به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، با توجه به تقارن خجسته آغاز سال ۱۴۰۴ با نام مبارک حضرت علی «ع»، از این پس، بامدادان را با انوار قدسی نهج‌البلاغه منور می‌سازیم.

در این که آیا غیبت یک حق الهی است یا مردمی در میان فقها گفتگو است. آن‌ها که آن را حق‌اللّه می‌دانند به روایاتی استدلال می‌کنند که می‌گوید برای رهایی از عواقب غیبت استغفار برای صاحبش کافی است. 

از جمله در حدیثی از امام صادق می‌خوانیم سُئِلَ النَّبِییّ صلی‌الله علیه و سلم مَا کَفَّارَةُ الاِغْتِیَابِ؟ قَالَ: تَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِمَنِ اغْتَبْتَهُ کُلَّمَا ذَکَرْتَهُ؛ 

از پیامبر اکرم «ص» سئوال کردند: کفاره غیبت چیست؟ 

حضرت فرمود: کفاره‌اش این است که هر زمان به یاد غیبت‌شونده افتادی برای او استغفار کنی.

آن‌ها که آن را حق‌الناس می‌دانند به روایاتی استدلال می‌کنند که می‌گوید: تا غیبت‌شونده راضی نشود خداوند غیبت‌کننده را نمی‌آمرزد. 

از جمله در حدیثی از پیامبر اکرم «ص» تا می‌خوانیم که فرمود: ان صاحب الغیبة لا یُغْفَرُ لَهُ حَتَّی یَغفر له صاحبه؛ غیبت‌کننده بخشوده نخواهد شد تا غیبت‌شونده او را عفو کند.

ولی باتوجه‌به این که قرآن مجید غیبت را تشبیه به خوردن گوشت برادر بعد از مرگ او کرده و می‌دانیم که هر جنایتی بر میت حق‌الناس است و دیه دارد بنابراین، تشبیه مذکور حق‌الناس بودن غیبت را تأیید می‌کند.

به‌علاوه، هم در روایات آمده و هم عقل حاکم است که آبروی انسان‌مانند مال و جان اوست و هرگاه کسی صدمه‌ای بر مال و جان کسی وارد کند، تا جبران نکند یا حلالیت نطلبد در امان نخواهد بود همین‌طور است درباره آبروی او که گاه ارزش آن از مال و جان هم بیشتر است.

البته اگر غیبت به گوش غیبت‌شونده نرسد و شخص غیبت‌کننده آن را نزد اشخاصی که در حضور آنان غیبت کرده جبران نماید مثلاً بگوید: اشتباه کردم معلوم نیست او دارای چنین صفاتی باشد و به‌علاوه اگر هم چنین باشد ای‌بسا ما از او بدتریم؛ خلاصه آبروی ازدست‌رفته او را جبران نماید، درست مثل کسی که خسارتی در غیاب کسی به مال او زده و در همان جا آن را جبران می‌کند؛ در چنین صورتی نیازی به طلبیدن حلالیت نیست .

دعای معروف روز دوشنبۀ امام سجاد نیز به‌خوبی نشان می‌دهد که غیبت حق‌الناس است.

البته جای تردید نیست که اگر حلالیت طلبیدن سبب فتنه و فساد یا اذیت و آزار بیشتری شود، باید از آن صرف‌نظر کرد و به دعا و استغفار و کار خیر قناعت کرد و شاید همان‌گونه که مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار، گفته ممکن است به این وسیله جمع میان اخبار شود؛ یعنی اخباری که می‌گوید: باید حلالیت طلبید مربوط به جایی است که منشأ فتنه و فساد و اهانتی نشود و اخباری که می‌گوید «استغفار کافی است»، ناظر به جایی است که منشأ چنین اموری شود.

البته درهرحال غیبت‌کننده باید در پیشگاه خدا از گناه خود توبه و استغفار کند.

این نکته نیز حائز اهمیت است که اگر غیبت به غیبت شونده برسد گناه مضاعفی خواهد بود یک گناه این که آبروی او را در میان جمعی برده و گناه دیگر این که او را آزار داده و غمگین ساخته است.

البته سزاوار است هنگامی که غیبت‌کننده برای عذرخواهی، توأم با تواضع و ندامت نزد غیبت‌شونده می‌آید او هم محبت کند و از خطای او درگذرد تا مسأله به طور کامل پایان یابد.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