آبادی شهرها در گرو آگاهی شهروندان!
به گزارش شیرازه، لازمه بقای شهرها محکم شدن پیوندی است که میان ساکنان شهرها به حکم شهروندی بسته شده است. شهر از شهروندان و شهرنشینان تشکیل میگردد. شهروند کسی است که علاوه بر سکونت در شهر دارای آگاهیهای فردی، اجتماعی و حقوقی سکونت در شهر است و خود را ملزم به رعایت قوانین زندگی جمعی میداند و شهرنشین کسی است که فقط در شهر سکنی گزیده است و در بیخبریهای عمدی یا سهوی به سر میبرد. قدم اول سوق دادن شهرنشینان به سوی شهروندی است و گام بعدی آگاهسازی شهروندان از حق و حقوق، وظایف و مزایای شهروندی است.
شهر همچون پیکری است که خرد جمعی مغز آن است که باید با خردمندی در جهت سلامت و حیات آن پیکر تلاش نماید چراکه بقای هردو به هم وابسته است. شهروند باید آگاه باشد که بر کشتیای سوار است که انتخاب ناخدای آن با شورایی است که او انتخاب میکند؛ ناخدایِ با خدای آگاه را شورای دوراندیش برمیگزیند که این شورا در صورتی شکل میگیرد که شهروندان با شناخت و آگاهی، مسئولانی شایسته برای شهر انتخاب کنند. اگر شهروند آگاه، مديران شهري آگاه و دلسوز براساس ملاک معقول و منطقی با توجه به نیاز شهر انتخاب کند بسياري از مشکلات شهر حل خواهد شد چراکه مدیران جامعه در ایجاد زیرساختهای فیزیکی، اجتماعی و معنوی نقش بهسزایی دارند و انتخاب نادرست به شهر آباد ضربه میزند.
شهروندان گاهی وظایف شهرداران را نمیدانند و یا نسبت به امور مربوط به شهر و شورای شهر ضعف آگاهی دارند که موجب کاهش یا افزایش توقعات میگردد بنابراین آگاهیبخشی قدم اصلی درجهت ساختن یک شهر خوب و زیباست. زمانی که فرد از حقوق شهروندی خود آگاهی دارد، خود را موظف به پیگیری حقوق خویش و مطالبه از مسئولان میداند.
یک شهروند آگاه از بایدها و نبایدهای زندگی در اجتماع مطلع است و خود را ملزم به رعایت آن میداند به عنوان مثال وقتی فردی از تأثیرات همه جانبه آلودگی هوا و مضرات آن اطلاع پیدا کند از وسایل نقلیه شخصی کمتر استفاده میکند و با علم به فواید حمل و نقل عمومی و استفاده هرچه بیشتر از آن، در ساختن شهری آباد سهیم خواهد شد. سالهاست شعار شهر ما خانه ماست را بر روی بنرهای تبلیغاتی شهرداری دیدهایم؛ اگر شهروندان به این باور برسند و معتقد باشند شهر، خانه آنهاست و با هزینهکرد آنان آباد میشود نه تنها برای حفظ پاکیزگی آن تلاش میکنند بلکه در حفظ سرمایهها و امکانات شهری، توجه بیشتری خواهند کرد.
شهر شاد و آباد جز با دانش و آگاهی به دست نمیآید. شهروند باید بیاموزد که در یک اجتماع زندگی میکند و در خانهای به سر میبرد که نشاط و شادابی و سرزندگی آن بسته به رعایت حقوق اجتماع است. باید با اخلاق اجتماعی آشنا شود و آگاه شود که چگونه میان خواستههای شخصی و جمعی پیوندی مبارک برقرار سازد.
شهر خوب را شهروندان خوب میسازند و شهروند خوب حاصل آموزشی است که درمورد فرهنگ شهروندی از خردسالی به شهروندان داده میشود. باید از کودکان آغاز کرد تا به شیوهای صحیح، فرهنگ شهرنشینی به یک باور عمومی تبدیل شود و در این راستا باید بدانیم چه چیزهایی را آموزش دهیم و مدرسان این آموزش چه کسانی باشند. باید شهر را مدرسه کنیم؛ خانه، خیابان، بوستان و وسایل نقلیه و تمامی آنچه میتواند بستری برای آموزش باشد را بسیج کنیم تا این امر صورت گیرد. این امر وظیفه تکتک شهروندان آگاه به امور شهرنشینی از جمله مادران، پدران و مربیان است.
اولین مرکز کسب آگاهی از حقوق و تکالیف شهروندی، خانواده است که فرزندان از طریق افکار، گفتار و رفتار پدر و مادر خود آموزش میبینند و بیش از هر سخنی عملکرد پدر و مادر جامعه الگوی فرزند خواهد بود بنابراین برای ایجاد جامعهای سالم و دارای اصول فرهنگی و اخلاقی باید بر محور خانواده تمرکز کرد.
شهرداری نیز در راستای آگاهیبخشی جمعی وظیفهای مهمتر از همه دارد. باید در کنار فعالیت عمرانی و خدماتی، رسالت فرهنگسازی و آگاهیبخشی را به عهده گیرد و از تمام امکانات خویش درجهت باورسازی فرهنگ شهروندی بهره گیرد چراکه آگاهی مردم و آموزش عمومی شهروندان جایگاه ویژهای در توسعه شهری و ارتقای فرهنگ عمومی دارد. آموزش و آگاهی شهروندان در زمینههای مختلف و مسائل شهروندی میتواند به مدیریت شهری در کاهش هزینههای مختلف شهر کمک کند. به عنوان مثال شهروند آگاه در شهر الکترونیک علاوه بر صرفهجویی در زمان میتواند در جهت کاهش سفرهای درونشهری و در پی آن کاهش ترافیک و ارتقای کیفیت زیست محیطی و کاهش هزینهها قدم بردارد.
یک شهروند آگاه به دیگران احترام میگذارد و حقوق آنان را رعایت مینماید و از پرداخت هزینههای لازم برای عمران و آبادی شهر شانه خالی نمیکند، وظایف مدیران را به خوبی میداند؛ هم از آنان مطالبه مینماید و هم منصفانه منتقد آنان است؛ قانونمدار است و مطیع قانون چراکه قوانین زندگی جمعی و شهری را خوب میداند و این آگاهی او را از قانونگریزی دور میسازد. بنابراین ارتباط بین شهروند آگاه و شهر آباد ارتباطی دوسویه میباشد و شهر آباد در گرو داشتن شهروندان داناست. زیبایی و دوام شهر را اندیشهی زیبای ساکنان آن تضمین مینماید.
امید است با سیاستگذاریهای صحیح و اصولی نهادهای مختلف برای آموزش و توانمندسازی شهروندان بتوانیم جامعه سالم و شهروندانی قانونمدار، آگاه، منتقد، حقشناس، حقوقدان و زیبا اندیش داشته باشیم تا شهر ما که خانه ماست گلستانی پر از آرامش، صفا و مهربانی گردد.
انتهای پیام/