پزشک خانواده و پاشنه آشیلی به نام برگ ارجاع
طی سه سال برگزاری و اجرای برنامه پزشک خانواده دراستان فارس موافقان و مخالفان اجرای این طرح موضع گیری های مختلف درباره نقاط قوت و ضعف آن داشته اند.
به گزارش شیرازه، خبرگزاری ایرنا در گزارشی نوشت: بسیاری از آنانی که موافق اجرای این طرح هستند اجرای آن را اجتناب ناپذیر
می دانند و مخالفان طرح به عدم اجرای طرح در سایر نقاط کشور خرده می گیرند
و می پندارند که فارس از بابت اجرای این طرح هزینه های فراوان داده است.
دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان متولی اصلی اجرای طرح پزشک خانواده و دکترمحمد هادی ایمانیه رییس این دانشگاه به عنوان فردی که از ابتدای اجرای طرح بر لزوم اجرای آن در فارس به عنوان استان پیشتاز مجری طرح تاکید کرده بارها و بارها تیغ نقد را بالای سر خود حس کرده اند و البته در بسیاری از موارد پاسخگوی انتقادات مطرح شده بوده اند .
در آخرین موضع گیری هایی که در باره پزشک خانواده از سوی یکی از نمایندگان شیراز در مجلس شورای اسلامی مطرح شد، بودن و نبودن و خواستن یا نخواستن عمومی پزشک خانواده را موکول به رای گیری پیامکی در تلویزیون شبکه فارس کرد.
این خواست نماینده شیراز البته در بین استادان و مسوولان دانشگاه علوم پزشکی شیراز مباحث مختلفی طرح کرده است .
آنچه مهم است ونمی توان ازکنار آن گذشت این است که طرح پزشک خانواده با فراز و فرودهایی در سایه صبر و متانت مردم شیراز و استان فارس تاکنون دوام آورده و همچنان جاری است و به راستی باید صبر و متانت مردم شیراز را ستود که به رغم همه مشکلاتی که دراین عرصه وجود داشته اما افتخار پیشتاز بودن در اجرای این طرح را برای خود ثبت کردند و امیدوارند که با برطرف شدن مسایل و مشکلات این طرح ملی نام شیراز و استان فارس بار دیگر در عرصه تصمیم گیری های کلان کشور بدرخشد.
همزمان با اجرای طرح پزشک خانواده ونظام ارجاع دراستان فارس،استان مازندران نیزبه عنوان استان دیگر اجرای این طرح به صورت آزمایشی برگزیده شد اما دامنه اجرای طرح در فارس اصولا قابل قیاس با استان مازندران نیست و مراحل پیشرفت و اجرای طرح پزشک خانواده در شیراز و فارس هرچند با سختی ها و مشکلاتی همراه است اما همچنان این طرح دراستان فارس به عنوان استان پیشرو و پیشتاز اجرای طرح به پیش می رود.
طرح پزشک خانواده آنطور که در اهداف اولیه تعریف شده دارای فواید فراوانی است که مهمترین آن ایجاد نگاه سلامت محور به جای درمان محور در سیستم بهداشتی درمانی کشور است .
بهره مندی یکسان تمام افرادجامعه ازسرانه سلامت واجرای اصل عدالت درسلامت،حذف پرداخت هزینه های اضافی توسط مردم به نظام سلامت،انجام معاینات دوره ای و پیگیری وضعیت سلامت افراد جامعه توسط پزشکان خانواده و ثبت سوابق بیماری ، دسترسی سریع و آسان و شبانه روزی مردم به خدمات سطح اول نظام سلامت،بهبود وارتقای نظام ارایه خدمات بهداشتی درمانی و پاسخگویی به نیازهای جدید مردم از جمله اهدافی است که در این برنامه پیش بینی شده که متاسفانه بسیاری از این اهداف هنوز محقق نشده و درگیر شدن استان فارس در اجرای آن مشکلاتی برای این مردم رقم زده است .
ارایه برگ ارجاع در برنامه پزشک خانواده طی سه سال گذشته با فراز و فرودهای فراوان روبرو بود و در استان فارس به مرحله اجرا در آمده است ، مطالبه مردم این استان آن است که شرایط اجرای پزشک خانواده دراستان فارس نیز برابر با شرایط استان مازندران دیده شود .
با نامه ای که چندی پیش سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت به علی ربیعی وزیر تعاون و رفاه نوشته این شرایط محقق می شود اما وزارت تعاون تا کنون به این نامه پاسخی نداده است.
با نگارش این نامه و در صورت موافقت وزارت رفاه ، مهمترین موضوع پزشک خانواده یعنی لزوم داشتن برگ ارجاع که در استان فارس موجب نارضایتی طیف بزرگی از مردم شده تعیین تکلیف می شود.
در روند اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری استان فارس مسوولان اجرایی با تایید و تاکید ستاد اجرایی کشوری پزشک خانواده اقدام به اجباری کردن حرکت مردم در مسیر ارجاع و اخذ برگه ارجاع برای دریافت خدمات تخصصی و فوق تخصصی کرده اند، این موضوع در نظر سنجی هایی که به عمل آمده بیشترین عامل نارضایتی مردم از برنامه پزشک خانواده شناخته شده است .
