بهشت احمدی آرامستانی مادام العمر برای شهر شیراز
به گزارش شیرازه، چند سالی می شود دارالرحمه از نفس افتاده و برای به آغوش
گرفتن اجساد آدمیان، آخرین زورش را می زند. با تکمیل ظرفیت این آرامستان،
بهشت احمدی پس از 12 سال از گیر و دارِ ساخت و ساز رهایی یافت و چشم به روی
اموات گشود و عملا دارالرحمه به ایستگاه آخر نزدیک شد. البته هنوز هم این
آرامستان غیرفعال نشده و تا مهیا شدن سردخانه بهشت احمدی، کسانی که از قبل
قبر خریده اند می توانند پس از مرگ در این قبرستان به خاک سپرده شوند. مردم
اما بدلیل بُعد مسافت هنوز هم برای خاکسپاری در بهشت احمدی، سرسختی می
کنند و ترجیح میدهند امواتشان در معابر دارالرحمه یا دیگر آرامستان های
محلی به خاک سپرده شود. بهشت احمدی با پیمودن مسیر پرفراز و نشیب ساخت و
ساز و رعایت بسیاری از استانداردها، مجهزترین آرامستان کشور است و از لحاظ
بُعد مسافت در مقایسه با آرامستان هاي دیگر کلانشهرهای کشور، نزدیک ترین
آرامستان به شهر می باشد.
به طور کلی آرامستان بعنوان یکی از مهمترین
عناصر فضای شهری در مباحث مدیریت شهری مورد توجه است. این کاربری شهری
آنقدر مورد اهمیت است که به گفته علیرضا چراغی، رییس سازمان مدیریت
آرامستانهای شهرداری شیراز شايد هر انساني در طول زندگي به ندرت به سينما
يا فرهنگسرا برود، حتی بعضي ها ممکن است به مدرسه هم نروند اما آرامستان
تنها جايي است كه هر فرد در طول چرخه زندگانی، ناگزیر با آن سر و کار دارد.
چراغی با اشاره به اهمیت مکان یابی آرامستان ها،
وضعیت آرامستان های شیراز را شرح داده است که در ادامه می خوانید.
در شهر شیراز چند آرامستان محلی وجود دارد؟
اكنون
علاوه بر آرامستان بهشت احمدی و دارالرحمه، 26 آرامستان محلی، 4 آرامستان
اقلیت های مذهبی و 6 آرامستان متروكه در شیراز وجود دارد.
در گذشته آرامستان های شیراز به چه شکل اداره می شد؟
آرامستان
يكي از مهم ترين کاربری هایی است كه در طرح تفصیلی وجود دارد و در هر شهر
باید مد نظر قرار گیرد. در سالهاي گذشته آرامستان ها به صورت هيئت امنا
اداره مي شد و هنوز هم در بسياري از روستاها به همين شكل اداره مي گردد.
دارالرحمه شیراز در چه سالی ساخته شد؟
آرامستان
دارالسلام تا سال 1350 فعال بود و کفن و دفن در آن انجام می شد. در همان
سال شخصي به نام «يوسف ناجي» با بررسی وضعیت دارالسلام و تکمیل ظرفیت آن به
این فکر افتاد که شیراز به آرامستانی جدید احتیاج دارد و برای همین
دارالرحمه را با مساحت 53 هكتار از خرده مالكان خريداري كرد و اين مجموعه
تشکیل و به شكل هيئت امنايي اداره شد. به تدريج روستاهايي مثل قصرقمشه،
دوكوهك، بزین، حسين آباد، قصردشت و ... هم به شيراز الحاق گرديد و در هر
روستا آرامستان هاي محلي بنا شد.
ساخت مجموعه بهشت احمدی چطور کلید خورد؟
حداقل فاصله استاندارد بهداشت براي دفن ميت، 13 متر و حداقل عمق استاندارد
4 متر با آبهاي سطحي است. با بارندگي سال 71، فاصله آب با جنازه ها به
كمتر از نيم متر رسيده بود و عملا اين موضوع باعث آلوده شدن آب هاي
زيرزميني در آن منطقه مي شد. همان سال مسئولين شهر شيراز به اين فكر
افتادند كه در طرح تفصيلي، محلي برای ساخت آرامستان جدید شهر شيراز در نظر
گرفته شود.
در پی آن محلي در منطقه دريمه در 13 كيلومتري شهر شيراز كه
حائز چند ويژگي مهم بود انتخاب شد. نوع خاک، وسعت، عمق آبهای سطحی و فاصله
استاندارد با شهر جزو خصویات برجسته این محل بود.
