شیخ راشد الغنوشی، از متفکرین برجسته و مسلمان تونسی که از پایه گذاران حرکت النهضه تونس به شمار می‏رود، پس از یک دوره 22 ساله تبعید و مهاجرت اجباری، در میان استقبال پرشور هواداران تونسی خود از لندن به این کشور بازگشت تا شاید مهر ختامی باشد بر بحران بی رهبری انقلاب مردمی تونس که در روزهای گذشته موجب سرنگونی رئیس جمهور این کشور و شکل گیری موج جدیدی از اعتراضات استبداد ستیزانه مردم مسلمان عرب در منطقه خاورمیانه بوده است.

راشد الغنوشی در حالی امروز وارد فرودگاه بین المللی قرطاج در مرکز تونس شد که هواداران پرشمار او با شعارهای " الله اکبر"، "لا اله الا الله"، " "الشعب مسلم ولا يستسلم (ملت ما مسلمان است و تسلیم نمی‏شود)" و"يا مبارك يا مبارك بن علي بانتظارك(ای مبارک، بن علی به انتظار توست)"از وي استقبال کردند.

این در حالی است که حضور الغنوشی در تونس با نگرانی شدید رسانه‏های غربی از جمله بی بی سی همراه بوده است چنانکه این نگرانی در گزارشات این رسانه‏ها از حضور الغنوشی هویدا است. الغنونشي 69 ساله پيش‌تر گفته بود که قصد دارد به افراد جوان‌تر اجازه رهبري حزب ممنوعه النهضه و فعاليت در اين حزب را بدهد. دولت موقت تونس که پس از فرار بن علي در اين کشور روي کار آمده است، محدوديت‌هاي رسانه‌ها و احزاب ممنوعه را لغو کرده است. دولت موقت تونس همچنين زندانيان سياسي اين کشور را آزاد کرده است. الغنوشي همچنين تاکيد کرد که قصد ندارد در انتخابات رياست جمهوري تونس شرکت کند اما تلاش دارد حزب النهضه را به عنوان يکي از احزاب سياسي تونس مطرح کرده و اين حزب را در اولين انتخابات دموکراتيک اين کشور شرکت دهد.

وی پیش از این نیز در مصاحبه‏ای در مورد تلاش های غرب برای دورزدن و مصادره انقلاب مردم تونس و رساندن افراد مورد حمایت خود به قدرت، هشدار داده بود. وی در این مصاحبه گفته بود: قدرت های غربی تلاش می کنند عواملشان را در تونس به قدرت برسانند، تا با آنها به راحتی وارد معامله شوند، اما کنون در تونس انقلاب وجود دارد و نه رژیم آمریکا و نه فرانسه و نه هیچ رژیم دیگری نمی تواند آن را به کنترل خود درآورد. وی درباره دخالت غربی ها به ویژه آمریکا درامور تونس نیز گفته بود: کشورهای غربی درمراحل اول انقلاب تونس، موضع منفی گرفتند؛ زیرا بن علی متحد آنها در مبارزه با اسلام بود؛ اما پس از پیروزی انقلاب مردم تونس اعلام کردند که از آن استقبال می کنند؛ زیرا دردولت کنونی همان عناصر رژیم قبلی حضور دارند که قبلا با غرب در تعامل بودند. وی افزوده بود: آمریکا پس از شکست درعراق، افغانستان، فلسطین به دنبال کسب یک پیروزی است، و تصور می کند که تونس می تواند الگلوی دمکراسی غرب باشد.

شیخ راشد الغنوشی کیست؟

 شیخ راشد الغنوشی یکی از رهبران بلندپایه دینی و انقلابیون کهنه کار تونسی است که به دلیل تاثیرپذیری از دو اندیشمند مصری یعنی سید قطب و حسن البنا، در کنار عمر البشیر، به عنوان یکی از شاخه‎های حرکت اخوان المسلمین در شمال افریقا و تونس شناخته می‎شد. وی از معدود نویسندگان و اندیشمندان عرب بود که پس از انقلاب اسلامی ایران، کتابی در توصیف شخیصیت حضرت امام خمینی (ره) به نگارش درآورد. وی در سال‎های اولیه انقلاب اسلامی ارتباطات نزدیکی با انقلابیون ایرانی برقرار کرده بود.

