مدیرکل میراث فرهنگی: 309 خانه تاریخی در شیراز از سال 90 تاکنون احیاء شده است/ مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس: حکم تخریب برخی خانه های تاریخی گاهی از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان صادر می شود!

خانه های تاریخی شیراز یکی از بهترین جاذبه هایی هستند که در این شهر وجود دارند و هر کسی که به این شهر می رود باید به دیدن آن ها برود. اما متاسفانه بسیاری از این خانه ها در شرف تخریب قرار دارند.

به گزارش"شیرازه"، این روزها خانه های تاریخی از اهمیت بسیاری برخوردارند چرا که علاوه بر آرامش و زیبایی طرح و نقش هایی که دارند، یادآور اصالت و فرهنگ غنی ایرانی می باشند که در هویت هر یک از ایرانیان نقش مهمی ایفا می کند.با این وجود گاهی از گوشه و کنار دیده یا شنیده می شود که در نبود بی توجهی ها یکی پس از دیگری به مرور تضعیف شده، یا فرو می ریزد یا این که آن را تخریب می کنند.

تخریب این خانه های تاریخی با نظارت و اقدام مسئول و غیر مسئول البته کم نیست با این وجود تعدادی از خانه های تاریخی نیز وجود دارد که برای درآمد اقتصادی هم که شده توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مالکین و بخش خصوصی دستی بر سر و روی آن کشیده شده است.

احیاء 309 خانه تاریخی در شیراز از سال 90 تاکنون/ ابهام در آمار خانه های تخریبی که ثبت نمی شوند!

امیری،مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری فارس در گفت و گو با خبرنگار "شیرازه"گفت: از سال 1390تاکنون ۳۵۲ خانه تاریخی ثبت شده که از این تعداد ۳۰۹ مورد از آن در شیراز مرمت و بازسازی شده به طوری که هم در توسعه گردشگری و هم در زنده نگه داشتن این بافت های موثر واقع شده است .

وی افزود:ترمیم و مرمت این خانه های تاریخی از سال ۹۰ و بویژه ۹۲ به خوبی شتاب گرفته و برای تعییر کاربری آن ها به سمت مراکز فرهنگی، علوم قرانی، خوشنویسی خدماتی، اقامتی ،تفریحی، گالری و خوشنویسی نقش بسزایی داشته اند به طوری که در احیای بافت تاریخی با مرمت اصولی آن ها نقش مهمی در ایجاد آثار فرهنگی ایفا نموده است.

امیری بیان کرد:از آنجایی که بخش خصوصی برای ترمیم این خانه ها به جهت مالی تمکن کافی داشته و در جهت احیا و تغییر کاربری آن نقش مهمی داشته،تعداد زیادی از این بناهای ارزشمند به مراکز پذیرایی و اقامتی تبدیل شده و اتفاقات مثبتی را در حفظ و توسعه گردشگری و ایجاد اشتغال رقم زده است.

۲۵۰ خانه قدیمی و تاریخی در بافت فرهنگی و تاریخی در دست مرمت است
وی با بیان این که هم اکنون بیش از ۲۵۰ خانه قدیمی و تاریخی در بافت فرهنگی و تاریخی در دست مرمت و احیاست،گفت: میراث فرهنگی متولی اصلی و مالکیت بعضی از این خانه ها را به عهده داشته که حدود 18 موردی می باشد، خانه هایی که خود میراث در سال های اخیر در یک یا دو سه دوره مرمت آن را بر عهده گرفته که البته برخی از آن ها همچنان به مراقبت نیاز دارد.
امیری ادامه داد: برخی مواقع نیز برای مرمت و بازسازی بخش خصوصی مشارکت داشته،ترمیم خانه ها با مشارکت مالکین ۶۴ باب بوده که از سال ۹۲ تا ۹۸ در قالب ۸۸ قرارداد انجام شده که برخی نمونه های این خانه در محور سنگ سیاه قرار گرفته اما به دلیل شیوع بیماری کرونا هنوز افتتاخ نشده است.