شهر مشهد دو آرامستان
دارد كه هر كدام 18 كيلومتر با شهر فاصله دارند. بهشت زهرا 20 كيلومتر با
تهران و آرامستان اصفهان نیز حدود 19 كيلومتر با شهر فاصله دارد. بنابراین
آرامستان بهشت احمدی شیراز با 13 کیلومتر فاصله علاوه بر اینکه استاندارد
را رعایت کرده است، جزو نزدیک ترین آرامستان های کشور به شهر است. عمق
آبهاي سطحي در اين محل 365 متر، نوع خاك، آهكي و وسعت زمین نیز 466 هكتار
می باشد. ما به دنبال زميني بوديم كه جزو منابع ملي باشد. اگر اين زمين جزو
مستثنيات بود شهرداري بايد مبلغ زيادي پرداخت مي كرد. در سال 73 صورت جلسه
واگذاري زمين نوشته شد و مديران قبل اين كار را پايه گذاري كردند اما چون
از طرف اهالي، دامداران، متصرفان و آنها كه ادعاي مالكيت داشتند ممانعت
هايي ايجاد شد كار به درازا كشيد و عملا در سال 83 اقدامات ابنيه و تاسيسات
آغاز گرديد؛ البته هنوز مراحل واگذاري نهايي زمين در دست اقدام است.
آرامستان های محلی چه ایراداتی دارند؟ چرا شهرداری به دنبال غیرفعال کردن آنهاست؟
علت
اينكه شهرداري قصد دارد آرامستان هاي محلي را كمرنگ و غيرفعال كند به دليل
مسائل بهداشتي است. ايرادات آرامستان هاي محلي زياد است. هیئت امناي
آرامستان هاي محلي به مسائل قانوني واقف نيستند و نظارت کامل بر آرامستان
های محل وجود ندارد. ممكن است گاهي مرگ هاي غيرطبيعي اتفاق بیفتد و با ريش
سفيدي و پادرمياني بزرگترهاي آن مناطق، پروسه قانوني طي نشود.وجود حیوانات،
فاصله اندک این آرامستان ها تا محل سكونت و حتي احتمال رانش زمين و زلزله
بر این ضعف ها افزوده است. با يك رانش زمين ممکن است اجساد میت ها از دلِ
خاک آرامستان های محلی بيرون آمده و بوي تعفن و مشكلات زيست محيطي، مردم را
تهديد نماید. اگر اصرار شهرداري به تمركز آرامستان هاي محلي است بدلیل
پیشگیری از مسائل این چنینی است. اكنون 50 ميليارد تومان بابت آرامستان
بهشت احمدي هزينه شده اما كفن و دفن در آن بصورت رايگان انجام مي شود.
دارالرحمه هنوز ظرفيت دفن ميت دارد؟
هنوز
ظرفیت اندکی وجود دارد. طبق بخشنامه، شستشو و تغسيل اموات در دارالرحمه
انجام و براي دفن به بهشت احمدي برده مي شود. به جز آنها كه از قبل قبر
خريده اند مابقی جنازه ها به بهشت احمدي انتقال می یابد؛ البته تا زماني كه
كار مجموعه سردخانه به طور جدي در بهشت احمدي به اتمام نرسد نمي توان
دارالرحمه را غيرفعال كرد. سردخانه بهشت احمدی، بزرگترين سردخانه كشور با
مساحت 620 متر است كه 180 متر از بهشت زهرا بزرگتر می باشد.
طراحي
اوليه این سردخانه بر اساس يك سالن بود كه اكنون به 6 سالن تغيير يافته
است. 4 سالن به صورت يوميه و 2 سالن نیز به صورت سالن بحران در نظر گرفته
شده است.با راه اندازی این سردخانه که تاكنون حدود دو ميليارد تومان هزینه
در بر داشته، مشكل نگهداري ميت حل خواهد شد و غسال و غساله هايي كه در
دارالرحمه مشغول به كار هستند نیز با همان حقوق و مزايا در بهشت احمدي به
كار گرفته مي شوند.
فروش قبر و هزینه کفن و دفن چقدر است؟
نرخ كفن و
دفن در دارالرحمه مشخص است اما گاهی برخي كه قبلا قبر خانوادگي خريده اند
با هزينه هاي گزاف آن را مي فروشند و دارالرحمه هم نمي تواند خيلي در اين
كار مداخله كند.علت گرانی قبور دارالرحمه این است که در آنجا قطعه زمين
خريداري مي شود نه خودِ قبر. در مجموعه بهشت احمدي قبر به اين صورت فروخته
نمي شود بلكه امتياز واگذاري به افراد درجه يك نسبي، قابل انتقال است.اكنون
بيش از 14 هزار قبر در بهشت احمدي وجود دارد. هنگام پيش فروش قبر، قطعه
زمين فروخته نمي شود بلكه امتياز قبر واگذار مي گردد. مزیتش هم این است که
شخص
نمي تواند به راحتي آن را واگذار كند، بلكه فقط می تواند آن را به
فاميل نزديك با شرايط خاص واگذار نمايد.طبق مصوبه شوراي شهر هر قبر در بهشت
احمدی بايد250 هزار تومان به فروش برسد. با وجود اينكه سازمان آرامستان
هاي شيراز بابت هر قطعه قبر يك ميليون تومان هزينه مي كند اما فعلا تمام خدمات كفن و دفن در بهشت احمدي تا زمان راه اندازي سردخانه مركزي به صورت رايگان انجام مي شود.
