کتابخانه کودک در شاهچراغ(ع) + تصاویر
تمام صاحبنظران اعتقاد دارند که وقتی میتوان به جامعه امید بست که فرزندان آن به عنوان امیدهای آن جامعه در فضایی مناسب، براساس نیازهای جامعه، رشد کرده و در مسیرهای درستی هدایت شوند تا در آینده اصلیترین زیرساخت تعالی جامعه خود را فراهم کنند.
یکی از مهمترین عناصر در توسعه جوامع، فرهنگ است، فرهنگی که طی سالهای اخیر، مسئولان در بخشهای مختلف به اهمیت آن پی برده و در همه حوزهها از لزوم پرداختن به آن میگویند و البته یکی از مکانهایی که میتواند زیرساختی برای اعتلای فرهنگی باشد، کتابخانهها است.
در دنیای جدید کتابخانهها هم از حالت قرائت خانه بیرون آمده و به شکل مراکز پژوهشی فعالیت خود را ادامه میدهند. اگرچه، کتابخانههای بزرگ همواره مراکزی برای تحقیق و پژوهش در کشورهای مختلف بودهاند اما امروز رسالت کتابخانهها، فراتر از امانت دادن کتاب است.
این واحدهای تاثیرگذار فرهنگی، علاوه بر اینکه وظیفه جذب مخاطبان، خصوصا گروههای سنی مهم مانند کودکان و نوجوانان را عهدهدار هستند، وظیفه هدایت فکری و اندیشهای و ارتقای توان فرهنگی و ایجاد آگاهیهای مناسب و متناسب را نیز برعهده دارند.
امروز کتابخانهها در یک مخزن کتاب و پیشخوان امانت دهی و چند میز و صندلی برای علاقهمندان به مطالعه، محدود نمیشود. قرائتخانه موضوعی جدا است و فضای اصلی کتابخانه را اندیشکدههای تاثیرگذار، تشکیل میدهد.
اگرچه هنوز در بسیاری از شهرهای کشور، همان فضای حداقلی هم وجود ندارد و همچنان اندیشه برخی مدیران، در محدوده بستهای محصور مانده است. البته طی ماههای اخیر، با تحولی که در حوزه مدیریت کتابخانههای عمومی استان فارس رخ داد، امیدواریها برای رشد و اعتلای این عرصه بیشتر شده است.
محمدرضا محمدجانی، معاون پژوهش و فناوری اطلاعات آستان مقدس احمدی و محمدی(ع) به تشریح چگونگی ایجاد تغییر در فضای کتابخانه کودک این آستان و ویژگیهای این فضا پرداخت و خاطرنشان کرد: شیراز به واسطه آنکه نخستین بار در کشور کرسی ادبیات کودک را در دانشگاهش ایجاد کرد، در حوزه کودک و نوجوان، جایگاهی والا داشته و دارد.
وی ادامه داد: حوزههای زیرساختی مانند کتابخانه کودک، آنگونه که شایسته بوده رشد نداشته است، کتابخانه کودک حرم مطهر نیز در گذشته، فضایی بود با چند صندلی و میز که خردسالان در آن نگهداری میشدند!
محمدجانی اضافه کرد: با توجه به ظرفیت موجود در دانشگاه شیراز بهعنوان قطب ادبیات کودک ایران و نخستین دانشگاهی که دورههای فوق لیسانس و دکتری در ادبیات کودک را ایجاد کرد، رایزنیهایی را آغاز و از آقای دکتر خسرونژاد دعوت کردیم که در مسیر رفع کاستیها ما را راهنمایی کند. دکتر خسرو نژاد پیشنهاد همکاری با کتابخانه کودک دانشگاه شیراز را دادند که ما نیز در اولین گام تمام کتابهای منتشر شده سال 93 و 94 در حوزه ادبیات کودک را طی یک اعلام فراخوان به انتشاراتیها، خریداری کردیم.
معاون پژوهش و فناوری اطلاعات حرم حضرت شاهچراغ (ع) تعداد کتاب موجود در بخش کتاب کودک این مرکز تخصصی و پژوهشی را حدود 6000 عنوان، اعلام و اضافه کرد: در آرایش جدید، بخش کودک این مرکز، به دو قسمت تقسیم خواهد شد و یک قسمت ویژه پذیرایی از کودکانی که از طریق مهدکودکها و مراکزی که در حوزه کودک کار میکنند و بخش دیگر ویژه پژوهشگران کودک است. در این بخش پژوهشگرانی که در حوزه روانشناسی و ادبیات کودک فعالیت میکنند، جذب خواهد شد.
معاون پژوهش و فناوری اطلاعات حرم حضرت شاهچراغ (ع) با تاکید بر این نکته که کتابخانه تخصصی آستان در آیندهای نزدیک مجهز به 10 هزار جلد کتاب در حوزه کودک خواهد شد، گفت: زمانی که کتابخانهای شروع به کار میکند و 20 هزار جلد کتاب دارد باید آنقدر تبلیغ کند که متقاضی این 20 هزار جلد کتاب به حد معقولی برسد. در این صورت نیاز به افزایش تعداد کتابها در کتابخانه خواهد بود. تحقق این مهم در جامعهای که با فرهنگ کتابخوانی تقریبا قهر است، کار بهنظر بسیار دشوار میرسد.
وی ادامه داد: سختی کار موجب شده بود که مسئولین وقت این مرکز تدبیری بیندیشند. آنها خواسته بودند که در کتابخانه باز باشد به گونهای که این کتابخانه به مرکزی برای دانشآموزان دبیرستانی و پشت کنکوری و یک قرائتخانه تبدیل شده بود، اما 60 هزار جلد کتاب در بخش مرجع، غریبانه خاک میخورد و هیچ مشتری نداشت.
محمدجانی با بیان اینکه در گذشته برخی از کتابها تنها یکبار به امانت رفته بود، ادامه داد: کار سخت و پرحاشیهای را آغاز کردیم و در ابتدای کار با آسیب شنایی تلاش خود را بر جذب محققین و پژوهشگران متمرکز کردیم. با تمام اعضایی که قبلا به کتابخانه مراجعه کردند تماس گرفتیم و از آنان علت قطع ارتباط را جویا شدیم. سطح ورود به سالن مطالعه را ارتقا بخشیدیم و به دلیل تخصصی شدن کار، زمینه را برای حضور پژوهشگران فراهم کردیم.
او خاطرنشان کرد: اکنون منابعی از رشتههای مختلف بهویژه علوم انسانی، در این مرکز موجود است که در هیچیک از دانشگاههای شیراز یافت نمیشود.
توجه به توسعه کیفی کتابخانه کودک شاهچراغ(ع)، میتواند گام اول در مسیر فرهنگسازی متناسب با سبک زندگی ایرانی- اسلامی و راهکاری برای حل بخش مهمی از مشکلات جامعه باشد