تغییر «سبک زندگی» عامل اصلی کاهش جمعیت/ نفوذ فرهنگ غربی؛ مانع فرزندآوری
بی‌رغبتی به فرزندآوری ارمغان فرهنگ غرب است؛ فرهنگی که تیر خود را به سمت جمعیت نشانه گرفته و با کاهش فرزندآوری به دنبال کاهش پیشرفت و موفقیت و همچنین نیروی جوان و پویا است.
به گزارش سرویس رصد اجتماعی شیرازه، نیروی انسانی جوان و پویا یکی از مهمترین سرمایه های اصلی هر کشور است، یکی از ستون های محکم در هر جامعه که می تواند در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی نقش بسیار مهمی در پیشبرد اهداف کشور داشته باشد.
سفیر افلاک نوشت: چند سالی است که زنگ خطر کاهش جمعیت و پیری نواخته شد، نواختن این زنگ اگرچه آسیب های زیادی در آینده به دنبال دارد اما در این مدت چندان اقدامی برای سد این آسیب و خطر صورت نگرفته، انگار این موضوع مهم در دستور کار نیست و همچنان کاهش موالید و شیب پیری با سرعت زیادی حرکت می کنند.
در اوایل دهه 70 بود که شعار "فرزند کمتر زندگی بهتر" بر در و دیوار و از طریق رسانه های مختلف پخش می شد، در همان سالها نرخ جمعیت طبق روال عادی پیش می رفت و کمتر خانواده ای دارای چهار فرزند بودند، تصور اینکه روزی برسد زوج ها فقط یک فرزند یا اصلا فرزندی نداشته باشند دور از ذهن بود.
رواج تک فرزندی، الگوگیری از فرهنگ غرب
بررسی ها نشان می دهد که دو فرزندی در دهه 70 آغاز شد و بسیاری از خانواده ها به داشتن دو فرزند اکتفا کردند، شعار فرزند کمتر زندگی بهتر آنچنان حساب شده در بین افکار مردم جای گرفته بود که دور شدن از آن امکان پذیر نبود.
رفته رفته در اوایل دهه 80 تک فرزندی در بین زوج ها رواج بیشتری پیدا کرد، بسیاری از زوجین با این هدف که همه امکانات برای یک فرزند مهیا شود را آویزه گوششان کرده بودند و داشتن یک فرزند را به جای چند فرزند در زندگی ترجیح دادند تا جایی که امروز تک فرزندی در بین جوانان ترویج شده البته برخی از زوجین هم بر این باورند که به دلیل مشکلاتی مانند اقتصادی قید بچه دار شدن را در زندگی بزنند.
این در حالیست که مشکلات همیشه وجود داشته، این بهانه ها و ترویج کاهش فرزند آوری، تک فرزندی و یا زندگی بدون فرزند ماحصل تهاجم فرهنگی و الگو گرفتن از فرهنگ غرب است که با تغییر سبک زندگی اسلامی در این سالها تلاش کردند تا نرخ جمعیت را کاهش دهند.
سیر نزولی موالید و خواب خرگوشی متولیان
در سال هایی که همه فریاد برای کاهش جمعیت را سر می دانند و سرانجام به این هدف رسیدند اما حالا سالهاست که زنگ خطر کاهش موالید و فرزند آوری نواخته شده اما بسیاری از متولیان، دغدغه ای برای ارائه راهکارها در این زمینه را ندارند و خواب خرگوشی آنها سبب شده تا هر روز شاهد کاهش آمار ولادت در کشور باشیم.
بی رغبتی زوج های جوان در طول این سالها به دلیل بهانه هایی از جمله کمبود درآمد، مشکلات اقتصادی، فضای کوچک خانه، فراهم نشدن همه امکانات برای فرزند و هزینه های بالا سبب شده تا در آمارهای مقایسه ای نرخ ولادت کاهش یابد در حالی که با ارائه مشوق های لازم می توان این مشکل را برطرف کرد.
با توجه به سیر نزولی جمعیت در کشور، مشوق های فرزند آوری می تواند بخشی از این مشکل را کاهش دهد، در طول این سالها اگرچه مشوق هایی با عناوین مختلف برای ترغیب و تشویق زوج های جوان مطرح شد اما به دلایلی مانند عدم تامین اعتبار و مسائل و مشکلاتی دیگر در نیمه راه متوقف ماند و اجرا نشد.
