متاسفانه مدت‌هاست پای چشم و هم چشمی به بازار جهیزیه هم باز شده و مانند مهریه از لوازم افتخار عروس خانم شده است. فرهنگ اشتباهی که هزینه آن را پدر عروس پرداخت می‌کند.

نمونه‌های بسیاری را می‌توان سراغ گرفت که به دلیل رواج این فرهنگ انحرافی، پدر خانواده، حتی مجبور به فروش خانه خود و اجاره نشینی شده است تا بتواند آبروی! دخترش را با تامین جهیزیه مناسب حفظ کند.

در یکی از سایت‌های مرتبط با جهیزیه، لوازم مورد نیاز عروس خانم برای جهیزیه را ۳۳۳ مورد نام برده‌اند؛ در این لیست البته اقلامی هم گنجانده شده که ممکن است تاکنون حتی نام آن را خیلی از ما نشنیده باشیم.

نکته قابل توجه این است که اگر لوازم منزل زوجی را که ۲۰ سال است زندگی مشترک را آغاز کرده‌اند، بررسی کنید، بسیاری از این لوازم در منزل آن‌ها وجود ندارد، اما همین خانواده برای به اصطلاح سربلندی دختر خود باید بهای این موارد را پرداخت کنند.

مجید ابهری، جامعه شناس و استاد دانشگاه با بیان این مطلب که باورهای نادرست باعث شده این سنت پسندیده تبدیل به عادتی اشتباه و رویه‌ای نادرست شود، می‌گوید: مفهوم جهیزیه به معنای تهیه نیازهای اولیه برای شروع زندگی است، اما اکنون این سنت به جایی کشیده شده که خانواده عروس معتقدند اگر این جهیزیه با کالاهای غیرضروری و آن‌چنانی فراهم نشود، دچار نوعی سرشکستگی نزد خانواده داماد و دیگر اقوام خواهند شد.

رابطه سه وجهی مهریه، جهیزیه و هزینه‌های عروسی

آمارها نشان می‌دهد هرچه هزینه عروسی‌ها، تالارها، مخارج جانبی و... بالاتر می‌رود، مهریه‌ها عجیب‌تر و جهیزیه‌ها سنگین‌تر می‌شود.

هزینه مراسم عروسی به معنای واقعی، یک شب عروسی، هزار شب بدهی است. مشاهدات حاکی از آن است که حتی اگر عروس و داماد قصد هزینه کرد نداشته باشند و در پی برگزاری ساده عروسی باشند، این خانواده‌ها هستند که حاضرند وام‌های کلان بگیرند تا مراسم آبرومندی! برگزار کنند.

ابهری دراین‌باره می‌گوید: رسوم غلط در زمینه جهیزیه به حدی رسیده است که خانواده‌ها برای عقب نماندن از دیگران و عدم سرشکستگی، حاضر می‌شوند زیر بار قرض بروند و جهیزیه‌های آن‌چنانی تهیه کنند که این خود آغاز یک آسیب جدی است؛ اکنون تهیه جهیزیه لوکس تبدیل به نوعی فخر فروشی شده است.

مراسم جشن شامل لباس عروس، آرایشگاه، خرید عروسی و در تالارهای عروسی شامل هزینه‌های مختلفی از جمله هزینه‌های میوه و شیرینی، شام، اتاق عقد، عکاسی و فیلم برداری و موسیقی، گل آرایی و البته ورودی سالن می شود.

همه این‌ها را بگذارید در کنار وام ۱۰ میلیونی که الان مدت‌هاست پرداخت نمی‌شود و در نهایت والدینی که عموما کارگر و کارمند هستند باید این هزینه‌ها را پرداخت کنند.

نکته قابل توجه این است که حداقل هزینه‌ها برای یک شب عروسی در تالار متوسط بیش از ۱۰ میلیون تومان می‌شود، یعنی برابر با وام ازدواج.

جنس ایرانی نمی‌خواهیم

یک نکته دیگر که نباید از نظر دور نگه داشت، خرید کالاهای خارجی است. یکی از فروشندگان لوازم آشپزخانه سه راه «امین حضور» می‌گوید: همه خانواده‌ها دوست دارند عروسی بچه‌هایشان را ببینند، اما متاسفانه به خاطر برخی رسوم غلط، من، پدر و مادرهایی را دیده‌ام که توی همین مغازه اشک ریخته‌اند.

وی اضافه می‌کند: خود من سه دختر دارم و روزی نیست که به این فکر نکنم که هزینه جهیزیه هر کدام از دخترهایم نزدیک ۱۰۰ میلیون تومان می‌شود و البته به خاطر اینکه حرفی پشت سر ما نباشد، مجبورم این هزینه را پرداخت کنم.

یکی دیگر از فروشنده‌ها می‌گوید: من کارمندهای جزء بسیاری را دیده‌ام که به خاطر حفظ حرمت دخترشان حاضرند زیر قسط‌های سنگین بروند ولی جنس ایرانی نخرند. گاهی تفاوت جنس داخلی و خارجی بیش از ۱۰ برابر است.

این فروشنده می‌گوید: قیمت یک یخچال سایدبای ساید ایرانی بیش از ۵ میلیون و جنس خارجی آن روی ۱۰ میلیون تومان است. این یکی از ۳۰۰ قلم جنسی است که پدر عروس باید برای جهیزیه تهیه کند.

شبیه همین اتفاق در فروشگاه‌های لوازم صوتی و تصویری هم وجود دارد؛ فروشنده لوازم صوتی و تصویری در خیابان جمهوری می‌گوید: ما تلویزیون های خارجی بین یک میلیون تا ۱۳ میلیون داریم و جالب اینجاست که رغبت خانواده‌ها برای خرید تلویزیون‌های گران‌تر بیشتر است.

این راه که می‌رویم به ترکستان است

چندی پیش مدیرکل آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور گفت: نسبت طلاق به ازای هر ۱۰۰ ازدواج در شمیرانات ۵۷ و ری ۲۳ درصد است.

محمدعلی محزون افزود: در شمیرانات که به عنوان نمادی از شمال شهر تهران است، میانگین سن ازدواج برای آقایان ۳۲ و برای خانم‌ها ۳۰ سال،‌ در مرکز شهر نیز آقایان ۳۱ و خانم‌ها ۲۷ سال و در شهرستان ری آقایان ۲۸ سال و خانم‌ها ۲۴ سال است که به گفته کارشناس این برنامه می‌توان گفت دلیل بالا رفتن سن ازدواج تنها مسائل اقتصادی نیست و عوامل دیگری در آن اثرگذار است.

در واقع باید گفت افزایش میزان جهیزیه و مهریه و برگزاری جشن‌های آن‌چنانی، که در باور عمومی ما به معنای سربلند کردن عروس و داماد است، نه تنها به این نتیجه ختم نشده که آن‌چه آمارها نشان می‌دهد، بالا و بالاتر رفتن سن ازدواج از یکسو و افزایش طلاق از سوی دیگر است.

متاسفانه بسیاری از ما اصل را که ازدواج آسان و خوشبختی است فراموش کرده‌ایم و به سمت غرور کاذب با هزینه‌های نجومی روی آورده‌ایم. جهیزیه، مهریه و... رسومی هستند که ما آن‌ها را تحریف کرده‌ایم و نتیجه آن ازدواج گریزی جوانان و افزایش اختلاف‌ها و جدایی‌هاست.