حمیدرضا فتاحیان، متخصص جراحی دامپزشکی که عمل جراحی موفقیت‌آمیز ستون مهره‌های پلنگ رودسر را در کارنامه دارد درباره عمل جراحی این عقاب شاهی می‌گوید: رادیوگرافی این پرنده نشان داد از شکستگی بال چپ حدود یک ماه می‌گذرد و استخوان‌ها بی‌آنکه در امتداد یکدیگر قرار گرفته باشند جوش خورده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه وضعیت موجود سبب شده بود این عقاب برای همیشه از پرواز ناتوان بماند تصمیم گرفتیم با یک عمل جراحی استخوان‌های جوش‌خورده را بشکنیم و در امتداد هم قرار دهیم تا شانسی برای پرواز دوباره به حیوان داده باشیم.

فتاحیان به مقاومت این عقاب شاهی در برابر بیهوشی طولانی مدت اشاره کرده و می‌گوید: بنا بر منابع موجود، مدت زمان مناسب برای بیهوشی چنین پرنده‌ای بین ۴۰ تا ۵۰ دقیقه‌ است اما عمل جراحی پیچیده این عقاب به دلیل جوش خوردن وسیع استخوان بلند بال ۱۱۰ دقیقه به طول انجامید. تحمل این بیهوشی سنگین که ابتدا به صورت عضلانی و سپس استنشاقی انجام شد برای یک پرنده رکوردی قابل توجه است.

این دامپزشک یادآور می‌شود: طی این عمل با همکاری دو تن از همکاران، استخوان جوش‌خورده شکسته شده و بافت‌ها و استخوان‌های اضافه از اطراف عصب ردیال برداشته شد. و در نهایت دو لبه استخوان تمیز شد و کنار هم قرار گرفت. طی عمل جراحی وضعیت قلب، وضعیت تنفس و عمکرد دستگاه توسط سه متخصص مانیتور می‌شد. در این عمل روش Cerclage wire و IM Pinning مورد اسثفاده قرار گرفت. به علاوه دقت لازم اعمال شد تا بخشی از استخوانی که به کیسه‌های هوایی و ریه حیوان ارتباط دارد یا آسیب نبیند یا حداقل آسیب را متحمل شود.

وی به مراقبت‌های دقیق انجام شده پس از عمل جراحی این عقاب شاهی اشاره کرده و می‌گوید: خوشبختانه این پرنده پس از ۴۸ ساعت به تنهایی تغذیه را آغاز کرده و حال عمومی رضایت‌بخشی دارد. با گذشت سه روز از عمل جراحی، عقاب مجددا بیهوش شد تا زخم بررسی شود و مفصل بازو و آرنج تحت فیزیوتراپی قرار گیرد.

فتاحیان در پایان می‌گوید: آنچه مقدور بود انجام شد تا این عقاب شاهی بتواند بار دیگر بر فراز آسمان پرواز کند اما برای اینکه بتوان درباره نتیجه این عمل جراحی در سرنوشت حیوان اظهار نظر کرد دستکم دو تا سه  ماه زمان لازم است.

محمدعلی الله‌قلی، کارشناس و فعال محیط زیست در این باره می‌گوید: این عقاب شاهی جوان یکی از قربانیان شکار است که چند پیش به اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران تحویل داده شد. با توجه به اهمیت این گونه ارزشمند، موافقت مسئولان محیط زیست را برای انتقال این عقاب شاهی به تهران و آغاز مراحل درمان آغاز کردیم.

وی ادامه می‌دهد: تصاویر رادیوگراف، یک ساچمه را در گردن این پرنده شکاری ارزشمند نشان داد و یک شکستگی در استخوان پال چپ. به نظر می‌رسد اصابت گلوله، به سقوط این پرنده و شکستگی بال منجر شده باشد.

این فعال محیط زیست یادآدور می‌شود: با توجه به اینکه احتمال احیای این پرنده وجود دارد و با در نظر گرفتن این نکته که عدم بازگشت پرندگان شکاری به طبیعت به معنای مرگ تدریجی آنها بر اثر ابتلا به عارضه BUMBLEFOOT (عفونت شدید پا) در باغ‌های وحش یا باغ‌های پرندگان است، تصمیم گرفتیم درمان این عقاب شاهی را به طور جدی پیگیری کنیم.

وی با ابراز رضایت از وضعیت این عقاب شاهی پس از عمل جراحی با بیان اینکه به منظور پیشگیری از تحلیل و خشک شدگی ماهیچه های بال مصدوم به صورت مستمر تحت فیزیوتراپی  قرار دارد می‌گوید: این عمل جراحی پیچیده و دقیق که با مانیتورینگ و مدیریتِ پس از آن سه ساعت به طول انجامید در کشور بی‌سابقه است و امیدواریم مسیر بازگشت این پرنده با شکوه به آسمان را باز کند.

الله‌قلی در پایان می‌گوید: متاسفانه با آغاز فصل مهاجرت، علاوه بر شکارچیان، صیادانان و دامگاه‌داران نیز که برای صید انواع پرندگان مهاجر به استفاده از روش‌های غیرقانونی متوسل می‌شوند، برای شکار پرندگان شکاری که رقیب تجارت آنها در شکار سایر پرندگان هستند، کمین می‌کنند و آنها را دفع میکنند. برخی از شکارچیان به منظور تفریح، اسلحه به دست می‌گیرند و برخی دیگر که به میرشکار ملقب هستند از سوی صیادان و دامگاه‌داران اجیر می‌شوند تا پرندگان شکاری از جمله عقاب شاهی، عقاب دریایی دم سفید، عقاب خالدار بزرگ، عقاب استپی و انواع سارگپه و قوش‌ها و جغدها که همگی از پرندگان حمایت شده ملی و بین‌المللی هستند را هدف گلوله قرار دهند. چرا که حضور پرندگان شکاری در دامگاه‌ها، سبب می‌شود پرندگان دیگر این مناطق را ترک کنند و دامهای صیادان دستکم یک روز خالی بمانند.

 سودجویان هر ساله با روش‌های غیرقانونی مانند گذر، استفاده از تورهوایی و شب‌دام، جمعیت گسترده‌ای از پرندگان مهاجر را صید می‌کنند. آنها علاوه بر صید این پرندگان، با اجیر کردن میرشکاران، در حوالی دامگاهها، پرندگان شکاری مانند عقاب را شکار می‌کنند تا امنیت کاذب حاصل از حذف پرندگان شکاری، سایر پرندگان را به سوی دامگاه‌ها جذب کند.