70 میلیون تسهیلات مسکن برای خانواده های سه فرزند
اخیرا مجلس کمر همت بسته که در بودجه 1400 نیز بتواند بخشی از بودجه را در راستای فرزند آوری هزینه کند، گامی فرهنگی که در صورت اجرا می تواند گره گشا باشد.
نمایندگان مجلس مصوب کردند خانوارهای فاقد مسکن که در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ صاحب فرزند سوم شده و یا می شوند ٧٠ میلیون تومان تسهیلات مسکن دریافت کنند.
در این راستا بانک مرکزی مکلف است مبلغ هزار میلیارد تومان را با اولویت مناطق محروم از طریق بانک های عامل و از محل سپرده های جاری و قرض الحسنه نظام بانکی، نسبت به پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ودیعه مسکن به میزان 70 میلیون تومان را با بازپرداخت حداکثر ۲۰ ساله برای خانوارهای فاقد مسکن که صاحب فرزند سوم در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ شده و یا می شوند، اقدام کند.
این نخستین گام فرهنگی برای فرزند آوری و ایجاد انگیزه برای زوج های جوان است، طرحی که در صورت اجرا و تامین اعتبار قطعا در آمار موالید نقش بسزایی خواهد داشت.
آمارهای مقایسه ای و کاهش موالید
اما این مشوق تنها کافی نیست و دستگاه ها و متولیان می توانند انگیزه های بیشتری برای زوج های جوان ایجاد کنند، مادران شاغل به دلیل مشکلاتی که دارند ترجیح می دهند یا فرزند نداشته باشند و یا به یک فرزند اکتفا کنند در حالی که حمایت های لازم از مادران شاغل نیز در این راستا می تواند اثرگذار باشد.
طبق آمار ثبت احوال کشور تعداد تولدهای ثبت‌شده در بهار امسال 280 هزار و 547 تولد بوده که این رقم در بهار سال گذشته 299 هزار و 389 بوده است، مقایسه میزان تولدهای ثبت‌شده در نیمه نخست سال 98 و 99، نشان می‌دهد که تعداد کل موالید کشور از 614هزار و 559 تولید به 580هزار و 606 کاهش پیدا کرده است.
حامد پرچی جامعه شناس اظهار داشت: برای پیشرفت و رشد هر کشوری مهمترین پیشران این قضیه نیروی انسانی و جمعیت است به طوری که توسعه در هر جامعه ای نیاز به نیروی انسانی کارآمد دارد.
وی با اشاره به اینکه نیروی انسانی کارآمد از دل نسل یک جامعه به وجود می آید افزود: برای داشتن جامعه ای سرشار از پیشرفت و موفقیت باید نیروی انسانی وجود داشته باشد و وقتی جامعه ای به سمت پیری می رود و نرخ موالید کاهش یابد، جوابگوی نیازهای کشور نیستند.
جامعه شناس تصریح کرد: بسیاری از کشورها برای اینکه بتوانند جمعیت را افزایش دهند، قوانین و مشوق هایی را ارائه می دهند که ما نیز برای پیشرفت، رشد، توسعه و اینکه در همه مولفه ها بتوانیم موفق باشیم باید جمعیت را افزایش دهیم.
پرچی با تاکید بر مشوق های فرزند آوری گفت: برای افزایش جمعیت باید مشوق هایی وجود داشته باشد که این مشوق ها خیلی می تواند متفاوت باشد از جمله قوانین و مقرراتی که مجلس تصویب و دولت اجرا کند، تبلیغ رسانه ای، مباحث فرهنگی و دینی که در این موضوع مهم نقش بسزایی دارند.
وی با بیان اینکه جمعیت برای هر کشوری سرمایه اجتماعی است تصریح کرد: افزایش تعداد نیروهای جوان، پویا و فعال موتور محرکه توسعه در هر کشوری است و جمعیت بیشتر سبب می شود تا نخبگان بیشتری در کشور شناسایی شوند و این یکی از مولفه های ترقی در جامعه است.
توجه ویژه به مشوق های فرزندآوری
جامعه شناس خاطر نشان کرد: طی دهه های گذشته تبلیغاتی برای فرزند کمتر صورت گرفت که این روند سبب می شود تا دهه های آینده با پیری جمعیت روبرو شویم که باید مشوق های جمعیتی و ازدیاد نسل مد نظر قرار گیرد البته کارهایی صورت گرفته ولی کافی نیست.
