاضر شنیده‌ها نشان دهنده آن است که مقاومتی زیادی در این زمینه وجود ندارد.
به گفته این مقام مسئول، سالانه تعدادی از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های معتبر در حال خروج از کشور هستند و تلاشی برای ماندگاری آن‌ها وجود ندارد.
در میان خروج فارغ التحصیلان دانشگاهی، خروج مخترعان برجسته از استان فارس و مهاجرت به سایر استان‌ها یا کشورها موضوع دیگری است که متولیان امر باید پاسخ دهند علت مهاجرت مخترعان از استان فارس چیست؟
هم اینک ۱۵۰ شرکت دانش بنیان در پارک علم و فن آوری فارس فعالیت دارند و نزدیک به ۱۸۰ نفر از نخبگان هم در قالب بنیاد نخبگان استان فعالیت دارند.
اختراع در فارس، بهره‌برداری در دیگر استان‌ها
آبان‌ماه سال ۱۳۹۰ بود که خبر یک اختراع جدید که سینا حسن نژادیان‌فرد دانش آموخته مهندسی مکانیک (طراحی جامدات) دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت آن را به انجام رسانده بود در رسانه‌ها منتشر شد، اختراعی که تولید ماده اصلاح کننده قیر به صورت رشته‌ای نام داشت و عمر آسفالت را سه برابر می‌کرد و مخترع برای اختراع خود ضمانت ۱۰ ساله تعیین کرده بود.
این اختراع با حمایت بنیاد نخبگان فارس به مرحله تجاری‌سازی رسید اما به رغم وعده‌های مسئولان به مخترع برای حمایت و فراهم کردن زیرساخت‌ها، او به نتیجه‌ای نرسید تا جایی که این مخترع از ماندن در فارس ناامید شد.
پس از بی‌توجهی مسئولان فارس به این مخترع، این طرح مورد حمایت مسئولان استان خراسان شمالی قرار گرفت و ۳۱ تیرماه ۹۸ با حضور معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری نخستین خط تولید آسفالت پلیمری با تولید محصول دانش‌بنیان پلیمر اصلاح‌کننده در این استان به بهره‌برداری رسید.
یا به عنوان مثال یکی دیگر از مخترعان که اختراع خود را در شیراز به مرحله تجاری سازی رساند، در حال حاضر به آلمان رفته است، اختراع او ساخت یک دستگاه خودکار آرماتوربند بود.
یا مخترع دیگری که دستگاه اختراع و تجاری سازی قلم بارکدخوان اتصالات پلی اتیلن را به ثبت رساند، اکنون از فارس به بوشهر مهاجرت کرده است تا آنجا بتواند ایده‌هایش را عملیاتی کند.
منفعت طلبان نمی‌گذارند
سینا حسن‌نژادیان مخترع تولید اصلاح کننده قیر به صورت رشته‌ای به خبرنگار ایرنا گفت: اختراع من در سال ۱۳۸۹ در شیراز به ثبت رسید و پس از تجاری‌سازی اختراع از سال ۱۳۹۰ به تمام دستگاه‌های اجرایی استان مراجعه کردم اما متاسفانه یکسری موانع در ادارات وجود داشت که دلسردمان کرد.
وی افزود: چون این طرح یک طرح ملی و بین المللی است برای تشریح آن در استان‌های مختلف حضور می‌یافتم و استقبالی که دیگر استان‌ها از طرح من داشتند در فارس وجود نداشت.
وی ادامه داد: یکی از این استان‌ها خراسان شمالی بود، مسیری که در استانداری فارس یکسال دنبال کردم تا شورای فنی تشکیل شود در خراسان شمالی ظرف یک‌ماه طی شد و امروز نیز این طرح در آنجا اجرایی شده است.
این مخترع گفت: هنوز پیگیری‌ها برای اجرای این طرح در استان فارس را دنبال می‌کنم اما موانع همچنان پابرجاست و افرادی که منافع‌شان تحت الشعاع اجرای این طرح قرار می‌گیرد، نمی‌گذارند این طرح اجرایی شود.
تحت فشار بودم تا روند اختراع را دنبال نکنم
مخترع قلم بارکدخوان اتصالات پلی اتیلن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد: از سال ۱۳۸۷ عضو بنیاد نخبگان فارس بودم و همزمان با فعالیت در این بنیاد در شرکت گاز استان فارس نیز مشغول به کار بودم، در حالی که براساس قانون کسانی که عضو بنیاد نخبگان هستند باید استخدام رسمی شوند، حراست شرکت گاز فارس ایرادات زیادی به من می گرفت که نباید در جای دیگری فعالیتی داشته باشی.
احمد موذنی افزود: در حالی که اختراع من به ثبت رسیده و در حال فروش آن به استان‌های مختلف و حتی شرکت گاز استان فارس بودم همچنان با فشارهای برخی مسئولان وقت شرکت گاز برای فعالیت نکردن در این حوزه مواجه بودم و این فشارها باعث شد از بنده دولت جدا شوم و این درحالی بود که از استاندار تا بالاترین مقامات کشور مرا به دلیل اختراعم می‌شناختند.
وی با اشاره حمایت‌های دولتی ها و دادستان ها در برخی از استان‌های کشور از مخترعان و شرکت‌های دانش بنیان، بیان کرد: در استان فارس شاهد این حمایت‌ها نیستیم، در بسیاری از استان‌ها از جمله سمنان و اصفهان، استاندار و دادستان شخصا برای پیگیری امور مخترعان و شرکت‌های دانش بنیان حضور پیدا می‌کنند.
این مخترع گفت: همین مسایل باعث شد تا از فارس به بوشهر مهاجرت کنم، هرچند حمایت‌ها در بوشهر بسیار بیشتر از فارس است اما به طور کل از حمایت‌های دولتی ناامید شده‌ام و قصد مهاجرت به خارج از کشور دارم.
