معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از طراحی نقشه سوءتغذیه استان فارس برای نخستین‌بار با هدف شناسایی مناطق دارای اولویت در شاخص‌های کلیدی تغذیه‌ای و اجرای مداخلات بهداشتی متناسب با نیاز هر شهرستان خبر داد.
 
دکتر «اورنگ ایلامی» گفت: به همت گروه بهبود تغذیه جامعه، نقشه سوءتغذیه استان فارس با تمرکز بر شاخص‌های کلیدی از جمله شیوع اضافه‌وزن و چاقی، کم‌وزنی و لاغری، وزن‌گیری نامطلوب مادران باردار و سایر شاخص‌های تغذیه‌ای طراحی شده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: این نقشه که براساس داده‌های «سامانه سیب» در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تهیه شده، ابزاری دقیق برای شناسایی مناطق بحرانی از نظر شیوع سوءتغذیه و اولویت‌بندی شهرستان‌ها برای اجرای مداخلات هدفمند تغذیه‌ای به شمار می‌رود.

دکتر ایلامی با اشاره به تفاوت الگوی سوءتغذیه در مناطق مختلف استان افزود: درحالی‌که برخی شهرستان‌ها با چالش چاقی و بیماری‌های متابولیک مواجه هستند، مناطق محروم و کم‌برخوردار ممکن است با سوءتغذیه ناشی از فقر غذایی دست‌وپنجه نرم کنند و این نقشه می‌تواند به‌عنوان راهنمایی کاربردی برای تخصیص منابع و برنامه‌ریزی‌های بهداشتی براساس نیازهای خاص هر منطقه مورد استفاده قرار گیرد.

این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بیان داشت: شناسایی دقیق مناطق با شیوع بالای چاقی (به‌ویژه در شهرستان‌های بزرگ) و همچنین لاغری و کم‌وزنی (در مناطق روستایی و کم‌برخوردار)، امکان اجرای مداخلات بهداشتی متمرکز و مؤثر را برای مسئولان استانی فراهم می‌سازد.

دکتر ایلامی با اشاره به روند افزایشی اضافه‌وزن و چاقی در گروه‌های سنی مختلف گفت: ازآنجاکه سوءتغذیه (چه به‌صورت کم‌خوری و چه پرخوری)، نقش مهمی در بروز بیماری‌هایی همچون دیابت، پرفشاری خون و بیماری‌های قلبی عروقی دارد، اجرای برنامه‌های پیشگیرانه مانند آموزش عمومی تغذیه سالم، غربالگری و اطلاع‌رسانی گسترده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: از جمله برنامه‌های پیشروی گروه بهبود تغذیه جامعه، می‌توان به اجرای مداخلات جامعه‌محور، راه‌اندازی کمپین‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی، و برگزاری دوره‌های آموزشی در سطح استان اشاره کرد؛ همچنین طراحی نقشه سوءتغذیه سال ۱۴۰۳ به‌منظور بررسی روند تغییرات شاخص‌های تغذیه‌ای در دستور کار قرار دارد.

امکان استفاده از نشانگرها برای شناسایی زودهنگام افراد در معرض خطر ابتلا به «سیلیکوزیس» 

مجری این طرح پژوهشی با اشاره به این که سیلیس فراوان‌ترین ترکیب اکسیدی پوسته زمین است، گفت: ویژگی‌های منحصربه‌فرد این ماده سبب شده است تا به‌وفور در بسیاری از صنایع استفاده شود.

دکتر «اسماعیل سلیمانی» افزود: کارکنان در صنایع مختلف از جمله معادن، سنگ‌بری‌ها، ریخته‌گری، شیشه‌سازی و صنایع کاشی و سرامیک، با گردوغبار سیلیس مواجهه دارند.

او با اشاره به اینکه «سیلیکوزیس»، یک بیماری ریوی ناتوان‌کننده و پیش‌رونده است و متأسفانه در حال حاضر، درمانی برای آن وجود ندارد، بیان کرد: اگر مواجهه کارکنان صنایع با گردوغبار سیلیس زیاد باشد، امکان ایجاد بیماری سیلیکوزیس در آنها وجود دارد که شناسایی زودهنگام آن به‌ویژه در مراحل ابتدایی ابتلا، بسیار مهم است.

دکتر سلیمانی توضیح داد: هرچند برای تشخیص سیلیکوزیس، از رادیوگرافی سینه، اسپیرومتری و سی‌تی‌اسکن استفاده می‌شود، با این حال، بیماری در مراحل اولیه بدون علایم است و اغلب افراد مبتلا با این روش‌ها در مراحل ابتدایی تشخیص داده نمی‌شوند.