این مقام مسئول به مرمت مساجد تاریخی نیز اشاره کرد و گفت:معمولا بودجه های دولتی برای مرمت این مساجد در حساب اوقاف می باشد اما با نظارت میراث فرهنگی در سال ۹۸ با وجود مشکلات اقتصادی و در اواخر هم شیوع ویروس کرونا،حدود ۹ مسجد تاریخی بازسازی شده که به طور کلی مساجدی مثل امام علی(ع) در حاج زینل شیراز، مسجد شهدا یا مسجد نو، آقابابا خان، صدر حاج غنی،نصیرالملک و غیره با نظارت میراث و شاید بعضا با هزینه خود میراث انجام شده است.

حکم تخریب این خانه های تاریخی گاهی از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان صادر می شود!

منیعانی،مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی استان فارس نیز گفت:خانه های تاریخی از ارزش های تاریخی منحصربه فردی برخوردار بوده که بخشی از آن شامل معماری،گچ بری، نقش برجسته ، موزائیک کاری و نقاشی‌های سقف، دیواره و سردر ورودی می شود اما شماری از این خانه ها حتی هنوز در فهرست میراث ملی ثبت نشده است.

وی افزود: حکم تخریب این خانه های تاریخی گاهی از سوی اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان فارس صادر می شود و در برخی مواقع از طرف خود مالکان اتفاق می افتد که با لودر شروع به تخریب کل بنا می کنند.

خانه های زیادی در یزد و اصفهان تخریب می شود اما رسانه ای نمی شود
‌ دکتر عزیزی پور،عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه آزاد اسلامی شیراز هم گفت:هیچ مرکز، اداره یا نهاد متولی این موضوع نمی باشد که آماری از خانه‌های تاریخی ارائه بدهد نکته مهم این است که خیلی از این خانه ها ثبت نشده و شناسنامه هم نداشته اند.
وی افزود:ثبت بسیاری از این خانه های قدیمی از دهه چهل در ایران تصویب شده و قطعاً قبل از آن تعداد خیلی زیادی از این خانه ها خراب شده و آمار و اطلاعاتی از آن در دست نداریم، البته همین الان هم تعداد فراوانی از خانه‌های تاریخی در کشور ما در حال تخریب می باشد.

با این وجود اگر بخواهید تعداد خانه‌های تاریخی تخریب شده را حساب کنید تقریباً غیر ممکن می باشد چراکه بدون این که برخی از آن ها ثبت شده باشد از بین رفته است.

عزیزی پور ادامه داد:به نظر برای تخریب هر خانه باید چندین گروه تحقیقاتی آن را پیگیری کند.چرا که مهم ترین عاملی که در تخریب یا عدم تخریب هر خانه تاثیر دارد این می باشد که خانه متعلق به چه کسی بوده و در کدام منطقه قرار گرفته است.

وی افزود: بعضی خانه ها ارزش هنری و زیبایی شناسی داشته که جایگاه خاصی دارد و برخی هم مثل خانه دکتر حسابی یا هر فرد محبوب دیگری جایگاه ویژه ای دارد که در صورت آسیب یا تخریب سرو صدای زیادی به پا می شود.
این استاد برجسته گفت:در خصوص مناطق خانه های تاریخی مثل شمال ایران،حتی اگر یک قلعه خراب شود سرو صدای زیادی به پا می شود اما ما می بینیم که خانه های زیادی در یزد و اصفهان تخریب می شود اما رسانه ای و پیگیری نمی شود چرا که تعداد بیشماری خانه تاریخی در آنجا وجود دارد.

وی افزود:در مجموع این که جایی باشد که آمار خانه های تخریبی ثبت شده باشد وجود نداشته و کسی هم چنین کاری انجام نمی دهد.لذا اگر بخواهیم آمار به دست آوریم فقط آمار خانه هایی را می توان به دست آورد که قبل از تخریب ثبت شده باشند.نکته دوم این که آمارهای مردمی نیز چندان از نظر علمی قابل اتکا نیست.لازم به ذکر است، قانون ثبت خانه ها در ایران قدمت زیادی نداشته،مدت کوتاهیست که در کشورمان تصویب شده و قبل از این مصوبه این بناها به فراوانی تخریب شده است.