راه های دسترسی به بهشت احمدی تسهیل شده است؟
بله،
راه هاي دسترسي به این آرامستان تسهيل شده است. با فعال شدن پروژه تقاطع
غيرهمسطح اتصال مسير خرامه به شيراز- اصفهان، مسير دسترسي مردم تسهيل خواهد
شد. این پروژه قسمت غرب و شمال غرب شيراز را به طور كامل به این محل اتصال
مي دهد.
وضعیت بهسازی دارالسلام به کجا رسید؟
دارالسلام جزو پروژه
هاي چند مديريتي است. سال 92 مسئولين شهر شيراز به اين نتيجه رسيدند كه
بايد در خصوص این آرامستان، اقداماتي انجام شود. در جلسه ای مقرر شد اداره
اوقاف، شهرداري و ميراث فرهنگي هر كدام يك سوم هزينههاي مربوط به اين پروژه
را متقبل شوند. يك ماه بعد در جلسه ای دیگر اداره ميراث اعلام کرد که فقط
نظارت بر كتيبه ها و سنگ نوشته هاي تاريخي و اوقاف نیز اظهار نظر روي برخي
بقاع متبركه را انجام دهد و در نهایت شهرداري به شرط بهره برداری با بودجه
خود، کار را آغاز کند.تاکنون از 7 هكتار حدود 8000 متر مربع فضاي دارالسلام
بهسازي و تثبيت شده است. پس از 18 جلسه با ميراث فرهنگي، طرحي به ما ارائه
شد و كار را بر اساس آن آغاز كرديم.
دارالسلام قديمي ترين قبرستان كشور
است و عقبه تاريخي محكمي دارد. بقاع متبركه بسياري در اين آرامستان وجود
دارد كه از لحاظ تاريخي بسيار ارزشمند است. نمي توان اين قبرستان را به حال
خود رها كرد تا مخروبه شود. برخی معتقدند دارالسلام، شناسنامه شهر شيراز
است و بسیاری از بزرگان شهر در اين آرامستان به خاك رفته اند.
اما
زماني شهرداري می تواند ورود كند كه ملك، متعلق به خودش باشد تا بتواند
بعدها از آن بهره برداري نماید. اگر اين مسئله تعيين تكليف شود، شهرداري به
صورت جدي تر اين مسئله را دنبال خواهد كرد اما اكنون در خوف و رجاست.
البته
در نظر داریم با نظارت اداره كل بازرسي كشور طی تنظیم صورت جلسه ای با
حضور اداره اوقاف، شهرداري و ميراث، مجموعه دارالسلام به نام شهرداري
انتقال یابد تا شهرداري بتواند به عنوان بهره بردار پروژه باشد. دارالسلام
ظرفیت این را دارد که به آرامستان موزه تبديل شود. با توجه به اینکه این
آرامستان، عقبه تاريخي و مذهبي دارد می تواند توريست های فراوانی به خود
جذب کند.
چه ویژگی هایی آرامستان احمدی را از دیگر آرامستان های کشور متمایز کرده است؟
بهشت
احمدی با توجه به وسعت قابل توجه خود می تواند تا 200 سال جوابگوي شهر
شيراز باشد. پس از 33 سال اگر آثار ميت وجود نداشته باشد قابليت دفن مجدد
وجود دارد، بنابراين مي توان گفت بهشت احمدی یک آرامستان مادام العمر براي
شهر شيراز است.در دهه 50 هنگام تعطيلي دارالسلام مردم در مورد افتتاح
دارالرحمه و انتقال اموات به دارالرحمه تردید داشتند. اکنون نیز چنین
وضعیتی بوجود آمده و مردم از انتقال اموات به بهشت احمدی ابراز نارضایتی می
کنند. اما بهشت احمدي با 466 هكتار پس از بهشت زهرا بزرگترين آرامستان
كشور است و با در نظر گرفتن سالن هاي انتظار ميت، خدمات ثبتي، پزشك قانوني و
... شرايط براي بازماندگان تسهيل شده است. با توجه به بُعد مسافت، امكانات
ديگري مثل رستوران و بيرون بر، خدمات پمپ بنزين، تعميرات خودرو و ... نیز
در این آرامستان پيش بينيگردیده است.
منبع: خبر جنوب
