به گزارش گروه سلامت پایگاه خبری تحلیلی«شیرازه»، فلمینگ در ۱۹۴۵ نگران شکل‌گیری مقاومت میکربی بود: «بزرگ‌ترین نگرانی در درمان خودسرانه پنی‌سیلین، مصرف مقادیر اندک داروست به‌نحوی‌که به‌جای ازبین‌بردن بیماری منجر به بروز سویه‌های مقاوم میکروب که دارای توانایی انتقال به سایر افراد است، می‌شود. این موضوع باعث شکل‌گیری مواردی از عفونت ریوی یا سپتی سمی غیرقابل‌درمان می‌شود».
 
 امروزه نزدیک به ۱۵۰ گونه آنتی‌بیوتیک در دسترس ماست. دهه ۵۰ و ۶۰ قرن ۲۰ میلادی را عصر طلایی کشف آنتی‌بیوتیک‌ها نامیده‌اند و از آن موقع تاکنون کشف و تولید داروهای آنتی‌بیوتیک جدید کاهش‌یافته است. کمتر از ۲۰ سال طول می‌کشد تا انواع مقاوم به داروی میکروب‌ها ظهور یابند. ژن‌های مقاومت دارویی میکروب‌ها به‌سرعت بین آنها مبادله می‌شود و گاهی یک میکروب از هر صد میکروب حاوی ژن مقاومت است. مقاومت میکروبی در برابر درمان بیماری‌هایی چون ایدز، سل و مالاریا و بیماری‌های آمیزشی مشاهده می‌شوند.
 
 مقاومت میکروبی یکی از مهم‌ترین مخاطرات تهدیدکننده بهداشت عمومی قرن بیست و یکم محسوب می‌شود و تبدیل به یک منبع مهم بیماری‌زایی و مرگ‌ومیر در سراسر جهان شده است. اغلب میکروارگانیسم‌های پاتوژن توانایی مقاوم شدن در برابر حداقل گروهی از عوامل ضدمیکروبی را دارند. برآورد می‌شود تا سال ۲۰۵۰ مقاومت میکروبی، مسئول نزدیک به ۱۰ میلیون مورد مرگ سالیانه باشد و ۲ تا ۳.۵ درصد کاهش تولید ناخالص ملی و هزینه سالیانه جهانی نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار آمریکا خواهد بود.
 
 آنچه می‌دانیم
 
 - هرچه مصرف آنتی‌بیوتیک بیشتر باشد، شاهد مقاومت بیشتری خواهیم بود.
 
 - درمان طولانی‌تر مساوی است با کولونیزاسیون بیشتر میکروب‌های مقاوم.
 
 - بروز مقاومت در مراکز درمانی بیشتر از سطح جامعه است.
 
 - در مناطقی که میزان مصرف آنتی‌بیوتیک بیشتر است، میزان مقاومت میکروبی بیشتری وجود دارد.
 
 - در همه‌گیری‌ها مصرف بیشتر آنتی‌بیوتیک با بروز موارد مقاومت بیشتری همراه است.
 
 عوامل مؤثر در بروز مقاومت میکروبی
 
 ۱- عوامل محیطی
 
 ۲- عوامل مرتبط با داروها
 
 ۳- عوامل مرتبط با بیمار
 
 ۴- عوامل مرتبط با پزشک
 
 عوامل محیطی شامل: 
 
 - جمعیت زیاد و تراکم بالای آن
 
 - گسترش سریع ناشی از افزایش مسافرت‌ها
 
 - سطح پایین بهداشت عمومی
 
 - گسترش مقاومت‌های میکروبی ناشی از جامعه
 
 - اجرای ضعیف برنامه کنترل عفونت بیمارستانی
 
 - افزایش سفرهای داخلی و بین‌المللی
 
 - استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها در پرورش دام و حیوانات و کشاورزی
 
 عوامل مرتبط با دارو شامل: 
 
 - داروهای تقلبی
 
 - کیفیت پایین داروها
 
 - افزایش مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک
 
 - دسترسی بدون نسخه به داروهای آنتی‌بیوتیک
 
 - استفاده بدون توجیه از ترکیب ثابت آنتی‌بیوتیک‌ها
 
 - استفاده از داروهای تقلبی و فاقد غلظت استاندارد که منجر به غلظت ناکافی دارو در خون می‌شود.
 
 عوامل مرتبط با بیمار شامل: 
 
 - عدم تبعیت دقیق از دوزهای استاندارد داروی تجویز شده
 
 - فقر
 
 - فقدان درک صحیح از رعایت بهداشت
 
 - فقدان آموزش
 
 - خوددرمانی
 
 - درک ناصحیح
 
 عوامل مرتبط با پزشک/ تجویزکننده شامل: 
 
 - استفاده نامناسب از داروهای موجود
 
 - ازدیاد استفاده از ترکیبات چند دارویی آنتی‌بیوتیک‌ها
 
 - استفاده بیش از اندازه از آنتی‌بیوتیک‌ها
 
 - تجویز دوز ناکافی
 
 - فقدان آموزش و به‌روزرسانی دانش
 
 به یاد داشته باشیم که پدیده مقاومت خودبه‌خود نیز در عوامل بیماری‌زا رخ می‌دهد و همه موضوع، محدود به عوامل فوق‌الذکر نیست.
 
 برنامه اقدام جهانی
 
 در سال ۲۰۱۴ سازمان بهداشت جهانی با چاپ اولین گزارش جامع خود در مورد مقاومت میکروبی تأکید کرد: «این تهدید جدی دیگر تهدیدی برای آینده محسوب نمی‌شود؛ بلکه هم اکنون در تمام مناطق تهدیدی برای تمام افراد در هر سن و در هر کشور محسوب می‌شود». این سازمان در ماه می ۲۰۱۵ برنامه اقدام جهانی برای مهار مقاومت میکروبی را باهدف حفظ توانایی ما برای پیشگیری و درمان بیماری‌های عفونی با استفاده از داروهای مؤثر و بی‌خطر ارائه کرد.
 
 در این برنامه ۵ هدف پیش‌بینی‌شده است: 
 
 ۱-ارتقای دانش و افزایش شناخت از مقاومت میکروبی
 
 ۲-تقویت مراقبت و پژوهش
 
 ۳- کاهش میزان بروز عفونت
 
 ۴- بهینه نمودن مصرف داروهای ضدمیکروبی
 
 ۵- کسب اطمینان از سرمایه‌گذاری مستمر برای کاهش مقاومت میکروبی

انتهای خبر/