‌عملکرد نامناسب صدا و سیما و آموزش و پرورش در حفظ آثار
دکتر عزیزی پور به نقاط ضعف فرهنگی و آموزشی در حفظ این آثار اشاره کرد و گفت:متاسفانه آموزش و پرورش و صدا و سیما در این رابطه رسالت خود را به انجام نرسانده و به خوبی عمل نکرده است.چراکه در هیچ یک از فصول و بخش های کتاب های درسی به این موضوع اختصاص نیافته و همینطور صدا و سیما برنامه های جذاب و دیدنی را برای مخاطبان ارائه نداده است.
وی بیان کرد:مردم تاثیر پذیری خوبی از صدا و سیما دارند و هنوز به این رسانه ملی اعتماد می کنند،فرهنگ شوخی بردار نیست و در این رابطه به آموزش نیاز می باشد، آموزشی که نه تنها برای کودکان و نوجوانان بلکه برای جوانان و پدر و مادرها ضروریست.

گرد و غبار فراموشی روی خانه‌های تاریخی

به هر روی تخریب خانه‌های تاریخی در بافت تاریخی این شهر موضوعی است که در چند سال اخیر به کرات رخ داده و هر چند مسئولان شهری و استانی از ممانعت بر این موضوع سخن می‌گویند اما این روند با مجوز میراث یا بدون مجوز آن انجام می‌شود و می‌طلبد که بررسی‌های و حفاظت بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

گفته می شود،خانه‌های تاریخی در شهرهای بزرگ به مراکز گردشگری، تاریخی و فرهنگی تبدیل می‌شود و ارزش پیدا می‌کنند؛ در شهرستان‌ها چنین خانه‌هایی را تخریب می‌کنند تا به جای آن آپارتمان‌هایی شبیه به آپارتمان‌های کلانشهرها بسازند. خانه‌هایی که قدمت آنها کم نیست و وجودشان نشان‌دهنده تاریخ معماری آن شهرستان و هویت مردم آنجاست.یک نمونه آن هم مربوط به شهر تاریخی جهرم می باشد،به طوری که گرد و غبار فراموشی روی خانه‌های تاریخی جهرم نشسته و سرنوشت مرمت و حفظ بناهای تاریخی شهرستان، کاملاً نامعلوم است. جهرم که روزگاری به سراهای کهنش می‌نازید، این روزها در حال از دست‌دادن خانه‌هایی تاریخی خود است؛ خانه‌هایی که مثل «خانه‌ی نقدی‌زادگان» در خیابان حافظ و «خانه‌ی پیمان» در محله‌ی گازران، به طور کامل تخریب شده است.

از دیگر سو مالکان خانه‌های تاریخی دیگر در محلات سنتی چون کوشکک، محله‌ی صحرا، گازران، کلوان و... نیز با تلاش برای خروج آن از فهرست میراث فرهنگی، درصدد تخریب و تغییر کاربری آن هستند. منازلی با مالکان خصوصی چون «خانه‌ی آقارضا سنگتراش» و «خانه‌ی دکتر احیا» نیز چشم به راه مرمت توسط میراث فرهنگی یا بخش خصوصی‌اند. خانه‌های تاریخی نیز که به برخی نهادها و انجمن‌های خاصی در جهرم اهدا شده‌اند، هم وضعیتی بهتر ندارند؛ مثل منزل 100ساله‌ی «مولازاهدی» که با اینکه به نسبت سرپا بود، در سیل بهمن ماه 95 جهرم، به دلیل بی‌تدبیری متولیان، بیشتر قسمت‌های آن تخریب شد.
انتهای پیام/

گزارش خطا

برچسب ها: خانه ، احیا ، شیراز

نظرات بینندگان