امکان تشدید بحران کرونا؛
ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی، پاشنه آشیل فاصله‌گذاری!
با پیش بینی اینکه بالاخره مترو و اتوبوس رانی کار خود را شروع خواهند کرد پرسشی مطرح می شود این است: آیا تمام بار اجرای موفق این طرح بر دوش مردم است و سازمانهایی مثل اتوبوس رانی و مترو از تمام ظرفیت و توان خود برای اجرای این طرح استفاده خواهند کرد؟
پایگاه خبری تحلیلی شیرازه: شهرداری شیراز به عنوان نخستین کلانشهر کشور در اسفندماه اقدام به تعطیلی ناوگان اتوبوسرانی و مترو کرد.
شهردار شیراز با اشاره به سخنان قائم مقام وزیر بهداشت مبنی بر اینکه «حمل و نقل عمومی با ۲۶.۵ درصد مهمترین عامل انتشار ویروس کرونا است» گفت: شهرداری شیراز به عنوان نخستین کلانشهر کشور اقدام به تعطیلی ناوگان اتوبوسرانی و مترو کرد.
مهندس اسکندرپور افزود: به منظور حفظ سلامت شهروندان و کاهش ترددهای غیرضرور در سطح شهر، روند تعطیلی ناوگان حمل و نقل عمومی همچنان ادامه دارد.
وی اضافه کرد: این اقدام در سطح ملی الگوی سایر کلانشهرها قرار گرفت و تجربیات شیراز در اختیار آنها قرار گرفت.
شهردار شیراز ممنوعیت حضور ۳ سرنشین در صندلی عقب تاکسی را در راستای اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی عنوان کرد و گفت: طبق دستورالعمل جدید رانندگان تاکسی صرفا اجازه سوار کردن دو مسافر را در صندلی عقب خودرو دارند و ملزم به رعایت مسائل بهداشتی و ضدعفونی مستمر خودرو خود هستند تا حدالامکان سلامت شهروندان حفظ شود.
وی با قدردانی از شهروندان شیرازی به واسطه همراهی و عمل به توصیه‌های بهداشتی گفت: متاسفانه هم اکنون فارس و شیراز به عنوان مقاصد مسافرپذیر از نظر میزان ابتلا به کرونا در وضعیت قرمز قرار گرفته اند، بنابراین در هفته پیش رو بیش از گذشته نیاز به رعایت مسائل بهداشتی، فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از اجتماعات و رفت و آمدهای غیر ضروری است.
اما طرحِ موسوم به «فاصله گذاری هوشمند» که به گفتۀ مقامات «گام دوم فاصله گذاری اجتماعی» است در روز نخست اجرا، به زیر پا گذاشتن فاصلۀ بهداشتی و دیگر تدابیر بازدارنده منجر شده است.
اگر پیش از این با تعطیل بودن ادارات، واحدهای تولیدی، تجاری و دیگر بنگاه‌های اقتصادی، فاصله گذاری اجتماعی آسان بود، نخستین روز از سرگیری کار نشان می داد که رعایت آن در شکل کنونی طرح، دشوار است و طی روزهای گذشته، گزارش‌ها از «ازدحام» جمعیت و سرپا ماندن بسیاری افراد در اماکن عمومی اتوبوسها حکایت داشته و این وضعیت از آن رو «وخیم و نگران کننده» خوانده شده که در شیراز کمتر از دو سوم کارکنان ادارات دولتی از هفته گذشته کار خود را آغاز کرده اند و امروز که کارکنان بخش خصوصی به ناوگان حمل و نقل شهری و اماکن عمومی سرازیر شده اند، وضعیت به نسبت روزهای قبل، بغرنج تر است، با این حال رئیس جمهور به جای تدبیر این وضعیت گفته است: «برای تهران و شهرهای بزرگ، مقداری وسایل نقلیه کم داریم به همین علت، توصیه ما فعلا این است که مردم از وسایل شخصی، تاکسی و اسنپ استفاده کنند که اینها بهتر از وسایل حمل و نقل عمومی است.» اما مسافران همیشگی مترو و اتوبوس کسانی هستند که نه خودرویی دارند و نه حقوق شان کفاف کرایه‌های تاکسی را می‌دهد.
در روزهای پرفشار مبارزه با ویروس کرونا که مرگ به یک قدمی مردم رسیده، برخی از سر استیصال و جبر، جان خود را به خطر انداخته اند تا معیشت خود را تامین کنند. در نظر سنجی که به تازگی از سوی رسانه ها منتشر شده «با نیمه‌تعطیل شدن شهر یک‌سوم مردم گرفتار معاش روزانه‌اند و یک‌سوم هم نهایتاً تا یکی دو ماه دیگر دوام می آورند.»
بر اساس طرح فاصله گذاری اجتماعی هوشمند بنا بود، مشاغل و گروه های جمعیتی کم خطر از نظر ابتلا شناسایی شده و به تدریج فعالیت هایشان از سر گرفته شود و سایر مردم کماکان فاصله گذاری فیزیکی را رعایت کنند.
برهمین اساس کارشناسان می گویند اگر تقاضای مسافر بیش از توانمندی ناوگان حمل و نقل عمومی باشد، طرح فاصله گذاری هوشمند اجرایی نیست.
