به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، امروز ۲۹  بهمن‌ماه مصادف است با سالروز قیام تاریخی مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ که همه ساله در این روز رهبر معظم انقلاب با جمعی از مردم انقلابی آذربایجان دیدار می‌کنند.

در این دیدار، رهبر انقلاب از آذربایجان و تبریز به عنوان سد مستحکم ایران در مقابل تعرض بیگانگان یاد کردند و با اشاره به جمله‌ای از ستارخان مبنی بر اینکه «زیر هیچ بیرقی جز بیرق ابالفضل العباس نمی‌روم»، گفتند: تبریزی‌ها در موارد متعدد با صبر و ایستادگی و ایمان دشمنان را مجبور به فرار کردند.

ایشان آگاهی جوانان آذربایجان از خصوصیات حادثه عظیم ۲۹ بهمن و بوجودآورندگان آن را ضروری برشمردند و این شناخت را مانع غلبه روایت‌های غلط دشمن بر اذهان خواندند.

با توجه به بیانات مهم رهبری درخصوص اهمیت قیام مردم تبریز و اینکه قیام مردم تبریز یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین تحولات تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید، بررسی ابعاد این قیام، علل وقوع آن، تأثیرات اجتماعی و سیاسی‌اش و در نهایت پیامدهای آن برای تاریخ ایران اهمیت ویژه‌ای دارد.

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، قیام مردم غیور تبریز به‌عنوان یک نماد از مقاومت و ایستادگی مردم مسلمان و انقلابی ایران در برابر رژیم منحوس شاهنشاهی مطرح می‌شود.

زمینه‌های تاریخی و اجتماعی قیام

برای درک بهتر قیام ۲۹ بهمن 13۵۶، ضروری است که به وضعیت اجتماعی و سیاسی ایران در آن زمان اشاره کنیم.

فشارهای اجتماعی و سیاسی در سال‌های پایانی دهه ۵۰ و منتهی به انقلاب شکوهمند ایران افزایش یافته بود به گونه‌ای که رژیم پهلوی با ایجاد فضای خفقان شدید، به سرکوب مخالفت‌ها و اعتراضات مردمی می‌پرداخت. این سرکوب‌ها به ایجاد نارضایتی عمیق در میان اقشار مختلف جامعه منجر شد.

همچنین در آن زمان، مشکلات اقتصادی از جمله تورم بالا، بیکاری و فساد اداری، به تشدید نارضایتی‌های مردمی انجامید. این مشکلات منجر به افزایش فقر و نابرابری اجتماعی شد که خود در پی آن به حرکت‌های اعتراضی و اعتراضات عمومی کمک کرد.

در خصوص نارضایتی در آن زمان، اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه محمدرضا شاه چنین می‌گوید: «اگر عیب نداشتیم انقلاب نمی شد؛ اگر ما مردم را ناراضی نمی‌کردیم، من خیلی سربسته بگویم ما مقصریم که ۱۳ سال یک نخست وزیر داشتیم.»

همچنین شاپور بختیار در جای دیگری می‌گوید: «بعضی‌ها می‌گویند ما داشتیم ژاپن می‌شدیم. این حرف هم از اباطیل است و اکثر افرادی که این حرف را می گویند یا نادانند و یا از نزدیکان محمدرضا بودند.»

غیر از عوامل فشارهای سیاسی اجتماعی و اقتصادی، عامل مهم دیگری زمینه‌ساز قیام مردم تبریز و سایرمردم در نقاط مختلف کشور شد و آن حضور پررنگ و قوی روحانیون و علما به‌عنوان رهبران دینی و اجتماعی، در مسیر بیداری مردم، بود.

 روحانیون که نقش کلیدی در زمینه‌سازی قیام مردمی داشتند، با بیان آموزه‌های اسلامی و به تبعیت از قیام سیدالشهدا امام حسین علیه‌السلام توانستند مردم را علیه ظلم و ستم رژیم پهلوی به حرکت درآورند.

روز قیام ۲۹ بهمن

در روز ۲۹ بهمن ۱۳۵۶، اخبار مربوط به قتل و شکنجه‌های صورت‌گرفته به دست نیروهای امنیتی شاه باعث ناراحتی و خشم مردم تبریز شد. زندگی روزمره در تبریز تحت تأثیر این اخبار به شدت تغییر کرد و شور و نشاط انقلابی در این شهر به اوج خود رسید.

تظاهرات مردمی در این روز با حضور انبوه از مردم و شعارهای انقلابی آغاز شد. این روز به روزی تاریخی تبدیل شد، زیرا که جمعیت زیادی از مردم، به خصوص جوانان و دانشجویان، در خیابان‌ها به اعتراض پرداختند.

مردم تبریز در این قیام با نیروهای نظامی که با خشونت به مخالفت با آن‌ها پرداختند، روبه‌رو شدند. درگیری‌های شدیدی میان معترضان و نیروهای امنیتی به وقوع پیوست که منجر به کشته و زخمی شدن چندین نفر از هر دو طرف شد.

قیام تبریز الگوی اعتراضات سایر شهرها

قیام ۲۹ بهمن تبریز به سرعت به عنوان یک الگو و نماد از مقاومت در برابر ظلم در دیگر نقاط کشور شناخته شد و به گسترش اعتراضات و تحرکات مردمی در سایر شهرها کمک کرد.

این قیام به مردم ایران یادآوری کرد که دشمن مشترکی در برابر خود دارند و می‌توانند به عنوان یک نیروی واحد عمل کنند. این موضوع نقش مهمی در تقویت اتحاد میان اقشار مختلف جامعه از جمله مذهبی و غیرمذهبی ایفا کرد.

تحولات تبریز باعث به وجود آمدن موجی از احساسات انقلابی در دیگر نقاط کشور شد و به طور مستقیم در تقویت روحیه انقلابی مردم در سایر شهرها تأثیر گذاشت. این قیام به مردم انگیزه داد تا بیشتر به سمت فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی متمایل شوند.

نقش قیام در انقلابی اسلامی

قیام مردم تبریز در ۲۹ بهمن به عنوان نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران شناخته می‌شود.

این قیام سبب شد تا دیگر اقشار ملت ایران، از جمله کارگران، دانشجویان و بازاریان، به جمع‌بندی‌های جدیدی در مورد وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور برسند و حرکت‌های انقلابی بیشتری را آغاز کنند.

روحانیون و علما نیز از این بلوغ اجتماعی استفاده کردند و با حمایت از این قیام، توانستند جنبش‌های مردمی را تقویت نمایند. خطبه‌ها و بیانیه‌های ایشان به‌ویژه در روزهای پس از قیام، به هدایت بیشتر اعتراضات کمک کرد.

قیام مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۵۶، نمادی از روحیه مقاومتی است که انقلاب اسلامی ایران را به ثمر رساند. این قیام، گرچه در آن زمان با سرکوب مواجه شد، اما روحیه انقلابی و امید به تغییر را در دل‌های مردم زنده کرد. یادآوری این واقعه تاریخی در راستای شناخت بهتر مسیر ایجاد تحولات اجتماعی و سیاسی در ایران و بررسی برخی از الگوهای مقاومتی در برابر ظلم می‌تواند مفید واقع شود.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