الغنوشی با ایجاد جنبشی در تونس با نام "النهضه " که بعدها با نام "الاتجاه‎ الاسلامیه" شناخته شد و با تمرکز بر دانشگاه جامع زیتونیه به مبارزه با رئیس جمهور وقت تونس بورقیبه و سیاست‎های سکولاریستی او پرداخت. سرانجام وی به دلیل فعالیت‎های استبدادستیزانه  و اسلام خواهانه خود در تونس در مقابل اقدامات شبه رضاخانی بو رقیبه، توسط وی به حبس ابد محکوم شد.  این در حالی بود که جنبش النهضه، به رهبری الغنوشی، نقش جدی در فروپاشی و تزلزل پایه‎های حکومتی بو رقیبه، ایفا کرد.

دولت بورقیبه طی اکتبر 1986 راشد الغنوشی را در خانه اش حبس کرد. این درحالی بود که تعدادی از عناصر اصلی جنبش نیز دستگیر و به محاکم قضایی تحویل شده بودند. رویارویی میان جنبش و نیروهای امنیتی روز به روز افزایش می یافت تا آن که در مارس 1987 نیروهای امنیتی با حملات همه جانبه راشد الغنوشی و سپس تعدادی از دیگر رهبران و اعضای جنبش را بازداشت کردند.

بحران میان دولت و جنبش به اوج خود رسید. اعتصاب ها، درگیری های خشونت بار دانشجویان با نیروهای امنیتی در حریم دانشگاه و خیابان های شهر تونس در ماه های آوریل و می 1987 صور گرفت. دولت همواره آنچه را در شهرها جریان داشت اعمال خرابکارانه ای توصیف می کرد که گروه های تندرو افراطی از خارج دریافت کرده اند و مخصوصاً رهبران الاتجاه الاسلامی را به همکاری با دولت ایران، توطئه چینی برای صدور انقلاب ایران به تونس و سرنگونی نظام حاکم در آن کشور افریقایی متهم می کرد.

با کودتای ژنرال زین العابدین بن علی در هفتم نوامبر 1987 و تغییرات در دولت جدید با پاکسازی طرفداران بو رقیبه، نظامیان جدید دست به اقدامات جدید زدند که از جمله آزادی زندانیان سیاسی بود. اکثریت قاطع این زندانیان سیاسی را اسلام گرایان تشکیل می دادند. آزادی راشد الغنوشی در می 1988 نیز تأثیری مثبت در سطح تونس داشت. جنبش الاتجاه اسلامی حمایت خود را از دولت جدید اعلام کرد. در نتیجه آرامش به کشور بازگشت و تمام جلوه های اعتراض مردمی از بین رفت. با این حال برخی اختلافات سیاسی، سرانجام اتحاد جریان اسلامگرای الاتجاه با نظامیان تازه به حکومت رسیده تونسی را به سرانجام اتحاد نظامیان و انقلابیون مصری دچار کرد و این گروه توسط بن علی منزوی و ممنوع الفعالیت شد.

مبانی این گروه که در 6 ژوئن 1981 طی کنفرانس مطبوعاتی مهمترین مبانی آن تشریح گردید عبارت بودند از رد اصول سکولاریسم؛ ارتباط و پیوند این جنبش با تمام مسلمانان جهان؛ به رسمیت نشناختن قومیت عربی و اینکه آزادی فلسطین تنها از طریق آزادی اعراب از بند استعمار و استثمار و ایجاد سازمان هایی خواهد بود که بیانگر منافع توده ی مردم باشند.

به نظر می رسد حضور الغنوشی در مصر سرآغاز تحولات جدیدی در کشور تونس باشد که مهمترین تحول آن پایان بحران رهبری در هدایت جریان انقلاب مردم تونس است.

انتهای پیام/10