پرچی اظهار داشت: امروز بالا رفتن سن ازدواج و کاهش فرزند آوری در رسانه تبلیغ می شود که باید این مهم از منظر فرهنگی، اجتماعی، آموزه های دینی و مذهبی مورد توجه قرار گیرد که ضروری است تا از نظر فرهنگی، اجتماعی و دینی اذهان را آماده کرد.
وی با اشاره به رفع مشکلات اقتصادی زوج ها در فرزند آوری بیان کرد: باید مشوق هایی در نظر گرفته شود و در کنار آن نیز، امتیازهایی برای افزایش جمعیت در نظر گرفته شود.
نرخ جمعیت براساس متغیرهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تغییر یافت
فرهاد طهماسبی کارشناس اجتماعی و خانواده گفت: ارائه مشوق ها نقش بسزایی در افزایش جمعیت دارد به طوری که این مشوق ها می تواند در بخش آموزشی، بیمه ای، پس انداز و سایر مواردی باشد که در نظر گرفته می شود.
وی افزود: در بودجه سالانه نیاز است که بخشی را به این مهم اختصاص دهند تا زوج های جوان ترغیب و تشویق شوند تا تعداد فرزندان را افزایش دهند.
کارشناس اجتماعی و خانواده تصریح کرد: نرخ رشد جمعیت در این سالها براساس متغیرهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی تغییر یافته که یکی از مهمترین مسائل عدم رغبت جوانان به داشتن فرزند، مشکلات اقتصادی و هزینه های آن است.
طهماسبی با اشاره به سیاست های کاهش جمعیت عنوان کرد: دشمنان از نظر اجتماعی، اقتصادی و تحریم ها مشکلاتی را ایجاد کردند البته در بخشی از تبلیغات خود در فضای رسانه ای برای کاهش جمعیت تلاش می کنند و کاهش جمعیت را در سانه های غربی تبلیغ می نمایند.
وی بیان کرد: الگو سازی یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه بوده و نیاز است در کنار این مورد، اقدامات فرهنگی لازم هم صورت گیرد که الگوسازی های فرهنگی و رفع مشکلات اقتصادی باید به موازات هم حرکت کنند تا اثرگذار باشند.
بررسی طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در کمیسیونی ویژه
مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: یکی از مشکلات در کشور، کاهش جمعیت است که اگر با این روند ادامه یابد طی دهه های اخیر دچار بحران جمعیت می شویم.
وی افزود: هم اکنون نرخ موالید در کشور 1.5 است که اگر به زیر 1.2 برسد مشکلاتی را ایجاد می کند و در این راستا طرح ها و اقداماتی برای تشویق جوانان به فرزندآوری در نظر گرفته شده که در این زمینه حمایت های مالی صورت خواهد گرفت از جمله پرداخت تسهیلات مسکن است که به تصویب رسید.
نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده تصریح کرد: این طرح بیش از 60 ماده دارد که ابعاد مختلف رشد جمعیت را بررسی و برای رفع مشکلات در این زمینه بسیار موثر است البته این طرح سالها در مجلس بوده و پس از سالها، کمیسیونی ویژه پیشبرد این طرح را انجام داد.
ویسکرمی عنوان کرد: این طرح به صحن خواهد آمد که اجرای این طرح، فراهم کردن زمینه رشد جمعیت، رفع موانع فرزندآوری و ازدواج جوانان را به دنبال دارد.
وی بیان کرد: یکی از مهمترین مشکلات در این حوزه، گره فرهنگی است که برخی از خانواده ها ترجیح می دهند تعداد فرزندان کمتری داشته باشند در حالی که وقتی تعداد فرزندان در خانواده بیشتر باشد از نظر اجتماعی و مسئولیت پذیری، این فرزندان بهتر می توانند در آینده موفق شوند.
به هر حال موفقیت سیاست های افزایش جمعیت در گرو پیگیری های لازم برای اجرای مصوباتی است که به تصویب رسیده اند، در کنار این مهم لازم است برنامه های فرهنگی در این زمینه تدارک دیده شود تا از خطر کاهش جمعیت بتوانیم عبور کنیم.
انتهای پیام/ م
نظرات بینندگان