در استان مازندران که همزمان با استان فارس برنامه پزشک خانواده را اجرایی ساخت به رغم برقراری مسیر ارجاع و امکان برخورداری از مزایای حرکت در این مسیر، مسوولان از اجباری کردن ارایه برگه ارجاع خودداری کردند و در صورت عدم ارایه برگ ارجاع خدمات تخصصی و فوق تخصصی با همان نسبت 30به 70 که قبلا سازمان های بیمه گر تعهد کرده بودند ارایه می شود .
در گفت و گو هایی که خبرنگار ایرنا با برخی از شهروندان موافق و مخالف اجرای طرح پزشک خانواده داشت نظر این افراد را جویا شد.
محمدحسین نظری بیمار52 ساله از شیراز که برای درمان مشکلات تنفسی به درمانگاه بیمارستان شهید فقیهی شیراز مراجعه کرده است دراین رابطه با نظر مثبت نسبت به طرح پزشک خانواده گفت : همه آزمایش هایی که تا کنون دراین زمینه انجام داده ام با 10 درصد و گاه کمتر هزینه محاسبه شده و برا ی گرفتن برگ ارجاع و مراجعه به متخصص نیز مشکلی نداشتم .
سیده زهرا میر حسینی بانوی 47 ساله شیرازی نیز در مراجعه به درمانگاه نمازی شیراز گفت : طرح پزشک خانواده طرح خوب و مفیدی است اما هنوز لوازم کافی برای اجرای این طرح آماده نیست ، پزشک خانواده من به اشتباه برای من در برگ ارجاع مراجعه به متخصص قلب را توصیه کرده در حالی که من نیاز به توانبخشی قلبی دارم و باید به متخصص توانبخشی مراجعه کنم از این رو درمانگاه برگ ارجاع را از من نمی پذیرد ، پزشک خانواده باید تشخیص های کاملا تخصصی را از همدیگر متمایز کند و دراین زمینه دقت نظر بیشتری داشته باشند.
برخی از پزشکان عمومی نیز که در طرح پزشک خانواده مشارکت کرده اند از ناهماهنگی نظام پرداخت و تعرفه در طرح پزشک خانواده گله مندند و معتقدند پرداخت های طرح منظم نیست و گاه تا شش ماه به تعویق می افتد.
یکی از این پزشکان عمومی به خبرنگار ایرنا گفت: طرح پزشک خانواده نیاز به چکش کاری و مطالعه بیشتر دارد هنوز زیر ساخت های جامعه ما برای اجرای این طرح آماده نیست، هنوز موضوع مصرف بی رویه دارو و گرفتن داروی کیلویی در داروخانه ها مرسوم است، هنوز ما باید با بیماران در باره مضرات مصرف آنتی بیوتیک ها چانه بزنیم ، اینها مطالبی است که نیاز به بازبینی دارد.
مدیر کل بیمه سلامت استان فارس در این زمینه گفت: بیمه سلامت استان فارس با پرداخت هزینه ای بیش از 40 میلیارد تومان به پزشکان، داروخانه ها، آزمایشگاه ها و رادیو لوژیست های طرف قرار داد این بیمه، سعی دارد مطلوب ترین خدمات را به بیمه شدگان بیمه سلامت ارائه دهد ما امیدوارم در سال جاری خدمات دندانپزشکی را به بیمه شدگان بیمه سلامت ارتقا دهیم.
دکتر رضا ممتحن بااشاره به تفاوت در تعهدات بیمه ها بیان کرد: عملکرد سازمان های بیمه گر و دفاتر بیمه ای استان باید به گونه ای باشد که اعتماد بیماران را نسبت به این بیمه دولتی جلب کنند.
ممتحن استفاده از طرح پزشک خانواده برای بیمه شدگان بیمه سلامت را همانند سایر بیمه ها دانست و گفت:بیمه سلامت با 800 پزشکی که طرف قرار داد این بیمه هستند تلاش دارد با پرداخت ماهانه 70 میلیارد ریال به پزشکان طرح پزشک خانواده مطلوب ترین خدمات درمانی را برای بیمه شدگان این بیمه دریافت کند.
محمد هادی ایمانیه رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه اظهار داشت : بررسی های میدانی انجام شده در دو استان فارس و مازندران حاکی است که میزان مقبولیت برنامه پزشک خانواده در بین مردم دو استان و میزان رضایت آنان تا حد زیادی وابسته به اجباری بودن یا اجباری نبودن ارایه برگه ارجاع برای استفاده از خدمات تخصصی است.
تجربه کشورهای دیگر از جمله کشور ترکیه نیز که از نظر ارایه خدمات سلامت شباهت بسیاری به کشور ما دارد نیز حاکی از این است که در سال های نخست اجرای برنامه پزشک خانواده ، بیشتر از سازو کارهای تشویقی و ترغیبی برای حرکت در مسیر ارجاع استفاده شده است بر این اساس اجباری بودن ارایه برگه ارجاع در نظام پزشک خانواده نیاز به تجدید نظر دارد.
