به گزارش سرویس فرهنگی شیرازه، چهلمین جشنواره سینمایی فیلم فجر با اعلام نفرات برتر در بخش های مختلف به کار خود پایان داد؛ به همین علت سرویس فرهنگی شیرازه در مصاحبه ای اختصاصی با داوود طالقانی منتقد سینما و پژوهشگر حوزه ارتباطات به بررسی آخرین وضعیت سینمای ایران و نقد جشنواره ۴۰ فیلم فجر پرداخته است.

وی با نا امید کننده دانستن جشنواره چهلم فیلم فجر اظهار کرد: می‌توان به اختصار جشنواره امسال را یک جشنواره ضد سینما نامگذاری کرد؛ علت اصلی این‌ نامگذاری غیر مرتبط بودن آثار حاضر در جشنواره با وضعیت سیاسی و اجتماعی امروزه ایرانی است.

طالقانی افزود: متاسفانه هیچ تعلقی نسبت به وضعیت موجود و اتفاقات سرنوشت ساز دهه اخیر جامعه ایرانی در آثار امسال دیده نشد و عمده فیلم ها در یک فضای خلع گونه حاضر بودند.

نویسنده کتاب سلبریتی ایرانی با اشاره به چندین فیلم اکران شده در جشنواره چهلم گفت: تنها فیلم سیاسی جشنواره یعنی مرد بازنده دقیقا در همان لحظه ای که باید موضع بگیرد با یک‌ عقب گرد مواجه می‌شود.

وی ادامه داد: فیلم دسته دختران را میتوان تنها فیلم رادیکال جشنواره که نسبت به مسائل روز سیاسی و اجتماعی اتخاذ موضع می‌کند به حساب آورد.

طالقانی با اشاره به ساختار فمنیستی این فیلم گفت: در دوره ای که بحث فمنیسم ایرانی مطرح و از وجوهات رسانه ای زنانه شدن در ایران سخن گفته می‌شود ،فیلم دسته دختران به مردانه ترین شکل ممکن از فمنیسم دفاع کرده تا آنجا که موی بازیگران زن فیلم‌ را می‌ تراشد و سلاح در دست، آنها را روانه خط مقدم جنگ میکند‌.

این پژوهشگر حوزه ارتباطات با اشاره به خنثی بودن عمده آثار حاضر در جشنواره اخیر، این فیلم ها را بی اثر و نامتناسب با زمان امروز دانست و افزود: فیلم موقعیت مهدی خوب بود اما دیر ساخته شد. تجربه موفق فیلم سازی از زندگی بزرگان و فرماندهان شهید جنگ باید سالها پیش در دستور کار سینمای ایران قرار می‌گرفت که متاسفانه این مهم تحقق نیافت.

وی با اشاره به داوری آثار چهلمین جشن سینمای ایران بیان کرد: همواره پیرامون داوری جشنواره در همه دوره ها یک نظریه دوگانه وجود دارد؛ دسته ای قائل به اعمال اراده و دخالت توسط هیئت داوران و مدیران فرهنگی کشور در داوری ها هستند و از طرفی برخی ناشاد از این که چرا این حالت به نفع آنها صورت نگرفته است.

طالقانی افزود: به نظر می‌رسد داوران از آزادی عمل برخوردار بوده اما طبق روال همه جشنواره ها، مدیران سینمایی نیز اعمال نظر را حق خود دانسته و از آن استفاده کرده اند؛ تقریبا یک توازن بینابینی تحقق یافت، اما هیئت داوران باید بابت ورود دو فیلم توهین آمیز یعنی ماهان و لایه های دروغ به بخش مسابقه جشنواره پاسخگو باشد.

نویسنده کتاب سلبریتی ایرانی با انتقاد و ابراز تاسف از حذف سیمرغ مردمی از جشنواره چهلم این اقدام را یک حرکت توهین آمیز و در راستای مردم زدایی از سینما دانست و گفت: این اقدام یک حرکت ناپسند تلقی میشود و مسئولین برگزاری باید با حذف فیلم هایی که شائبه تقلب در آراء مردمی متوجه آنها بود این جایزه را حفظ می‌کردند.

این منتقد سینما با بیان یکی آفات جدی صنعت فیلم سازی در ایران یعنی کوچک تر شدن سینمای ایران علارقم هزینه های زیاد اظهار داشت: یک علت این اتفاق درون فرمی و داخلی و علت دیگر متوجه خارج از سینما می باشد.

طالقانی با انتقاد از رویه و عملکرد سینمایی اصغر فرهادی علت داخلی این رویه نامطلوب را بدعت های جدید و پایان خلاقیت فیلم سازان ایرانی دانست و افزود: آقای اصغر فرهادی با برنده شدن جایزه اسکار این شائبه را در ذهن فیلم سازان ایجاد کرد که اگر کسی می‌خواهد در جشنواره های خارجی صاحب جایگاه شود، باید دارای قالب خاص و جهان بینی مشخصی با فرم فیلمسازی اصغر فرهادی باشد.

وی ادامه داد: این روند به یک رویه کلیشه ای در دهه ۹۰ بدل شد تا آنجا که خلاقیت، ابتکار و دید وسیع فیلمسازی در ایران به کمترین حد خود رسید و این رکود فکری باعث ضربات جبران ناپذیر به سینمای ایران خواهد شد.

نویسنده کتاب‌ سلبریتی ایرانی با اشاره به مقوله اقتصاد سیاسی سینما به عنوان بخش برون‌ سینمایی این روند نامطلوب گفت: اقتصاد سیاسی سینما به دنبال پول درآوردن است و به دنبال بهترین راه برای تحقق این هدف می‌گردد،  از همین رو الگوی فیلم های پرفروش در یک ساختار تکرار می‌شوند و همین چرخه فیلم ها را در فرم و محتوا به یکدیگر شبیه و باعث کوچکتر شدن سینمای ایران می‌شود.

طالقانی افزود: یکی دیگر از علت های این اتفاق ارتباط تهيه کنندگان و دولت می باشد،  به نحوی که فیلم سازان با ارائه ایده های شبیه به هم به جهت اخذ بودجه های دولتی به کوچکتر شدن صنعت سینما دامن می‌زنند.

وی با بررسی کوچک تر شدن این صنعت در عرصه بین المللی نیز یکی از علت های آن را اقبال فیلم سازان به ساخت سریال و پلتفرم ها به جهت نفع اقتصادی در مقایسه با ساخت فیلم های سینمایی دانست.

این منتقد و پژوهشگر سینمایی در پاسخ به سوالی مبنی بر آینده سینمای ایران در دهه آینده بیان کرد: درباره آینده سینمای ایران نمی‌توان پیش گویی کرد، اما با توجه به روند دهه اخیر  وضعیت فعلی، می‌توان دهه آینده را پیش بینی کرد. واضح است که صنعت سریال سازی در حال رشد و بخشی از چهره های خلاق از سینما به سریال سازی کوچ خواهند کرد.

وی افزود: خواسته های طبقاتی مولفان ایرانی متوسط به بالا را شامل می‌شود و عموما درک درستی از وضعیت سیاسی و اجتماعی جامعه ایرانی ندارند از این رو شاهد دوری سینما از توده های مردم خواهیم بود.

طالقانی در پایان تاکید کرد: با توجه به روند فعلی و نحوه توزیع ثروت و اقتصاد سینمایی حال حاضر، کپی و کاریکاتور سینمای دهه ۹۰ ایران برای دهه آینده نیز محتمل می باشد.


انتهای پیام/م