این عضو هیأت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: در کنار این ابزارهای تشخیصی ضروری، معرفی روش‌های جدید مانند «نشانگرها» می‌تواند یک فرصت امیدوارکننده برای بررسی سلامت ریوی کارکنان در مواجهه با سیلیس باشد.

دکتر سلیمانی همچنین گفت: در چند سال اخیر استفاده از نشانگرهای التهاب در شناسایی زودهنگام سیلیکوزیس مورد توجه پژوهشگران در دنیا قرار گرفته است، اما مطالعه حاضر، نخستین مطالعه در کشور است که به‌صورت هم‌گروهی گذشته نگر، روند چندین ساله سنجه (پارامتر) های التهابی را در کارکنان مواجهه یافته با سیلیس بررسی کرده است.
 
این استادیار گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشگاه عنوان کرد: در این پژوهش مشخص شد که میانگین مواجهه کارکنان با سیلیس حدود ۱۰ برابر از حد مجاز مواجهه شغلی بیشتر و میزان شاخص‌های التهاب سامانه‌ای آنها نیز بیشتر از افراد بدون مواجهه است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه، بر اساس نتایج حاصل از این طرح، تأکید کرد: مواجهه کارکنان با گردوغبار سیلیس تاحدامکان باید کاهش یابد و همچنین استفاده از برخی از شاخص‌های التهابی و مقادیر آنها برای شناسایی زودهنگام بیماری در مراحل اولیه پیشنهاد می‌شود.

این مطالعه علمی توسط «اسماعیل سلیمانی» استادیار گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با همکاری «امیرمحمد رضایی»، «محمدابراهیم غفاری»، «یونس سهرابی»، «فرشته علی‌اصغری»، «سعید یوسفی‌نژاد» و «سعید جعفری» انجام شد.

غربالگری بیش از ۱۲ هزار نوزاد در واحدهای زیرمجموعه مرکز بهداشت شهدای والفجر در سال ۱۴۰۳

مسئول واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت شهدای والفجر، از انجام غربالگری برای دوازده هزار و ۳۵۰ نوزاد در واحدهای زیر پوشش این مرکز، خبر داد.

دکتر «نگار میرزاد» گفت: غربالگری نوزادان یک روش پیشگیرانه است که برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های پنهان و جدی در نوزادان انجام می‌شود؛ این غربالگری‌ها می‌تواند سلامت کودک را بهبود بخشد و از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کنند؛ تشخیص زودهنگام بیماری‌های مادرزادی، پیشگیری از مشکلات جدی، بهبود کیفیت زندگی، کاهش هزینه‌های درمانی، اطمینان والدین از سلامت نوزاد یا پیشگیری از پیامدها از مزایای اصلی انجام غربالگری نوزادان به شمار می‌رود.

او افزود: در حال حاضر در ایران با انجام غربالگری به‌موقع نوزادان در سه تا پنج روزگی، ۲۳ بیماری قابل‌شناسایی و آزمایش است؛ البته غربالگری بیماری‌های متابولیک ارثی نوزادان از سال ۱۳۹۷ به‌صورت پایلوت در چند استان شروع شده و در حال حاضر در برخی از استان‌های کشور در حال انجام است.

مسئول واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت شهدای والفجر، اضافه کرد: در سال ۱۴۰۳، دوازده هزار و ۳۵۰ نوزاد در مراکز غربالگری نوزادان زیر پوشش مرکز بهداشت شهدای والفجر در زمینه بیماری‌های کم‌کاری مادرزادی تیروئید، گالاکتوزومی و فاویسم، غربالگری شده‌اند.

دکتر میرزاد ادامه داد: از این تعداد ۶ هزار و ۲۸۱ نوزاد بنا به دلایلی از جمله داشتن فاکتور خطر و یا مشکوک بودن به بیماری، مورد غربالگری مجدد قرار گرفته‌اند؛ همچنین این نوزادان علاوه بر بیماری‌های مذکور، در زمینه بیماری‌های متابولیک ارثی نیز غربالگری شده‌اند و در این خصوص نیز سه هزار و ۲۱۷ نوزاد نیاز به تکرار نمونه داشته‌اند که از آنان نمونه مجدد گرفته شده است.

وی بیان کرد: در سال گذشته، ۳۴۹ نوزاد به پزشک ارجاع شده‌اند که از این تعداد تاکنون ۷۵ بیمار قطعی شناسایی شده است و ضمن پیگیری وضعیت بیماری، از خدمات درمانی مورد نیاز بهره‌مند شده‌اند.

انتهای خبر/۲۲۴۲۲۴