در نامه وزیر بهداشت و درمان به وزیر رفاه آمده است: به نظر می رسد چنانچه فرایند اجباری بودن ارایه برگه ارجاع برای دریافت خدمات تخصصی تا اجرایی شدن کامل برنامه پزشک خانواده شهری در تمام کشور ملغی و به افزایش سیاست های تشویقی و انگیزشی تبدیل گردد، نه تنها فشاری های ناشی از نارضایتی مردم کاهش خواهد یافت بلکه به دست اندرکاران اجرایی برنامه پزشک خانواده نیز کمک می کند در فضایی آرام به استقرار گام به گام این برنامه در چارچوب مورد قبول مردم اهتمام ورزند.
به استناد این نامه، سازمان های بیمه گر که مدیریت کلان آن با وزارت رفاه است،ضمن همراهی با پیشنهاد وزارت بهداشت موضوع اجبار در ارائه برگه ارجاع را دراستان فارس فعلنا کان لم یکن تلقی کنند و ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی در استان فارس هم مانند استان مازندران با ارائه برگه ارجاع با پرداخت 10 درصد هزینه و بدون ارائه برگه ارجاع با پرداخت 30 درصد هزینه عملی شود .
آنچه در مراجعات خبرنگار ایرنا به مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی شیراز و استان فارس مشهود است نارضایتی برخی از شهروندان از اجباری بودن ارایه برگه ارجاع است، شهروندانی که به دلایل مختلف قادر نبوده اند برگه ارجاع را اخذ کنند اکنون باید همه 100درصد هزینه مراجعه به پزشک متخصص و فوق تخصص را بپردازند و سازمان های بیمه گر در مقابل این افراد تعهدی ندارند .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در آمارگیری های 9 منطقه در شیراز 62 درصد شهروندان از وجود پزشک خانواده اعلام رضایت کرده اند، گفت: 18 درصد دیگر نیز در حد متوسط راضی و 20 درصد ناراضی بوده اند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: عمده ترین دلیل نارضایتی از پزشک خانواده این است که بیماران نمی توانند به صورت مستقیم به پزشکان متخصص مراجعه کنند.
ایمانیه اضافه کرد: اگر مردم به صورت مستقیم به پزشکان متخصص مراجعه می کردند، پرداخت 30 درصد هزینه ویزیت بر عهده خود بیمار بود در حالی که اکنون فقط 10 درصد ویزیت را به پزشک خانواده می پردازند.
این مقام مسوول با بیان اینکه برگه ارجاع پزشک خانواده تاریخ انقضا ندارد، گفت: فقط یک برگه ارجاع از پزشک خانواده برای مراجعه بیمار به پزشک متخصص کافی است.
وی افزود: در این اواخر در بیمارستان های شیراز شیوه ارجاع افقی را به کار برده ایم که برمبنای آن بیمار با یک برگه ارجاع می تواند از یک پزشک متخصص به متخصص دیگر مراجعه کند و نیازی نیست که برگه ارجاع دیگری را از پزشک خانواده بگیرد.
هدف از اجرای برنامه پزشک خانواده شهری چیدمان خاص واحدهای تامین کننده خدمات سلامت می باشد به نحوی بهره مندی یکسان کلیه افراد جامعه از سرانه سلامت و اجرا اصل عدالت در سلامت ، حذف پرداخت هزینه های اضافی توسط مردم به نظام سلامت، انجام معاینات دوره ای و پیگیری وضعیت سلامت افراد جامعه توسط پزشکان خانواده و ثبت سوابق بیماری ، دسترسی سریع وآسان و شبانه روزی مردم به خدمات سطح اول نظام سلامت، بهبود و ارتقای نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی و پاسخگویی به نیازهای جدید مردم محقق شود .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به شبهات مطرح شده در باره هزینه کرد اعتبارات پزشک خانواده در خارج از ردیف های این طرح نیز پاسخ داد و مطلب برخی رسانه ها مبنی برهزینه کرد اعتبارات پزشک خانواده خارج از موضوع این طرح را رد کرد و گفت: اعتبارات طرح پزشک خانواده برای توسعه نظام سلامت واین طرح هزینه شده و هر چند با مشکلات اعتباری مواجه هستیم اما خارج از موضوع هیچ هزینه کردی نداشته ایم .
دکتر ایمانیه بیان داشت:بخشی از این اعتبارات در ماه های گذشته برای بهسازی خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی روستایی و شهری هزینه شده است که بطور غیر مستقیم و مستقیم خدمات آنان در قالب برنامه پزشک خانواده است .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان کرد: تامین محل اسکان پزشکان در روستاها مواردی دیگری از هزینه کردهای دانشگاه علوم پزشکی شیرازدر ماه های گذشته بوده که در چارچوب اجرای برنامه نظام ارجاع انجام شده است و تامین محل اسکان پزشکان موضوعی بسیار لازم و ضروری است و مورد تاکید وزارت بهداشت برای اقامت دائم پزشکان است .
ایمانیه با بیان اینکه تامین آرامش و آسایش و سکونت پزشکان در روستا موضوع مهمی است که در برنامه پزشک خانواده به آن پرداخته شده گفت: تقاضای ما از نمایندگان مجلس این است که دراین زمینه گره گشایی بیشتری برای اختصاص اعتبارات کنند تا این موضوع بطور کامل حل شود .
وی همچنین گفت: ایجاد مرکز جامع سلامت در استان فارس در چارچوب اهداف پزشک خانواده و نظام ارجاع بوده و استان فارس با حدود سه میلیون نفر جمعیت شهرنشین نیاز مبرم به ایجاد این مراکز دارد و برای شیراز و فارس بسیار لازم و ضروری است.