موذنی افزود: اختراع من از سال ۱۳۹۲ تجاری‌سازی شده و در در حال حاضر در بسیاری از استان‌ها و برخی کشورها به فروش می‌رسد و کمک زیادی به تولید داخلی کرده و می‌کند.
وی ادامه داد: در استان فارس افراد با بسیاری از موضوعات سلیقه‌ای برخورد می‌کنند و تخصص مبنای بسیاری از تصمیم گیری‌ها نیست.
این مخترع استان فارسی به نشست چندماه گذشته خود و جمعی از نخبگان استان با عنایت الله رحیمی استاندار فارس اشاره کرد و گفت: در این نشست بسیاری از مسایل و مشکلات را مطرح کردم که استاندار به معاون خود دستور پیگیری مسایل و مشکلات من را داد اما هنوز جلسه تمام نشده بود معاون استاندار زودتر از بقیه از محل جلسه خارج شد.
موذنی افزود: در استان های دیگر استاندار و دادستان خودشان به بانک مراجعه و از طرف شرکت دانش بنیان و مخترع دادخواهی می کنند اما چرا نباید این رویه در استان فارس که صاحب بزرگترین شرکت‌های صنعتی است و خاستگاه بسیاری از صنایع بوده، وجود داشته باشد؟
وی ادامه داد: مسئولان فارس باید به استان‌های مثل اصفهان و سمنان بروند و ببینند چگونه از نخبگان و مخترعان حمایت می‌شود، دادستان شیراز چندبار بررسی کرده که شرکت های دانش بنیان کجا هستند تا از آنان حمایت کند؟
وعده‌های بی‌نتیجه برخی مسئولان فارس به مخترعان
خبرنگار ایرنا برای پیگیری این موضوع به سراغ رئیس بنیاد نخبگان استان فارس رفت که او گفت: افرادی که اختراع ثبت شده دارند تحت حمایت بنیاد نخبگان قرار می‌گیرند و در پارک علم و فناوری و مراکز رشد مستقر می‌شوند و به سمت ایجاد شرکت‌های دانش بنیان حرکت می‌کنند.
حبیب شریف افزود: با امید برای پیدا کردن مخترعان حرکت می‌کنیم و مخترعانی که موفق به ثبت اختراع شوند و برگزیده باشند تحت حمایت بنیاد نخبگان قرار می‌گیرند و برای رشد آنان هزینه‌های فراوانی صورت می‌گیرد تا براساس برنامه هدفمند پیش‌بینی شده پیش روند.
وی ادامه داد: متاسفانه پس از حدود هفت سال تلاش برای رشد و تقویت این نخبگان، در زمانی که موقع ثمردهی آن‌ها است شاهد مهاجرت آن‌ها هستیم؛ واقعا چرا این مخترعان در استان فارس نمی‌توانند کار خود را پیش ببرند و سر از استان‌های دیگر از جمله خراسان شمالی درمی‌آورند؟
رئیس بنیاد نخبگان فارس گفت: تقریبا همه مسئولان استان فارس مخترع تولید ماده اصلاح کننده قیر به صورت رشته‌ای را می‌شناسند و به مخترع آن قول مساعد برای حمایت دادند، در بنیاد نخبگان جلسات متعدد با او برگزار شد و او را راهنمایی می‌کردیم اما از مسئولان قولی می‌گرفت و آن مسئول قول خود را عملیاتی نمی‌کرد و با بی‌مهری و بدقولی برخی مسئولان مواجه می‌شد.
شریف افزود: این مخترع چون عاشق کشورش بود به درخواست‌های آلمان و قطر پاسخ منفی داد و گفت من اهل این مملکت هستم که سرانجام در خراسان شمالی پذیرفته شد؛چطور می‌شود خراسان شمالی این مخترع را جذب می کند اما هم استانی‌هایش در فارس نمی توانند او را جذب کنند؟
وی ادامه داد: جالب این است که در خراسان شمالی، اداره ای دولتی با یک دستگاه دولتی برای جذب مخترع اهل فارس قرارداد بسته است، چطور یک دستگاه دولتی در خراسان شمالی می‌تواند با این مخترع وارد قرارداد و تفاهم‌نامه شود اما در فارس معذوریت داریم؟
نام کارشکنان را در شورای اداری بگوید
رئیس بنیاد نخبگان استان فارس گفت: پیشنهاد می‌کنم از این مخترع برای حضور در جلسه شورای اداری استان دعوت شود تا نام تمام کسانی که به او قول کمک دادند و کمک نکردند را بگوید.
شریف افزود: امیداریم به روزی برسیم که عزل و نصب‌ها براساس شایستگی باشد و به جای انتصابات قومی، نخبگان و جوانان خلاق در پست‌های مدیریتی منصوب شوند؛ رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند مدیریت کشور باید در دست نخبگان حوزی و دانشگاهی باشد که امیدواریم این پیام تاریخی ایشان با انتصاب نخبگان و جوانان خلاق در پست‌های مدیریتی تحقق پیدا کنند.
وی ادامه داد: وقتی با یک مخترع قرارداد ۲.۵ میلیاردی می‌بندند هیچ پیش پرداختی به او نمی‌دهند که کار را پیش ببرد، مخترع سرمایه گذار نیست و وقتی حمایت نمی شود تا بتواند مواد اولیه بخرد به جایی می‌رود که او را تحویل بگیرند.
رئیس بنیاد نخبگان استان فارس گفت: البته مخترعینی در استان داریم که پس از تجاری سازی محصول خود توانسته اند نه تنها در بازار ایران بلکه به بازار عراق و ارمنستان نیز وارد شوند./ ایرنا
نظرات بینندگان
