یزد که از دیر باز به شهر دارالعباده شهرت داشته با حلول ماه های قمری چون محرم، صفر، شعبان و رمضان لباس دیگر گونه از آداب ورسوم کهن خود به تن می کند و گویا همه مردمان این دیار با این اداب ورسوم پیوندی دیرینه و ناگستنی دارند.

با حلول ماه مبارک رمضان نیز مردمان این استان در هر گوشه گوشه ای که عطر ماه خدا می پیچد، با رسومات و مراسمات و آداب خاص خود این ماه الهی را مبارک، فرخنده و ارج می دارند که معرفی ان ها خالی از لطف نیست.

***غباروبی و عطرافشانی مساجد در آستانه ماه مبارک رمضان

یزد را با مناره های بلند مساجدش می شناسند و این خانه های خدا به رسم هر سال در آستانه ماه مبارک رمضان عطر معنویت بیشتری به خود می گیرند وبرای مهمانی خدا اماده می شوند.

سنت غبار روبی و عطرافشانی مساجد به همت خادمان و جوان و نوجوانان محل صورت می گیرد و قبل از آغاز ماه مبارک با آذین و مرتب سازی مساجد، شتسوی قالی و قالیچه ها، گردگیری از شمعدانی و چراغ ها، مسجد را برای روزه دارن مطهر می کنند.

در این مراسم گاها بانوان هم دست به کار شده و قسمت های زنانه مساجد را با شتسوی چادر نمازها و گردگیری در و دیوار، خانه های خدا را برای فیض بیشتر نمازگزاران اماده می کنند البته این مراسم مختص مساجد نیست و امامزادگان و ابقاع متبرکه یزد هم در استانه ماه مبارک رمضان مراسم غبارروبی و عطرافشانی را دارند.

***آجیلی که برای یزدی ها مشکل گشایی می‌کند

این رسم در شب های ماه رمضان بخصوص شبهای احیا و قدر اجرا می شود و کسانی که حاجت دارند آجیل را تهیه می کنند.

برای این کار، فرد حاجت دار ماهانه مبلغی را کنار می گذارد و پول را به زن مومنی می دهد تا آجیل را از هفت مغز، بخرد و در مراسم خاصی بین ۲ نماز در میان نمازگزاران تقسیم کند.

نخود مشکل گشا و کشمش از اصلی ترین مواد این اجیل هستند که به اعتقاد یزدی ها می تواند گره از مشکلات ان ها باز کند و فرد در هنگام توزیع این اجیل به هر فرد ذکر حضرت علی علیه السلام می گیرد و می گوید «علی مشکل گشا؛ مشکل ما را بگشا».

***روزه پیوندی؛ پیوند معنوی کودکان با آداب روزه داری

بیدار شدن در وقت سحر، سحری خوردن و آمادگی برای روزه گرفتن علاوه بر ثواب و اجر معنوی به لحاظ تفاوتی که با ۱۱ ماه دیگر سال دارد نوعی تنوع و تفریح برای بزرگترها محسوب می شود بچه ها و نابالغین هم بدلیل اینکه اول شب به طور معمول خانواده ها از سحر و سحری خوردن و بیدار شدن صحبت می کنند، شور و شوق فراوانی برای بیدار شدن از خود نشان می دهند و از والدین می خواهند که آنها را نیز فراموش نکرده و سحرگاهان بیدار کنند.

کودکان ضمن اینکه روزه های کوتاه تری می گرفتند، با بیدار شدن هنگام سحر با فرهنگ معنوی سحر و روزه و رمضان آشنا می شدند.

البته برای کاستن از فشار گرسنگی و تشنگی طول روز بر حسب توان فرزند نابالغ چند نوبت به آنها آب و غذا خورانده و دوباره روزه آنها را پیوند می زنند که به چنین روزه گرفتنی ˈروزه پیوندی یا دوکُتُوˈ گفته می شود.

***مشکل گشایی یزدی ها با روضه قنبر

خواندن روضه قنبر از دیگر رسوم مردم یزد است که معمولاً در ماه مبارک رمضان برگزار و از شب نوزدهم تا شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان خوانده می شده است.

این روضه بیشتر مخصوص زنان است که با نذری دادن و طلب حاجت در این چند روز در خانه ها برگزار می شود و بعنوان نماد ضربت خوردن مولای متقیان حضرت علی(ع) است.

قنبر از غلامان حضرت علی(ع) بود و فردی در این مراسم با حالاتی شبیه درویشان با لباس سفیدی بر تن و کلاه سفید کشکولی بر سر، که نماد دوستی حضرت علی(ع) است مراسم روضه را اجرا می کرد.

در مراسم روضه قنبر، ۲ شخصیت دیگر نیز حضور دارند که یکی نقش حضرت زینب(س) را با لباس بلند و مشکی و شخصیت دیگر نقش ام کلثوم(س) را بازی می کرد و بین حاضران در گروه، صحبت هایی در قالب شعر رد و بدل و اشعار حزن آلود نیز خوانده می شد.

اکنون هم این مراسم کم و بیش در یزد برگزار می شود و احترام خاصی بین مردم دارد که برای طلب حاجت و رفع گرفتاری توسط زنان برگزار می شود.

***دیوارهای کاهگلی؛ حکمی بر رسیدن زمان افطار

هر چند امروزه با حضور گوشی های هوشمند می توان از اوقات شرعی دقیق و بدون خطار اگاه شد اما مردم یزد از قدیم الایام راه های مختلفی برای تشخیص زمان افطار و غروب افتاب داشته اند.

در قدیم مردم یزد برای تشخیص غروب آفتاب به دیوار کاهگلی نگاه می کردند و عقیده داشتند هر وقت کاه های داخل کاهگل دیوار دیده نشد موقع اذان مغرب فرا رسیده است.

حتی در گذشته که هنوز وسایل ارتباط جمعی آنقدر گسترده نبوده تا کفاف جمعیت را بدهد خادمان مساجد یکی، ۲ ساعت به سحر مانده چراغهایی را روشن می کردند و در نقاط مرتفع شهر و گلدسته مسجدها می گذاشتند تا مردم با دیدن نور چراغ به نزدیک شدن سحر پی ببرند و وقت اذان، چراغها را خاموش می کردند تا مردم بدانند باید سفره سحری را ببندند و نماز صبح را به جا آورند.

یکی از مشهورترین چراغها،اˈچراغ ملاکاظمˈ خادم مسجد جامع کبیر یزد بود؛ او هر شب چراغی را روشن و در یکی از گلدسته های مسجد می گذاشت و هنگام اذان صبح آن را خاموش می کرد یا اینکه در شهر نقاره می زدند و وقت سحر را اعلام می کردند.

رمضان یزد هم مانند محرم و صفرش رنگ و حال خدایی دارد و این ماه مبارک در ذهن یزدی ها از همان دوران کودکی مقدس و قابل احترام بوده است، احترام به روزه داری و اجتناب از روزه خواری، رعایت انصاف توسط کسبه و حتی تلاش نانوایان برای رسیدن نان گرم و ساده بر سر سفره مردم روزه دار از سنت ها و فرهنگ های غنی یزدی ها است تا به بهترین نحوه میزبان مهمانان خدا باشند.

انتهای پیام/