ایمانیه ادامه داد: 67 مرکز جامع سلامت در استان فارس راه اندازی شده و هر کدام حدود 50 هزار نفر را تحت پوشش قرار می دهد .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت : راه اندازی این مراکز نیز در ماه های گذشته آغاز شده و بسیاری از ساختمان های این مراکز بازسازی و تجهیز شده که این حرکت بزرگی است و نمایندگان مجلس می توانند در حوزه های انتخابیه این حرکات را ببنند .
دکتر ایمانیه در باره خواست یکی از نمایندگان شیراز در مجلس در باره به رای گذاشتن موضوع پزشک خانواده در تلویزیون و اخذ رای پیامکی هم گفت : مطالب ریشه ای کشور را نمی توانیم به رای پیامکی بگذاریم رای پیامکی معمولا در برنامه های شبیه 90 انجام می شود و موضوعاتی مثل برد و باخت باشگاههای ورزشی یا واگذاری تیم ها به بخش خصوصی و مسایل اینچنین در این برنامه ها طرح می شود.
وی ادامه داد : موکول کردن تصمیم گیری در باره برنامه ای بزرگ مانند پزشک خانواده به رای پیامکی فاجعه ای بزرگ برای کشور است که نام دیگیر به جز عوام زدگی نمیتوان بر آن گذاشت .
وی افزود: همه کشورهای دنیا به سمت این می روند که حتی برگزاری انتخابات نیز زیر نظر کارشناسان علوم مختلف برگزار می کند و کارشناسان دراینجا نطر می دهند ما به جایی رسیده ایم که این برنامه بزرگ را به رای پیامکی موکول می کنیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین با بیان اینکه تنها راه نجات کشور در حوزه سلامت برنامه نظام ارجاع و پزشک خانواده است گفت : انتظار است نمایندگان مردم به ویژه فرهیختگان بیش از آنکه به فضا سازی های بعضا مصنوعی توجه کنند به الزامات قانونی و آنچه حق و منطق است توجه نمایند .
دکتر ایمانیه رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود : موضوع پزشک خانواده و نظام ارجاع در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه های چهارم و پنجم توسعه کشور و بعضا در سایر مصوبات مجلس و دولت مورد تاکید قرار گرفته و انتظار است دانشگاه هایی که نسبت به اجرای آن سستی می ورزند مورد سوال قرار گیرند نه دانشگاه و سیستم های بیمه استانی که شجاعانه و علی رغم همه عدم همکاری ها و عدم فراهم بودن بعضی زیر ساخت ها با جدیت و همت نسبت به اجرا و رفع تدریجی مشکلات آن اقدام نموده اند .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: سه بار تغییر در وزرای تصمیم گیرنده و مسوولین کشوری مربوطه کافی بود که هر طرح بزرگ آن هم با این همه موانع و مانع تراشی ها را دچار توقفی طولانی مدت نماید اما همت همکاران دانشگاه ، بیمه ها ، نظام پزشکی ، انجمن پزشکان عمومی، انجمن داروسازان و انجمن علوم آزمایشگاهای و همکاری نسبتا خوب انجمن رادیولوژی و انجمن های تخصصی باعث مقاومت در برابر سلیقه های متنوعی شد که بعضا مبنایی از تجربه و منطق نداشتند و صرفا بر اساس فشارهای اجتماعی و سیاسی دستورات و تصمیم گیریهای خاصی انجام می دادند.
ایمانیه در ادامه گفت: تنها راه نجات کشور در حوزه سلامت اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده است و این اجرا علی رغم همه برکات و فوایدی که دارد در ذات خود محدودیت هایی را ایجاد می کند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت : وابسته کردن اجرای آن (پزشک خانواده ) به افکار و آرا و رای گیری های شبیه آنچه در برنامه 90 ورزشی انجام می شود پیشنهادی خطرناک است که اگر بنای امور کشور آن هم در امور ریشه ای را به این نوع تصمیم گیری ها بگذاریم می تواند کشور را دچار هرج و مرج و عوام زدگی نماید.
ایمانیه افزود: لازم است قانون نویسان و مجریان نسبت به رفع نواقص و موانع اجرای قوانین مهم به سهم خود اقدام و مردم را نیز مکررا نسبت به فواید اقدامات و تصمیم گیری ها در جریان بگذارند.
وی گفت : برای جلب رضایت باقیمانده مردم در شرایط موجود امکان مراجعه مستقیم مردم به پزشکان متخصص و فوق تخصص و پرداخت فرانشیز بالاتر راه حلی است که در نشستی با حضور وزیر به نتیجه رسیده و لازم است با پیگیری به تایید وزیر رفاه هم برسد تا در این زمینه اقدام شود .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین از نماینده شیراز خواسته تا پیگیری کند تا پرداخت بیمه ها به پزشکان خانواده شفاف و بموقع باشد و علی رغم تلاش بیمه های استان فارس و علی رغم میل قلبی مسوولین از کشوری بیمه ها در عمل بی نظمی در پرداخت باعث دلخوری قسمتی از پزشکانی شده که سایر جنبه های طرح را تایید و حمایت می کنند.