کارشناسان شهری معتقدند: « به منظور رفع این چالش از اتوبوس‌های بین شهری، دولتی و خصوصی که در سیستم شرکت واحد حضور ندارند باید کمک گرفته شود تا عرضه سرویس رسانی افزایش پیدا کند. علت اجرای فاصله گذاری اجتماعی در هفته‌های گذشته برقراری تناسب میان عرضه و تقاضا در ناوگان حمل و نقل عمومی بوده است.»
در راستای پرخطر بودن سیستم حمل و نقل عمومی از نظر آلودگی، ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت در نشستی که ۲۳ فروردین به صورت ویدئو کنفرانس از وزرات بهداشت برگزار شده، بیان کرده است، حمل و نقل عمومی عامل ۲۶/۵ درصد تماس های منجر به بیماری کرونا در کشور ما بوده است.
عوامل دیگری از دو درصد تا ۵ درصد و حتی کمتر از یک درصد داشته ایم. مدارس۱۱/۵درصد و دانشگاهها ۷ درصد موجب آلودگی بوده است. با این درصد بالای آلودگی سامانه حمل و نقل عمومی اگر تدبیری اساسی برای اجرای دقیق طرح فاصله گزاری اجتماعی در مترو اندیشیده نشود با شروع به کار تدریجی کسب و کارها و به تبع آن استفاده بیشتر مردم از حمل و نقل عمومی باید شاهد ورود به مرحله سختی از بیماری باشیم.
این در حالی است که دولت تعهدی برای تأمین ماسک مسافران وسایل نقلیه عمومی نداده و دیگران را به این مسئله ملزم نکرده و همه می دانیم فاصله‌گذاری اجتماعی در اتوبوس مترو تقریباً امکان پذیر نیست و باید آنها تعطیل شوند.
*گزارش جنجالی مرکز پژوهش‌های مجلس
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که چند روز پیش منتشر شد آمده که در صورت مداخله و ایزولاسیون ۴۰ درصدی، در کشور ۸۱۱ هزار نفر به ویروس کرونا مبتلا شده و ۶ هزار و ۳۰ نفر جان خود را از دست می‌دهند و در تهران نیز ۱۵۹ هزار نفر مبتلا شده و یک هزار و ۱۲۰ نفر جان خود را از دست می‌دهند.
همین گزارش تاکید کرده است «طبق شواهد علمی تولید شده در جهان، با ایزولاسیون زیر ۷۰ درصد احتمال موفقیت استراتژی فاصله‌گذاری فیزیکی برای هر مدتی بعید است.» از این متن چنین بر می‌آید که طرح «فاصله گذاری هوشمند» با اما و اگرهای بسیاری روبه رو بوده و شتاب در به راه انداختن کسب و کار، آن را از مفهوم خود تهی کرده است بی آنکه صفت «هوشمند» از آن برداشته شود.
با پیش بینی اینکه بالاخره مترو و اتوبوس رانی کار خود را شروع خواهند کرد پرسشی مطرح می شود این است: آیا تمام بار اجرای موفق این طرح بر دوش مردم است و سازمانهایی مثل اتوبوس رانی و مترو از تمام ظرفیت و توان خود برای اجرای این طرح استفاده خواهند کرد؟
به نظر می رسد شورای شهر و شهرداری حتما باید هزینه ای خاص برای برخورد با این موضوع مصوب کنند و مترو نباید از هزینه کردن و یا عدم کسب درآمد بترسد چرا که این اصلاً شایسته مردم شیراز نیست. وی با اشاره به اینکه راه حل برای مواجه با این موضوع زیاد است و کار سختی نیست، « برخی مردم به ضربدرها یا علامت ها توجه نمی کنند بنابراین می توان با برداشتن برخی صندلی ها بین آنها فاصله گذاشت و یا بین صندلی ها، وسیله ای گذاشت تا مردم نتوانند بنشینند. البته برخی افراد واقعا رعایت نمی کنند مثلا وقتی به صف نانوایی می روید، می بینید که اکثرا ماسک نزده اند و فاصله را رعایت نمی کنند.
در سازمان اتوبوسرانی و شرکت بهره برداری مترو می شود، صندلی ها را به گونه ای چید که مردم راحت بنشینند و احساس ترس هم نداشته باشند و اگر خدای نکرده کسی هم آلوده است آسیبی به دیگران نرساند.»
کنترل ورودی مسافر از بیرون ایستگاه ها به عنوان راهکاری برای ورود جمعیت متعادل و یا کمتر از ظرفیت مترو است. «نمی شود با باز بودن تمام ایستگاه ها و به تبع آن سرازیر شدن مردم به مترو از آنها درخواست کرد که کجا بایستند و کجا نایستند، این شدنی نیست، اما برای اینکه مردم تا یک سقفی وارد مترو شوند، مسئولین می توانند ایستگاه را از بیرون مدیریت کنند و درب های ایستگاه را ظرفیت سازی بکنند. به عنوان مثال بگویند در هر ساعت یا دقیقه این تعداد نفر می تواند داخل شود.
اما باز هم انتظار از مردم این است، تا جایی که امکان دارد، اگر اجباری ندارند، مدتی شروع مجدد فعالیت شان را به وقفه بیندارند و کسانی که می توانند ساعت فعالیت شان را تغییر دهند این کار را بکنند تا با کمک مردم، بخشی از ترددها کاهش پیدا کند.
نظرات بینندگان