با نگاهی به اهدافی که برای برنامه پزشک خانواده ترسیم شده امید است با بررسی کارشناسی و آینده نگر اجرای این طرح زمینه رضایت بیشتر شهروندان شیراز و مردم استان فارس از برنامه پزشک خانواده فراهم آید.
دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان متولی اصلی اجرای طرح پزشک خانواده و دکترمحمد هادی ایمانیه رییس این دانشگاه به عنوان فردی که از ابتدای اجرای طرح بر لزوم اجرای آن در فارس به عنوان استان پیشتاز مجری طرح تاکید کرده بارها و بارها تیغ نقد را بالای سر خود حس کرده اند و البته در بسیاری از موارد پاسخگوی انتقادات مطرح شده بوده اند .
در آخرین موضع گیری هایی که در باره پزشک خانواده از سوی یکی از نمایندگان شیراز در مجلس شورای اسلامی مطرح شد، بودن و نبودن و خواستن یا نخواستن عمومی پزشک خانواده را موکول به رای گیری پیامکی در تلویزیون شبکه فارس کرد.
این خواست نماینده شیراز البته در بین استادان و مسوولان دانشگاه علوم پزشکی شیراز مباحث مختلفی طرح کرده است .
آنچه مهم است ونمی توان ازکنار آن گذشت این است که طرح پزشک خانواده با فراز و فرودهایی در سایه صبر و متانت مردم شیراز و استان فارس تاکنون دوام آورده و همچنان جاری است و به راستی باید صبر و متانت مردم شیراز را ستود که به رغم همه مشکلاتی که دراین عرصه وجود داشته اما افتخار پیشتاز بودن در اجرای این طرح را برای خود ثبت کردند و امیدوارند که با برطرف شدن مسایل و مشکلات این طرح ملی نام شیراز و استان فارس بار دیگر در عرصه تصمیم گیری های کلان کشور بدرخشد.
همزمان با اجرای طرح پزشک خانواده ونظام ارجاع دراستان فارس،استان مازندران نیزبه عنوان استان دیگر اجرای این طرح به صورت آزمایشی برگزیده شد اما دامنه اجرای طرح در فارس اصولا قابل قیاس با استان مازندران نیست و مراحل پیشرفت و اجرای طرح پزشک خانواده در شیراز و فارس هرچند با سختی ها و مشکلاتی همراه است اما همچنان این طرح دراستان فارس به عنوان استان پیشرو و پیشتاز اجرای طرح به پیش می رود.
طرح پزشک خانواده آنطور که در اهداف اولیه تعریف شده دارای فواید فراوانی است که مهمترین آن ایجاد نگاه سلامت محور به جای درمان محور در سیستم بهداشتی درمانی کشور است .
بهره مندی یکسان تمام افرادجامعه ازسرانه سلامت واجرای اصل عدالت درسلامت،حذف پرداخت هزینه های اضافی توسط مردم به نظام سلامت،انجام معاینات دوره ای و پیگیری وضعیت سلامت افراد جامعه توسط پزشکان خانواده و ثبت سوابق بیماری ، دسترسی سریع و آسان و شبانه روزی مردم به خدمات سطح اول نظام سلامت،بهبود وارتقای نظام ارایه خدمات بهداشتی درمانی و پاسخگویی به نیازهای جدید مردم از جمله اهدافی است که در این برنامه پیش بینی شده که متاسفانه بسیاری از این اهداف هنوز محقق نشده و درگیر شدن استان فارس در اجرای آن مشکلاتی برای این مردم رقم زده است .
ارایه برگ ارجاع در برنامه پزشک خانواده طی سه سال گذشته با فراز و فرودهای فراوان روبرو بود و در استان فارس به مرحله اجرا در آمده است ، مطالبه مردم این استان آن است که شرایط اجرای پزشک خانواده دراستان فارس نیز برابر با شرایط استان مازندران دیده شود .
با نامه ای که چندی پیش سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت به علی ربیعی وزیر تعاون و رفاه نوشته این شرایط محقق می شود اما وزارت تعاون تا کنون به این نامه پاسخی نداده است.
با نگارش این نامه و در صورت موافقت وزارت رفاه ، مهمترین موضوع پزشک خانواده یعنی لزوم داشتن برگ ارجاع که در استان فارس موجب نارضایتی طیف بزرگی از مردم شده تعیین تکلیف می شود.
در روند اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری استان فارس مسوولان اجرایی با تایید و تاکید ستاد اجرایی کشوری پزشک خانواده اقدام به اجباری کردن حرکت مردم در مسیر ارجاع و اخذ برگه ارجاع برای دریافت خدمات تخصصی و فوق تخصصی کرده اند، این موضوع در نظر سنجی هایی که به عمل آمده بیشترین عامل نارضایتی مردم از برنامه پزشک خانواده شناخته شده است .
در استان مازندران که همزمان با استان فارس برنامه پزشک خانواده را اجرایی ساخت به رغم برقراری مسیر ارجاع و امکان برخورداری از مزایای حرکت در این مسیر، مسوولان از اجباری کردن ارایه برگه ارجاع خودداری کردند و در صورت عدم ارایه برگ ارجاع خدمات تخصصی و فوق تخصصی با همان نسبت 30به 70 که قبلا سازمان های بیمه گر تعهد کرده بودند ارایه می شود .
در گفت و گو هایی که خبرنگار ایرنا با برخی از شهروندان موافق و مخالف اجرای طرح پزشک خانواده داشت نظر این افراد را جویا شد.
محمدحسین نظری بیمار52 ساله از شیراز که برای درمان مشکلات تنفسی به درمانگاه بیمارستان شهید فقیهی شیراز مراجعه کرده است دراین رابطه با نظر مثبت نسبت به طرح پزشک خانواده گفت : همه آزمایش هایی که تا کنون دراین زمینه انجام داده ام با 10 درصد و گاه کمتر هزینه محاسبه شده و برا ی گرفتن برگ ارجاع و مراجعه به متخصص نیز مشکلی نداشتم .
سیده زهرا میر حسینی بانوی 47 ساله شیرازی نیز در مراجعه به درمانگاه نمازی شیراز گفت : طرح پزشک خانواده طرح خوب و مفیدی است اما هنوز لوازم کافی برای اجرای این طرح آماده نیست ، پزشک خانواده من به اشتباه برای من در برگ ارجاع مراجعه به متخصص قلب را توصیه کرده در حالی که من نیاز به توانبخشی قلبی دارم و باید به متخصص توانبخشی مراجعه کنم از این رو درمانگاه برگ ارجاع را از من نمی پذیرد ، پزشک خانواده باید تشخیص های کاملا تخصصی را از همدیگر متمایز کند و دراین زمینه دقت نظر بیشتری داشته باشند.
برخی از پزشکان عمومی نیز که در طرح پزشک خانواده مشارکت کرده اند از ناهماهنگی نظام پرداخت و تعرفه در طرح پزشک خانواده گله مندند و معتقدند پرداخت های طرح منظم نیست و گاه تا شش ماه به تعویق می افتد.
یکی از این پزشکان عمومی به خبرنگار ایرنا گفت: طرح پزشک خانواده نیاز به چکش کاری و مطالعه بیشتر دارد هنوز زیر ساخت های جامعه ما برای اجرای این طرح آماده نیست، هنوز موضوع مصرف بی رویه دارو و گرفتن داروی کیلویی در داروخانه ها مرسوم است، هنوز ما باید با بیماران در باره مضرات مصرف آنتی بیوتیک ها چانه بزنیم ، اینها مطالبی است که نیاز به بازبینی دارد.
مدیر کل بیمه سلامت استان فارس در این زمینه گفت: بیمه سلامت استان فارس با پرداخت هزینه ای بیش از 40 میلیارد تومان به پزشکان، داروخانه ها، آزمایشگاه ها و رادیو لوژیست های طرف قرار داد این بیمه، سعی دارد مطلوب ترین خدمات را به بیمه شدگان بیمه سلامت ارائه دهد ما امیدوارم در سال جاری خدمات دندانپزشکی را به بیمه شدگان بیمه سلامت ارتقا دهیم.
دکتر رضا ممتحن بااشاره به تفاوت در تعهدات بیمه ها بیان کرد: عملکرد سازمان های بیمه گر و دفاتر بیمه ای استان باید به گونه ای باشد که اعتماد بیماران را نسبت به این بیمه دولتی جلب کنند.
ممتحن استفاده از طرح پزشک خانواده برای بیمه شدگان بیمه سلامت را همانند سایر بیمه ها دانست و گفت:بیمه سلامت با 800 پزشکی که طرف قرار داد این بیمه هستند تلاش دارد با پرداخت ماهانه 70 میلیارد ریال به پزشکان طرح پزشک خانواده مطلوب ترین خدمات درمانی را برای بیمه شدگان این بیمه دریافت کند.
محمد هادی ایمانیه رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه اظهار داشت : بررسی های میدانی انجام شده در دو استان فارس و مازندران حاکی است که میزان مقبولیت برنامه پزشک خانواده در بین مردم دو استان و میزان رضایت آنان تا حد زیادی وابسته به اجباری بودن یا اجباری نبودن ارایه برگه ارجاع برای استفاده از خدمات تخصصی است.
تجربه کشورهای دیگر از جمله کشور ترکیه نیز که از نظر ارایه خدمات سلامت شباهت بسیاری به کشور ما دارد نیز حاکی از این است که در سال های نخست اجرای برنامه پزشک خانواده ، بیشتر از سازو کارهای تشویقی و ترغیبی برای حرکت در مسیر ارجاع استفاده شده است بر این اساس اجباری بودن ارایه برگه ارجاع در نظام پزشک خانواده نیاز به تجدید نظر دارد.
در نامه وزیر بهداشت و درمان به وزیر رفاه آمده است: به نظر می رسد چنانچه فرایند اجباری بودن ارایه برگه ارجاع برای دریافت خدمات تخصصی تا اجرایی شدن کامل برنامه پزشک خانواده شهری در تمام کشور ملغی و به افزایش سیاست های تشویقی و انگیزشی تبدیل گردد، نه تنها فشاری های ناشی از نارضایتی مردم کاهش خواهد یافت بلکه به دست اندرکاران اجرایی برنامه پزشک خانواده نیز کمک می کند در فضایی آرام به استقرار گام به گام این برنامه در چارچوب مورد قبول مردم اهتمام ورزند.
به استناد این نامه، سازمان های بیمه گر که مدیریت کلان آن با وزارت رفاه است،ضمن همراهی با پیشنهاد وزارت بهداشت موضوع اجبار در ارائه برگه ارجاع را دراستان فارس فعلنا کان لم یکن تلقی کنند و ارائه خدمات تخصصی و فوق تخصصی در استان فارس هم مانند استان مازندران با ارائه برگه ارجاع با پرداخت 10 درصد هزینه و بدون ارائه برگه ارجاع با پرداخت 30 درصد هزینه عملی شود .
آنچه در مراجعات خبرنگار ایرنا به مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی شیراز و استان فارس مشهود است نارضایتی برخی از شهروندان از اجباری بودن ارایه برگه ارجاع است، شهروندانی که به دلایل مختلف قادر نبوده اند برگه ارجاع را اخذ کنند اکنون باید همه 100درصد هزینه مراجعه به پزشک متخصص و فوق تخصص را بپردازند و سازمان های بیمه گر در مقابل این افراد تعهدی ندارند .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در آمارگیری های 9 منطقه در شیراز 62 درصد شهروندان از وجود پزشک خانواده اعلام رضایت کرده اند، گفت: 18 درصد دیگر نیز در حد متوسط راضی و 20 درصد ناراضی بوده اند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: عمده ترین دلیل نارضایتی از پزشک خانواده این است که بیماران نمی توانند به صورت مستقیم به پزشکان متخصص مراجعه کنند.
ایمانیه اضافه کرد: اگر مردم به صورت مستقیم به پزشکان متخصص مراجعه می کردند، پرداخت 30 درصد هزینه ویزیت بر عهده خود بیمار بود در حالی که اکنون فقط 10 درصد ویزیت را به پزشک خانواده می پردازند.
این مقام مسوول با بیان اینکه برگه ارجاع پزشک خانواده تاریخ انقضا ندارد، گفت: فقط یک برگه ارجاع از پزشک خانواده برای مراجعه بیمار به پزشک متخصص کافی است.
وی افزود: در این اواخر در بیمارستان های شیراز شیوه ارجاع افقی را به کار برده ایم که برمبنای آن بیمار با یک برگه ارجاع می تواند از یک پزشک متخصص به متخصص دیگر مراجعه کند و نیازی نیست که برگه ارجاع دیگری را از پزشک خانواده بگیرد.
هدف از اجرای برنامه پزشک خانواده شهری چیدمان خاص واحدهای تامین کننده خدمات سلامت می باشد به نحوی بهره مندی یکسان کلیه افراد جامعه از سرانه سلامت و اجرا اصل عدالت در سلامت ، حذف پرداخت هزینه های اضافی توسط مردم به نظام سلامت، انجام معاینات دوره ای و پیگیری وضعیت سلامت افراد جامعه توسط پزشکان خانواده و ثبت سوابق بیماری ، دسترسی سریع وآسان و شبانه روزی مردم به خدمات سطح اول نظام سلامت، بهبود و ارتقای نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی و پاسخگویی به نیازهای جدید مردم محقق شود .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به شبهات مطرح شده در باره هزینه کرد اعتبارات پزشک خانواده در خارج از ردیف های این طرح نیز پاسخ داد و مطلب برخی رسانه ها مبنی برهزینه کرد اعتبارات پزشک خانواده خارج از موضوع این طرح را رد کرد و گفت: اعتبارات طرح پزشک خانواده برای توسعه نظام سلامت واین طرح هزینه شده و هر چند با مشکلات اعتباری مواجه هستیم اما خارج از موضوع هیچ هزینه کردی نداشته ایم .
دکتر ایمانیه بیان داشت:بخشی از این اعتبارات در ماه های گذشته برای بهسازی خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی روستایی و شهری هزینه شده است که بطور غیر مستقیم و مستقیم خدمات آنان در قالب برنامه پزشک خانواده است .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان کرد: تامین محل اسکان پزشکان در روستاها مواردی دیگری از هزینه کردهای دانشگاه علوم پزشکی شیرازدر ماه های گذشته بوده که در چارچوب اجرای برنامه نظام ارجاع انجام شده است و تامین محل اسکان پزشکان موضوعی بسیار لازم و ضروری است و مورد تاکید وزارت بهداشت برای اقامت دائم پزشکان است .
ایمانیه با بیان اینکه تامین آرامش و آسایش و سکونت پزشکان در روستا موضوع مهمی است که در برنامه پزشک خانواده به آن پرداخته شده گفت: تقاضای ما از نمایندگان مجلس این است که دراین زمینه گره گشایی بیشتری برای اختصاص اعتبارات کنند تا این موضوع بطور کامل حل شود .
وی همچنین گفت: ایجاد مرکز جامع سلامت در استان فارس در چارچوب اهداف پزشک خانواده و نظام ارجاع بوده و استان فارس با حدود سه میلیون نفر جمعیت شهرنشین نیاز مبرم به ایجاد این مراکز دارد و برای شیراز و فارس بسیار لازم و ضروری است.
ایمانیه ادامه داد: 67 مرکز جامع سلامت در استان فارس راه اندازی شده و هر کدام حدود 50 هزار نفر را تحت پوشش قرار می دهد .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت : راه اندازی این مراکز نیز در ماه های گذشته آغاز شده و بسیاری از ساختمان های این مراکز بازسازی و تجهیز شده که این حرکت بزرگی است و نمایندگان مجلس می توانند در حوزه های انتخابیه این حرکات را ببنند .
دکتر ایمانیه در باره خواست یکی از نمایندگان شیراز در مجلس در باره به رای گذاشتن موضوع پزشک خانواده در تلویزیون و اخذ رای پیامکی هم گفت : مطالب ریشه ای کشور را نمی توانیم به رای پیامکی بگذاریم رای پیامکی معمولا در برنامه های شبیه 90 انجام می شود و موضوعاتی مثل برد و باخت باشگاههای ورزشی یا واگذاری تیم ها به بخش خصوصی و مسایل اینچنین در این برنامه ها طرح می شود.
وی ادامه داد : موکول کردن تصمیم گیری در باره برنامه ای بزرگ مانند پزشک خانواده به رای پیامکی فاجعه ای بزرگ برای کشور است که نام دیگیر به جز عوام زدگی نمیتوان بر آن گذاشت .
وی افزود: همه کشورهای دنیا به سمت این می روند که حتی برگزاری انتخابات نیز زیر نظر کارشناسان علوم مختلف برگزار می کند و کارشناسان دراینجا نطر می دهند ما به جایی رسیده ایم که این برنامه بزرگ را به رای پیامکی موکول می کنیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین با بیان اینکه تنها راه نجات کشور در حوزه سلامت برنامه نظام ارجاع و پزشک خانواده است گفت : انتظار است نمایندگان مردم به ویژه فرهیختگان بیش از آنکه به فضا سازی های بعضا مصنوعی توجه کنند به الزامات قانونی و آنچه حق و منطق است توجه نمایند .
دکتر ایمانیه رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود : موضوع پزشک خانواده و نظام ارجاع در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه های چهارم و پنجم توسعه کشور و بعضا در سایر مصوبات مجلس و دولت مورد تاکید قرار گرفته و انتظار است دانشگاه هایی که نسبت به اجرای آن سستی می ورزند مورد سوال قرار گیرند نه دانشگاه و سیستم های بیمه استانی که شجاعانه و علی رغم همه عدم همکاری ها و عدم فراهم بودن بعضی زیر ساخت ها با جدیت و همت نسبت به اجرا و رفع تدریجی مشکلات آن اقدام نموده اند .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: سه بار تغییر در وزرای تصمیم گیرنده و مسوولین کشوری مربوطه کافی بود که هر طرح بزرگ آن هم با این همه موانع و مانع تراشی ها را دچار توقفی طولانی مدت نماید اما همت همکاران دانشگاه ، بیمه ها ، نظام پزشکی ، انجمن پزشکان عمومی، انجمن داروسازان و انجمن علوم آزمایشگاهای و همکاری نسبتا خوب انجمن رادیولوژی و انجمن های تخصصی باعث مقاومت در برابر سلیقه های متنوعی شد که بعضا مبنایی از تجربه و منطق نداشتند و صرفا بر اساس فشارهای اجتماعی و سیاسی دستورات و تصمیم گیریهای خاصی انجام می دادند.
ایمانیه در ادامه گفت: تنها راه نجات کشور در حوزه سلامت اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده است و این اجرا علی رغم همه برکات و فوایدی که دارد در ذات خود محدودیت هایی را ایجاد می کند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت : وابسته کردن اجرای آن (پزشک خانواده ) به افکار و آرا و رای گیری های شبیه آنچه در برنامه 90 ورزشی انجام می شود پیشنهادی خطرناک است که اگر بنای امور کشور آن هم در امور ریشه ای را به این نوع تصمیم گیری ها بگذاریم می تواند کشور را دچار هرج و مرج و عوام زدگی نماید.
ایمانیه افزود: لازم است قانون نویسان و مجریان نسبت به رفع نواقص و موانع اجرای قوانین مهم به سهم خود اقدام و مردم را نیز مکررا نسبت به فواید اقدامات و تصمیم گیری ها در جریان بگذارند.
وی گفت : برای جلب رضایت باقیمانده مردم در شرایط موجود امکان مراجعه مستقیم مردم به پزشکان متخصص و فوق تخصص و پرداخت فرانشیز بالاتر راه حلی است که در نشستی با حضور وزیر به نتیجه رسیده و لازم است با پیگیری به تایید وزیر رفاه هم برسد تا در این زمینه اقدام شود .
رییس دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین از نماینده شیراز خواسته تا پیگیری کند تا پرداخت بیمه ها به پزشکان خانواده شفاف و بموقع باشد و علی رغم تلاش بیمه های استان فارس و علی رغم میل قلبی مسوولین از کشوری بیمه ها در عمل بی نظمی در پرداخت باعث دلخوری قسمتی از پزشکانی شده که سایر جنبه های طرح را تایید و حمایت می کنند.
با نگاهی به اهدافی که برای برنامه پزشک خانواده ترسیم شده امید است با بررسی کارشناسی و آینده نگر اجرای این طرح زمینه رضایت بیشتر شهروندان شیراز و مردم استان فارس از برنامه پزشک خانواده فراهم آید.
نظرات بینندگان
